'Devlet dini' olarak laiklik (2)

Türkiye Cumhuriyeti ve Fransa başta olmak üzere dünyanın herhangi bir yerinde laikliğin, kuramsal ya da uygulama olarak, devlet dini durumuna gelmiş olduğunu ancak cehalet ileri sürebilir. Doğal olarak, ülkemizin Cumhuriyet ve laiklik karşıtı mürteci tayfası ve tarikat dünyası hariç. Öte yandan, kilise, sinagog ve camileri kapatmış olan eski Sovyetler Birliği'nin militan tanrısızlığının (ateizminin) laiklikle en küçük bir ilişkisi bulunmamakdır. Laiklik anayasaya girmiş olsa bile hiçbir kiliseyi, camiyi, sinagogu kapatmaz, kapatamaz. Dinin olmadığı, yasaklandığı yerde zaten laikliğe de gereksinim yoktur.

***

Laikliği anayasasına koyan ilk ülke Meksika'dır. Sonra Fransa ve Türkiye gelir. Bir de Afrika'ın bazı eski Fransız sömürgesi ülkeleri. Başka var mı, bilmiyorum. Avrupa'da Kilise, çağa uyum sağlamak için, kendiliğinden kamusal alandan çekilmemiştir. Bu, yasa zoruyla olmuştur. Ama bu fiili duruma karşın kilise birçok Avrupa ülkesinde ayrıcalıklara sahiptir. Katolik kilisenin egemen olduğu (İtalya, İspanya, Portekiz) gibi Protestan ülkelerde de. Zaten epeyce ülkede Protestanlık resmi din durumundadır. Ama bu ülkeler günümüz AKP iktidarından çok daha laiktir.

***

Değerli okurlar, laiklik konusunda yazmaktan, ülkenin düşünürcülerini, akademisyencilerini, yazarcılarını bu konuda uyarmaktan bıktım. Bu adamlarla aramda bir tek fark var: Ben laiklik konusunda toplam 600-700 sayfayı bulan üç-beş kitap okudum ama bu efendiler bu konuda hepten cahil.

Tanrı sözü (Allah Kelamı) olduğu için değişmez yasa olarak kabul edilen din kurallarının toplum ve bireyin beynini ve yüreğini taşlaştırdığını kabul etmeden laik olmak mümkün değildir. Böyle bir kutsal kurallar toplamının geçerli olduğu toplumda zaten demokrasinin "D"si bile hayat bulamaz.

Dinden çıkmanın, din değiştirmenin ölümle ya da başta türlü cezalandırıldığı bir toplumda birey özgür olabilir mi? Bireylerin özgür olmadığı toplum özgür olabilir mi?

***

Türkiye'de kurtuluş savaşı emperyalizme karşı yapıldı ve kazanıldı. Cumhuriyet devrimleri ise, laik düzen kurmak için, her türlü ilerlemenin karşısında duran mürteci medreseye ve tufeyli ve cahil ulema sınıfına karşı yapıldı. Devrimlerin zulüm olduğunu ileri sürenler, medrese, tekke ve zaviyelerin kapatılması, tarikatların yasaklanması ile bütün imtiyaz ve çıkarlarını yitirmiş olan zümre ve mütegallibedir.

***

Değerli okurlar Türkiye Cumhuriyeti'nin laikliği büyük bir oranda Fransa'ya benzese de temelde ona benzemez. Çünkü Fransa'da, bir ölçüde reform geçirmiş Kilise'ye karşı laiklik, Türkiye'de ise 1400 yıldır değişmesine, evrilmesine kesinlikle izin verilmeyen İslam dini söz konusudur.

İslam dininin kutsal kitabı Kuran'ın vahiy yoluyla indiği ve Allah'ın kelamının hiç değişmediği, sadece bir iddiadır. Kuran, Hz.Muhammed'in ölümündün yıllarca sonra derlenmiş ve kitaplaşmıştır. Bu süreçte her şey mümkündür.

Hadislere gelince: Hangisi "sahih" hangisi değil kavgası yapıldığına göre, güvenilirlikleri tartışmalıdır. Herkes kendi çıkarına göre bir hadis uydurmuştur.

Şeyhler ve tefsirciler, Kutsal Kitap'ı kendi meşreplerine yorumlamışlar ve en azından 1000 yıldır, yorum yolunu tıkamışlardır.

İşte bu üç nedenden dolayı Musevilik ve Hıristiyanlığın laiklik karşısındaki durumu ile İslam'ın konumu aynı değildir. Günümüz İslamcıları için Kuran, anayasa ve yasaların dayanağı olan bir hukuk (şeriat) sistemidir. Bu nedenle insan yapımı anayasa ve yasalara gerek yoktur. İslam dini bireylerin özel alanına ve kamusal alana egemendir.

Cumhuriyet devrimleri, bireylerin özel alanını dinin egemenliğine bırakarak kamusal alandaki egemenliğine son vermek amacıyla yapılmıştır. Bu nedenle batıdaki uygulamalar ile Türkiye Cumhuriyeti'nin uygulamasını karşılaştırmak mümkün değildir.

***

Osmanlı devletinde kamusal alana din egemen olduğu için bireyler arasında eşitlik mevcut değildi. Cumhuriyet bu düzeni devraldı. Laik ve demokratik düzende bu düzenin devamı mümkün değildi. Bu nedenle Cumhuriyet, batıda tarihsel, toplumsal, kültürel ve yasal süreç içinde oluşmuş olan Kamusal Alan'ı oluşturmak için Devrim yasaları çıkardı.

Laiklik çevresi surlarla çevrili bir kaledir. Böyle olmak zorundadır.

Özel alan ve alanlar surların dışında kalır. Bu özel dünya halka açık bir dünya değildir. Özel alana birçok şey gibi din(ler) de egemen olabilir, dinsizlik de.

Ama demokrasi ve laiklik için vazgeçilmez olan eşitliğin sağlanması için, kamusal alanın NÖTR (Ne şu, ne bu) olması gerekir. Siyasal İslam ve İslamcılar işte bu nötrlüğü kabul etmiyorlar. 1923'ten sonra işte bunu kabul etmediler. Uygulamanın demokrasiye falan aykırı olduğunu ileri sürdüler. Daha açık söylemek gerekirse: Müslümanların, Hıristiyanlarla, Musevilerle, öteki dinlere inanlarla ve ateistlerle kamusal alanda eşit olmasını kabul etmediler. Müslümanlar arasında da Sünnilerin Alevilerle, Şiilerle eşit olmasını kabul etmediler. Bu insanlar o zamanlar demokrasiyi aradıklarını söylüyorlardı, günümüzde de demokrasiyi ayrımcı ve ayrılıkçı bir anlayışla paketliyorlar.

***

17 Ekim 2013 tarihli Yurt gazetesinde okudum: Yargıtay, çalışanlara Cuma namazı izni vermiş. Özel bir şirkette çalışan bir mühendis yıllardır Cuma namazı kılmak için iş yerinden izinsiz ayrılıyormuş. İşverenler bu nedenle adamı işten çıkarmış. İş mahkemelik olmuş. Sonunda Yargıtay Cuma namazına giden mühendis lehinde karar vermiş.

Bu karar, özel alanın kamusal alana saldırısına yol açmış ve özel alanın kamusal alanı istilasına izin vermiştir. Türban serbestliği kararı da böyle bir karardı.

Yargıtay, Anayasa'yı çiğnemiştir, onu ilga etmiştir; laiklik ilkesi kurşuna dizilmiştir. (Devam edecek)