08 Eylül 2024 Pazar
İstanbul 22°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Dostumuz kim düşmanımız kim

Şule Perinçek

Şule Perinçek

Gazete Yazarı

A+ A-

Bir ülkenin dostu-düşmanı elbette karşılıklı yararına göre belirlenecektir. Bu tablolara bakınca çıkaracağımız en önemli sonuç budur. Yükselen Asya’nın mı yanında yer alacağız, yoksa köhneyen Atlantik’in mi… Zenginliklere sahip olan, biz yaparız diye kendine güvenen ya da karşılıklı dayanışmayla daha çok daha çok üreten ve üretecek olan biziz! Biz Asya, Afrika, Güney Amerika ülkeleriyiz.

Ekonomimizin gelişmesi için ihtiyacımız olan ne varsa komşularımızda var. Bakın, o arada şunu da belirteyim… Daha enerji alanının esas ham maddeleri petrol ve doğalgaza hiç girmedik bile. Onlar elimizi uzatsak ulaşacağımız sınır ötesi komşularımızda. Yetmedi, iki adım daha atsak Türk Cumhuriyetleri… ŞİÖ, BRİCS, Suriye, Afrika… Zaten hepimiz yaptırımların hedefiyiz. Kader yoldaşlarıyız. İki gün önce Dışişleri Bakanımız, Sanayi ve Ticaret Bakanımız ve Savunma Bakanlarımız Afrika ülkelerindeydi. Önemli ilişkiler için adımlar atıldı.

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 1

Nijer, arka kapıdan bütün anlaşmalarını sonlandırdığı ABD’nin kalan son 1000 askerini evlerine gönderdi, ana girişten biz içeri giriyoruz. Şu resimdeki gibi bir zamanlar onların yaptığını yapmayacağımız kesin.

Kardeş kardeş…

Zaman değerli.

(Veriler ABD Jeoloji Araştırmaları (U.S. Geological Survey- USGS) Ocak 1924 raporundan alınmıştır.)

2023'TE DÜNYA HAM ÇELİK ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 2

Çelik hâlâ altyapı, inşaat, imalat ve ulaştırma sektörlerindeki önemli rolü nedeniyle ekonominin önemli ölçütlerinden biridir. Çelik borular yeraltı su sistemlerinden, inşaatlardan gıda sanayine kadar her alanda kullanılır.

Grafikteki rakamlar 2023 yılında tahmini dünya ham çelik üretimini göstermektedir. Çin, dünya çelik üretiminin yarısından fazlasına sahiptir. Aynı zamanda dünyanın en büyük çelik tüketicisidir. Çin'in çok gerisinden Hindistan ikinci sırada gelmekte, onu Japonya takip etmektedir.

2023'TE DÜNYA ALÜMİNYUM ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 3

Çin dünyanın izabe kapasitesinin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan en büyük üretici. İkinci Hindistan, Çin'in yalnızca onda biri kadar üretiyor.

Dünya alüminyum üretiminin yüzde 5'ine sahip Rusya’ya son dönemde ABD ve İngiltere yaptırımlar uyguladı. Metal ticareti borsalarının Rusya tarafından üretilen yeni alüminyumu kabul etmesini yasakladılar, ABD ve Britanya'ya ithalatını engellediler. Dünyada birçok ürünün yapımında kullanılan dünyanın en yaygın metali. Dünya kabuğunun yüzde 8.2'sini oluşturuyor.

2023'TE DÜNYA BAKIR ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 4

Bakır, elektriği iyi ilettiği için temiz enerji dönüşümünde önemli bir metal.

Bunun sonucunda dünya genelinde üretimi teşvik ediliyor. Zaten talep de giderek artıyor. Dünya bakır üretiminin üçte biri Şili ve Peru'dan sağlanıyor. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1990'ların sonlarında ikincil bakır üreticisi olmaktan 2023'e kadar üçüncü büyük üretici haline geldi. Afrika’da da Çin’in yatırımları var. Çin'in kendi sınırları içinde bakır üretimi son otuz yılda yüzde 277 oranında artmış.

2023’TE DÜNYA TUZ ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 5

İnsanlık, binlerce yıldır lezzet arttırma yanında gıda koruma, endüstriyel işlemler, yol ve sağlık bakımı gibi çeşitli alanlarda tuz kullanıyor. Yalnızca ABD’de yılda 48 milyon tondan fazla tuz tüketilmektedir.

Çin, bu alanda da yaklaşık yüzde 20'sini üreterek ilk sırada yer alıyor. Onu ABD (yüzde 15) ve Hindistan (yüzde 11) izliyor. Dünya tuz pazarının 2022 yılı değeri 32,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. 2023'te 34,1 milyar dolardan 2030'da 48,6 milyar dolara çıkması öngörülüyor.

2023’TE DÜNYA ALTIN ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 6

Çin dünyanın en büyük altın üreticilerinden biri olsa da dünya rezervlerin nispeten küçük bir payına sahiptir. USGS'nin Ocak 2024 tahminlerine göre Çin'in 3.000 ton altın rezervi bulunmaktadır ve bu da dünyadaki 59.000 tonluk rakamın yüzde 5'ine denk geliyor.

2023'TE DÜNYA KOBALT ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 7

Kobalt, çok sayıda ticari, endüstriyel ve askeri uygulamada kullanılan önemli bir mineraldir. Son yıllarda, cep telefonlarında, dizüstü bilgisayarlarda ve elektrikli araçların (EV) pillerinde kullanıldığı için değeri daha da artmıştır. Dünya üretiminin yüzde 74'ü Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndedir. Dünya 11.000.000 metrik ton rezervin 6.000.000 metrik tonunun bu ülkede bulunduğu tahmin edilmektedir. Bugün EV sektörü, toplam kobalt pazarının yüzde 40'ını oluşturuyor. En büyük tüketici Çin. Tüketiminin yaklaşık yüzde 87'sini lityum-iyon pil sektöründe. ABD'de tüketilen kobaltın yüzde 50'si süper alaşımlarda, özellikle uçak gaz türbini motorlarında kullanılıyor.

2023'TE DÜNYA LİTYUM ÜRETİMİ

Dostumuz kim düşmanımız kim - Resim : 8

Lityumun yüzde 88'ini Avustralya, Şili ve Çin üretiyor. Şili ikinci sırada ancak daha mütevazı bir büyümeye sahip, lityumu tuzlu sudan çıkarıyor.

Tuzlu sudan lityum üreten Çin, üretimini çok daha hızlı arttırıyor. 2013'teki 4.000 metrik tonluk iç üretimini 2022’de 33.000'e çıkardı.

Çinli şirketler ayrıca diğer ülkelerdeki sahiplik paylarını artırdı; üç Çinli şirket de en iyi lityum madenciliği şirketleri arasında yer alıyor.

Arjantin de özellikle Çin’den aldığı yatırımlarla üretimin son 10 yılda üç kattan fazla arttırdı. Lityum da elektrikli araçların pillerinde kullanılıyor. Pazarı hızla gelişiyor. Diğer adı beyaz altın!

Çin Atlantik Asya BRICS Afrika