Dünya, Kuşak Yol ve şiir 1: İnsanlığın Kuşak Yol’a ihtiyacı var!

Tarihsel İpek Yolu’ndan esinlenilerek, dünyada Kuşak Yol İnisiyatifi diye adlandırılan bu kapsamlı Girişim, bir yönüyle Çin’in geleceğe yönelik hedeflerini ve bu hedeflere ulaşma yöntemlerini anlatırken, diğer yönüyle yükselen Asya milletlerinin birikmiş ekonomik, kültürel özlemlerine cevap verme potansiyelini taşımaktadır. Kavram, asıl bu ikinci özelliğiyle, ezilen ve gelişmekte olan milletlerin dikkatini çekmekte, ihtiyaçlarına uygunluğu ölçüsünde harekete geçirmektedir.

Kuşak Yol Girişimi’nin kıtalar çapındaki etkili atılımlarının dayandığı felsefi tabanı, özellikle Asya insanının paylaşımcı, bütünleştirici geleneğiyle uyuşmaktadır. Batının insanlığa dayattığı sömürgeci, saldırgan, ayrıştırıcı politikaları çökerken, Asya’nın toplumsalcı, birleştirici, barışçı karakterde ortaya koyduğu bu tarihi atılım hızla yükselmektedir.

Daha kuruluş aşamasında pek çok aydının ilgisini çeken ve genel olarak güvenini kazanan Kuşak Yol Girişimi, hegemonya altındaki devletlerin gözünde kurtarıcı rol üstlenmiş görünüyor.

Kuşak Yol Girişimi her şeyden önce, gelişmekte olan ülkeler ile devrimsel atılımlara gereksinim duyan mazlum halkları temel çıkarlarda buluşturmaya davet etmektedir. Elbette, bu çatışmalı sürecin maddi ve manevi olmak üzere iki temel boyutu söz konusudur. Maddi çıkarların çatışması bir noktadan sonra aşılabilir, fakat yüzyıllar içinde birikmiş manevi karşıtlıkları aşmak, gerici fikirleri, önyargıları yıkmak o kadar kolay olmamaktadır. Bunun için ihtiyaç duyulan araçlar kültür ve sanatın olanakları içinde aranmalıdır.

Dünyanın Kuşak Yol’a ihtiyacı var

21. yüzyılın başında, Asya milletleri, Batının sömürgeci, işgalci acımasız müdahalelerinden kurtulmanın yolunu aramaktayken, Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 2013 yılında ilan ettiği Kuşak Yol Girişimi önerisi, mazlum ve gelişen dünyanın önüne dikilen demir dağları yarmada bütün insanlığa umut ışığı oldu.

Bir bakıma Mao Zedung’un Çin devrimi günlerinde şiirsel bir deyişle dile getirdiği ve Türk Ergenekon destanına gönderme yapan, “Demir geçitten geçeceğiz!” imgesi bugünü de çok iyi anlatmaktadır. Görünen odur ki, bu kez de mazlum milletler üzerindeki demir kuşatma enternasyonal bir eylemle eritilip yarılacaktır. Bu açıdan bakınca Girişimin adına “Enternasyonal Ergenekon” diyebiliriz.

Yapılan kutlu çağrının hemen ardından tarihsel boyutta ve güncel zeminde ayakları yere basan bu devrimci girişim entelektüel çevrelerde ses getirdi. Aynı zamanda ben de atılımı hem bilinçle, hem yürekten coşkuyla karşılamış, “Beklenen Çağrı” şiiriyle selamlamıştım:

Nicedir beklenen çağrı bugün geldi.

Yere düştü elinden kılıcı zalimler zaliminin.

Bilir misiniz kutlu çağrı kimden geldi?

Bir güneş kızardı sosyalizmin göklerinde.

Benzi soldu o anda halk düşmanı cellâdın.

Hangi koç yiğidin çağrısıydı bu gelen?

Vaktinde yetişen halkın ölümsüzlük meyvesi.

Kaya diplerinde çiçekler şenlendi birden,

Ağlayan bebek güldü, ağca kuzular meleşti.

(…)

“Umudumuz, uyumlu ortak hedefleri olan bir büyük aile yaratmaktır,” diyen Çin Devlet başkanı Xi Jinping'in seslenişi derin ve içtenlikli çağrışımlar içeriyordu. Bize düşen, 21. yüzyılın bu en büyük teklifini açıklık, dürüstlük, doğruluk ve kavranabilirlik noktalarında sahiplenip milyonlara aktarmaktı.

İşte her birimizi farklı kültürel yollardan bir araya toplayan güç, bu yakıcı çağrının taşıdığı karşı konulmaz enerjidir. Kuşak Yol Girişimi, yüksek entelektüel değeri ve gelişen dünyanın ihtiyaçlarına cevap veren çok yönlü zenginliğiyle tam zamanında tarih sahnesine çıktı.

“Çin'e Özgü Sosyalizm”le bütünleşen Kuşak Yol Girişimi, aynı zamanda yarım kalmış Milli Demokratik Devrimlerin tamamlanma çağını müjdelemektedir. 3Milli Demokratik Devrimler, ülkelerin emperyalizmden kurtulduğu, üretici güçlerin özgürleştiği, toplumun sosyalizme yöneldiği devrimler aşamasıdır.

Dostluğu gelecek nesillere aktarmayı, uyumu ve kardeşliği ön planda tutan Kuşak Yol Girişimi, savaş heveslilerinin de iradesini kırmaktadır. Xi Jinping Eylül 2013’te Kazakistan’da Türkiye’yi ve Asya Türklerini yakından ilgilendiren şu açıklamayı yapıyordu:

“Çin, barışçıl gelişme yoluyla bağımsız ve barışçı dış politikayı kararlılıkla sürdürecektir. Bütün ülkelerin halklarının kendi iradesiyle seçtikleri gelişme yoluyla izledikleri iç ve dış politikalara saygılıyız. Orta Asya ülkelerinin içişlerine asla müdahale etmeyiz. Bölgesel işlere yön verme yetkisini ele geçirme arayışında asla bulunmayız ve nüfuz alanı kurmanın peşinde koşmayız. Rusya ve Bütün Orta Asya ülkeleriyle birlikte, iletişimi ve eşgüdümü pekiştirerek uyumlu bir bölge oluşturmak için yılmadan çaba harcamaya hazırız.”4

Öte yandan Kuşak Yol Girişimi, ezilen ve gelişmekte olan ülkeler için milli karakterde devrimci atılımlar bütünüdür. Böyle olduğu için Girişim, hiçbir gücün hegemonya kurmasına meydan bırakmayacak, buna fırsat vermeyecektir. Bu yönüyle Kuşak Yol Girişimi, yazgıları birbiriyle ortak ülkeleri aynı çıkarlarda buluşturmaktadır.

(DEVAM EDECEK)

İnisiyatif: Bu sözcük, kavramın bütünlüğü içinde “Girişim” anlamında kullanılıyor. Biz de Türkçe olan “Girişim” kavramını kullanacağız. Ancak “İnisiyatif”in taşıdığı “Öncelik, üstünlük”, “Karar verme yetkisi” ve “Gerekli kararları almayı bilen kişinin niteliği” yönündeki anlamlarını da akılda tutmak gerekir.

2 https://www.aydinlik.com.tr/koseyazisi/beklenen-cagri-268320-1

3Doğu Perinçek, Yüzyılın Tecrübesiyle Ekim Devrimi’ne Bakışlar, Teori, Kasım 2019.

4 Xi Jinping, Çin’in Yönetimi, s. 338. Kaynak Yayınları.