Durgun ve duygusal western: ‘Dünyadan Haberler’

Henry Hathaway’in 1969’da çektiği ve bugün western klasiği olarak kabul edilen filmi “İz Peşinde” (True Grit) türün kalıplarını pekiştirmekle birlikte ana karakterlerden biri olan 14 yaşında genç kız dolayısıyla cesur açılımcı taraflarıyla da bilinir. Geçen yıl 87 yaşındayken ölen Charles Portis’in romanından uyarlanan film, o güne dek genç kız kahramanlıklarıyla pek özdeşlik kuramamış western’e yeni bir bakış açısı kazandırmak bakımından önem taşır. Babasını öldürenlerden intikam almak isteyen genç kızın, kiraladığı alkolik silahşorla birlikte Kızılderili bölgesindeki macerasını anlatan roman, 2010’da Coen Kardeşler tarafından bir kez daha beyazperdeye aktarılmıştı bilindiği gibi.

Paul Greengrass’ın başrole ilk kez western dünyasında yer alan Tom Hanks’i oturttuğu “Dünyadan Haberler” (News of the World) çeşitli yönlerden “İz Peşinde”yi akla getiren bir film.

YENİLMİŞ GÜNEYDE YOLCULUK

Amerikan İç Savaşı’nda Güney saflarında yüzbaşı rütbesiyle çarpışmış olan Kidd, savaşın üstünden üç dört yıl geçmiş olmasına rağmen yenilginin yorgunluğunu taşıyan bir adamdır ve San Antonio’daki evine dönüş yolculuğundadır. Yolda saldırıya uğramış bir araba, beyazların nefretine kurban giderek asılarak öldürülmüş bir siyah ve Alman kökenli-Kızılderili bir kız görür. Bundan sonrası, Siyahlara, Meksikalılara, Kızılderililere ve Kuzeylilere düşmanlığın tüm hızıyla sürdüğü Güney topraklarında zorlu bir yolculuk olacaktır.

Önce Alman göçmen anne babasını, sonra da büyüdüğü Kızılderili kabilesini yitiren, yani iki kez yetim kalmış sarışın küçük kız ile dört yıl süren savaşta çok şeyi ve kolera nedeniyle karısını kaybeden Yüzbaşı Kidd’in serüvenleri, bir Netflix yapımı olarak hayli evcilleştirilmiş bir western duygusu uyandırıyor doğrusunu söylemek gerekirse. Panoramik çöl görüntüleri, bir silahlı çatışma sekansı, stüdyo işi olduğunu bir hayli belli eden kum fırtınası sahnesi dışında pek aksiyon içermeyen “Dünyadan Haberler”in, iç savaş sonrasında kâğıt üstünde birliğini kuran ama bir türlü bütünlük sağlayamamış ABD’ye dair vurguları ise hayli dikkat çekici. Nihayetinde bir göçmen ülkesi olan ABD’nin içindeki her türlü çeşitliliği reddeden manevi dünyasının ayrıntılarına çeşitli dokunuşlarda bulunan Paul Greengrass, “Aslında rengârenk bir ülkeyiz, neden sadece beyaza takılıp kalalım…” demeye getiriyor. İç savaşın yaralarını sarmaya ve yeniden yapılanmaya çalışan ülkenin ağrısını sızısını yansıtan bolca tablolar çiziyor Greengrass.

HABERLERLE BİRLİK

Filmin, bir western macerası için hayli tuhaf kaçan adına da değinmek gerekirse; gerçek mesleği matbaacılık olan Yüzbaşı Kidd, uğradığı kasabalarda halkı bir salonda toplayarak ülkenin değişik eyaletlerinde çıkan gazetelerdeki haberleri okuyor, gazetecilik değil ama “habercilik” yapıyor. Film, tıpkı posta hizmeti gibi, bu “haber okuyuculuğunun” da bir anlamda birlik sağlama işlevine vurgu yapıyor.

Tom Hanks ile küçük sevimli kız Johanna’yı canlandıran Helena Zengel’in iyi bir kimya tutturdukları, duygusallık dozunun yükseldiği sahnelerde gayet uyum sağladıkları filmin yönetmeni hakkında da birkaç söz etmek gerekirse… İrlanda sorununa bakan “Kanlı Pazar” (2002), 11 Eylül saldırılarını konu alan “Uçuş 93” (2006), açık deniz korsanlığına dair bir öykü anlatan “Kaptan Phillips” (2013), Norveç’teki bireysel terör saldırısını ele alan “22 July” (2018) ve Jason Bourne aksiyonlarıyla tanınan Paul Greengrass’ın kariyerindeki zirve çıkışlarından biri olmadığı açık “Dünyadan Haberler”in. Deneyimli yönetmenin, artık daha fazla “açılım” kaldıramayacak bir anlatı türü haline gelen western’in durgun ve duygusal bir örneğini ortaya koymakla yetindiğini söylemek mümkün.

E- ABONE OLMAK İÇİN TIKLAYIN