EIU küresel ekonomiye bakış 2023

The Economist dergisi grubundaki EIU-Economist Intelligence Unit (Ekonomi İstihbarat Birimi) ‘Küresel Ekonomik Bakış 2023’ başlıklı raporuna ‘Ilılmlı Küresel Büyüme ve İleriye Yönelik Meydan Okumalar’ başlığını koymuş.

EIU’nun raporunda şiddetli ekonomik pruva (karşıdan yani önden esen) rüzgârlara rağmen küresel ekonominin dayanıklılık (dirençlilik) göstermekte olduğu belirtilmiş.

BEKLENTİLER

*EIU küresel ekonomideki büyümenin 2023’de keskin biçimde düşeceğini tahmin ediyor. Bunun nedenleri olarak, yüksek enflasyon ve yükselen faiz oranları olduğu kadar, Ukrayna çatışmasının dalga dalga yayılan etkisi görülüyor. Bu etki özellikle enerji yoğun sanayilerin rekabetçi kalabilmek için mücadele verdiği Almanya ve Doğu Avrupa ülkelerinde daha fazla hissediliyormuş. Birleşik Krallık’ta  2023’de tüm yıl boyunca küçülme bekleniyormuş.

• Küresel büyüme tahmini biraz yukarı çekilerek yüzde 2 olarak görülmüş. Bu yükseltimin nedeni olarak ABD ekonomisindeki büyüme oranının yükseltilerek yüzde 0,7 olarak belirlenmesidir. Gerçek küresel GSYH büyümesi yüzde 2,5 olarak tahmin edilmiş. Ancak OECD ülkelerinde bu oranın yüzde 1,5’ta kalacağı düşünülüyor. OECD dışı ülkelerde ise tersine yüzde 4,1’lik bir büyüme bekleniyor.
• Çin ekonomisinin 2023’de yüzde 5,7 büyüyeceği tahmin edilmiş. Büyümedeki normalleşmenin nedeni olarak ülkenin sıfır Kovid-19 politikasından çıkmasının mal ve hizmetlere olan bastırılmış olan talebin (yurt dışı turizm dâhil) zincirinden boşanması olarak saptanmış.
• Avro bölgesi 2022/2023 kışında arka arkaya iki veya daha fazla çeyrek dönem küçülme anlamındaki resesyondan (durgunluktan) kaçınabildi. Bölge bunu havaların ılımlı gitmesi nedeniyle beklenen enerji talebinin daha düşük düzeyde gerçekleşmesine borçlu gözüküyor. Yine de, yüksek enflasyon harcamaları etkilemeye devam ediyor. EIU blokta sadece yüzde 0,7’lik bir büyüme bekliyor.
• EIU’nun 2022 tahminlerinde enflasyon ana unsurmuş, bu durumun 2023’te de devam edeceği belirlenmiş. Ana merkez bankalarının yıl ortasında enflasyonun düşmesiyle sıkı para politikalarına geçeceği umulmakla birlikte, faiz oranlarının 2023-2024 döneminde yüksek kalacağı beklenmiş.
• Yüksek faiz oranlarına rağmen küresel enflasyonun 2022’deki yüzde 9,3 oranından aşağılara düşmesi bekleniyor: 2023’te yüzde 6,7 ve 2024’te yüzde 4,3. Enflasyon düşse bile fiyatların yüksek kalmaya devam edeceği, bunun da toplumsal huzursuzluğu körükleyeceği tahmin ediliyor.
• Petrol fiyatlarının Ukrayna çatışması ve Çin’de talebin yükselmesi nedenleriyle 2023’de yüksek kalacağı tahmin ediliyor. 2025’e dek Brent Petrol’ün varilinin 80 ABD dolarının üstünde bir fiyatla işlem göreceği düşünülüyor. (Gerçi Cuma akşamı 77 ABD doları olan fiyat, Mart 2024 tarihli vadeli işlemlerde 73-74 ABD doları düzeyinde ama! – MB)

KÜRESEL GIDA ARZINA AİT KORKULAR

Küresel gıda arzındaki riskler (Rusya ve Ukrayna faktörü nedeniyle) Demokles’in Kılıcı gibi sallanıyor. Bilindiği üzere bu ülkeler küresel buğday ticaretinin üçte birini yapmaktalar. Rusya’nın 18 Temmuz’a dek uzatılan tahıl koridoru anlaşmasının geleceği belirsiz! Rusya bu konuda Batı’nın Ukrayna’ya yapageldiği silah ve diğer askeri yardımların kesilmesi şartı gibi bir çıkar kozlarını masaya getirebilir!

***

SONSÖZ

Ya Türkiye? Ülkemiz gerek makroekeonomik gerek mikroekeonomik sağlık göstergeleri açısından uçurumun kenarında! Gerek gelir-gider dengeleri, gerek varlık-kaynak dengeleri, gerek nakit akımları dengeleri vd. tüm dengeleri bozulmuş durumda. Enflasyon, işsizlik, eşitsizlik vb. patolojik göstergeler işbu dengesizliğe işaret ediyor. Ekonomik dengesizlik sosyal ve ekolojik dengesizliğe de yol açıyor. Bunlar da ekonomik dengesizliği körüklüyor. Neden-sonuç-neden biçiminde bir sorunsal döngüsünde ayağımızdan aşağı doğru çekiliyoruz yani kısaca!

Çözüm sistem değişikliğinde, reformasyon kesmez bu işi!