22 Kasım 2024 Cuma
İstanbul 17°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Ekonomi kırılgan, dolar istikrarsız!

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

A+ A-

Dünyada yaşanan gelişmeler;
ABD-Çin ticaret savaşları.
ABD-AB çekişmesi.
Ortadoğu’da yaşananlar;
İran-ABD gerilimi, ... herkesi etkiliyor.
Ama Türkiye’yi çok daha fazla etkiliyor.
Çünkü ekonomimiz kırılgan.

ŞAFFAF OLMAYAN İŞLER

Döviz kurları baskı altında.
Kamu bankaları bunun için kullanılıyor.
Ancak sürdürülebilirliği zor.
Şeffaf olmayan şeyler yapılıyor.
Kimin ne yaptığı belli değil.
Taşra kurnazlığı ile işler yürümüyor.
Aksine maliyet yükseliyor.

ÇİN SALAK MI?

ABD Çin mallarına yaptırım uyguladı.
Gümrük vergilerini artırdı.
Çin mallarının ABD’ye ihracatı azaldı.
Çin’den karşı hamle geldi.
Yuan’ın değerini düşürdü.
Amerika köpürdü.
Trump Çin’i “döviz kurlarında manipülasyon yapmakla” suçladı.
Çin ihracatını artırmak için bunu yapıyor.
Türkiye ise kıt kaynaklarını TL’yi değerlendirmeye harcıyor.
İhracatı pahalılaştırıyor;
İthalatı ucuzlatıyor.
Çin yıllardır Türkiye’nin yaptığının tam tersini yapıyor.
Ne dersiniz, Çin salak mı?

DALGALANMA

Piyasalarda dalgalanma tehlikeli.
Dövizde dalgalanma yüksek.
Pazartesi günü gece saatleri hareketli geçti.
Asya’dan gelen dalga yine büyüktü.
Dolar 6,40’ı gördü.
Ekonomideki kırılganlığın göstergesi.
Geçen yıl ağustosta da aynısı olmuştu.
Dolar 7,50’ye yükselmişti.
Köpekbalıklarının iştahını kabartıyor.
Vur-kaça başladılar.
Büyük paralar kazanıyorlar.

KONUT KREDİLERİ

Mevduat faizi yüzde 17-18’lerde.
Konut için verilen kredilerde ise faiz yüzde 12’nin altında.
Aradaki fark yüksek.
Zarar büyük.
Kamu bankaları devrede.
İnşaat sektörüne devlet desteği.
Banka yöneticileri da işin farkında.
Ama talimat yukarıdan geldiği için ses çıkarmıyorlar.
Müşteri gelmese diye dua ediyorlar.

ÇÖZÜM DEĞİL

Döne döne aynı yere geliyoruz.
İzlenen politikalar krize çözüm değil.
Derde deva hiç değil!
Üretim desteklenmeden çıkış yok.
Bu her geçen gün daha iyi anlaşılıyor.
Ama adım atmakta gecikiliyor.

SGK’YA DARBE

Temmuz ayında Meclis’ten bir yasa geçti.
Kimse üzerinde durmadı.
Ama gelecek için vahim.
“Yurt dışı borçlanma” olarak bilinen uygulama.
Türk vatandaşları yurtdışında çalıştıkları süreler için SGK’ya belirli bir ödeme yaparak Türkiye’den emekli olabiliyor.
Ucuz ve kolay emeklilik fırsatı.
Bu hak büyük ilgi görüyor.
2018 sonunda, bu yolla emekli aylığı alanların sayısı 650 bini aşmıştı.
Yasa aniden değişti.
Emeklilik borçlanmaları kabaca yüzde yüz artırıldı.
Emekli aylıkları düşürüldü.
15 güne yakın süre tanındı.
Gurbetçiler konsolosluklara koştu.
Sayı tam bilinmiyor.
Ama yüz bin konuşuluyor.
Gurbetçiler eski sistemden emekli olmak için peşin ödeme yaptılar.
İlk etapta ciddi bir döviz girişi oldu.
Yine aynı yöntem.
Bir seferlik gelir.
Hem de döviz geliri.

YA SONRASI

“Sıkıştırılmış” on binlerce yeni emekli.
Önümüzdeki dönemde SGK’ya büyük yük.
“Kısa vadeli para” için SGK’ya yük bindirildi.
Gelecek nesillere yeni borç.
Almanya, yükünü yine Türkiye’ye yıktı.
Yazık..!