Ekonomik İşbirliği Teşkilatı neyi amaçlıyor?

Cumhurbaşkanı’nın da katıldığı EİT liderler zirvesi Pakistan’ın başkenti İslamabad’da gerçekleştiriliyor. Bölgesel ekonomik işbirlikleri Dünya Ticaret Örgütü’nün istisnası kuruluşlarıdır ve bölgesel kalkınmaya katkı sunma amaçlıdır.

Türkiye, İran ve Pakistan arasında bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla 1964 yılında kurulmuş olan Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği Teşkilatı’nın devamı olarak 1985 yılında kurulan EİT (Economic Cooperation Organisation-ECO) Üyeleri, Afganistan, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Türkiye ve Özbekistan olup Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olup BM Genel Sekreteri’nin Planı’nda kayıtlı olan “Kıbrıs Türk Devleti” sıfatıyla gözlemci ülke olarak faaliyetlere katılmaktadır.

EİT’İN GÖSTERGELERİ

Nüfus (2014): 448 milyon

GSYIH (cari fiyatlar) (2014): 1.897 trilyon dolar

EIT GSYIH / dünya GSYİH: Yüzde 2.43

GSYIH büyüme hızı (2014): Yüzde 3.23

Mal ihracatı (2014): 412 milyar ABD doları

Mal ithalatı (2014): 433 milyar ABD doları

Dünya mal ihracatından aldığı pay (2014): Yüzde 2.16

Dünya mal ithalatından aldığı pay (2014): Yüzde 2.27

EIT-içi ticaret hacmi/EİT toplam ticaret (2014): Yüzde 10

EIT toplam iş gücü (2013): 161.5 milyon

Ekonomik göstergelere baktığımızda dünya ekonomisi içinde yeterli büyüklüğe ulaşmadığını görüyoruz. Dünya nüfusu içinde yüzde 6.2 paya sahip olan EİT’nin dünya ticaretinden aldığı pay yüzde 2’ler civarındadır.

ECOTA

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret Anlaşması Türkiye, Afganistan, İran, Pakistan ve Tacikistan tarafından 17 Temmuz 2003 tarihinde Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Ticaret Anlaşması (ECOTA) imzalanmıştır. (Tacikistan Anlaşmanın eklerini imzalamamıştır.) ECOTA uyarınca, Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için gerekli 5 imzacı ülkenin onay işlemlerini tamamlaması koşulu yerine getirilmiş ve anlaşma, 24 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir

Ancak taraflar arasında liste teatisinin tamamlanamamış olması nedeniyle Anlaşma fiilen uygulanamamaktadır.

ANLAŞMA NE GETİRİYOR?

Anlaşma tarife indirimi getiriyor. Taraflardan Afganistan 15 yıl içinde, diğer taraflar ise 8 yıl içinde en yüksek tarife dilimi maksimum yüzde 15 olacak şekilde tarife indirimine gidecektir.

Tarifelerde indirimlerin ne kadar sürede hangi mallarda olacağı, hangi malların tarife indiriminden muaf olacağı bu anlaşmada belirlenmiştir.

Türkiye’nin uyguladığı tarife oranları zaten indirim yapsaydı oluşacak oranlar olduğu için şimdilik bir taviz vermiş olmamaktadır. Ancak kapsam geniş olduğundan ileriki dönemlerde bazı mallarda tarife indirimi ile taviz vermiş olabileceğiz.

Türkiye bölgesel anlaşmalarla dünya ekonomisi içindeki yerini dengelemek zorunda. Çünkü sürekli yabancının parasına yani borç vermesine bağımlıyız. Bu da çok kaygı verici durum. Osmanlı’nın son zamanları gibi “Ya iflas! Ya borçlanma!” ekonomimizin pozisyonunu göstermektedir. Bu nedenle çok taraflı, ikili, bölgesel anlaşmalara ihtiyacımız var...

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı