Emin Özdemir'in ardından

Aynı fakültede (İLEF) çalışıyorduk Emin Bey’le. Öğretmenliğini iyi bilirim. Ondan başarılı olan bir öğrenciyi kolay kolay sınıfta bırakmazdım. Emekli olmadan önce daha sık görüşüyorduk. Sonra ikimiz de emekli olduk, benim yerimi bilmem ama, Emin Özdemir’in yeri sanırım doldurulamadı. Geçen yıl Bahçelievler’de bir yerde buluştuk, birer kahve içtik. Ellerimizde kitaplarla geldik, kitaplarla döndük. Kurmaca Kişiler Kenti, İnsan Yüreğine Yolculuk, Edebiyat Sözlüğüve çocuklar için yazdığı kitaplar... Emin Bey, hep üretken oldu. 85 yaşına karşın, üretkenliği sürdü. O, kuru bir eleştirmen ya da edebiyat adamı değildi. Hem bilgili, birikimli bir edebiyatçı, dilci, hem de duyarlı bir sanatçı olduğunu görürsünüz kitaplarını okudukça. Ayrıca çok iyi bir hatip, şiir gibi akar konuşması. Dili, yazarken de konuşurken de aynı etkiyle kullanabilen sayılı yazarlardandır.
Son zamanlardaki yapıtlarında denemeci yanı daha öne çıktı. İkinci baskısını yapan Kurmaca Kişiler Kenti (Bilgi Y. 2012) ve İnsan Yüreğine Yolculuk (2. Baskı Bilgi Y. 2012)bu türün en güzel kitaplarındandır bence. Emin Özdemir, her şeyden önce dürüst bir aydın, sözünü esirgemez, inançlarından ödün vermez. Kitap seçiminde, seçici kurullarda ona güvenim tamdır. Yarışmalarda hatır gönül tanımaz. Seçici kurullarda belki de uzun süre görev almaması bundandır. Okumayı çok seviyor. Kahvemizi içerken ben de birkaç kitabımı imzaladım. Memnun oldu, son romanım Neşter ve Madalya’yla başlayacağını söyledi ama, Küskün Fotoğraflar’daki bir öykümün TDK ile ilgili olduğunu anlayınca hemen orada okudu. Gözlerimin önünde kitaplarıma dalıp gitmesi beni mutlandırdı. Özdemir’in Kurmaca Kişiler Kenti, kendi içsesiyle konuşup tartıştığı, bir öykü, bir roman gibi sarsıcı bir bölümle başlıyor. Düş kırıklığıyla, büyük bir soğumayla biten köy öğretmenliğini anlatıyor ilk bölümde. Mütareke yıllarında “Gençler Anadolu’ya” parolası Cumhuriyet döneminde de sürdü, köy enstitüleriyle büyük bir ivme kazandı, 1960’lı yılların çocuk romanlarında “çocuklar Anadolu”ya parolasına döndü. İşte bu “gençler Anadolu”ya sözünü iliklerinde duyarak, 17 yaşında bir genç olarak başladığı köy öğretmenliği büyük bir düş kırıklıyla sonuçlanır. Cehaletin elinden güzel bir kız çocuğunu kurtaramaz, okuldan zorla alınıp evlendirilmek üzereyken çocuk intihar etmiştir. Çok güzel, etkili konuşan Emin Bey, cenazenin başında köylülere tek bir söz söyleyemez, tutulur kalır, yere tükürür sadece. Anadolu gerçekleriyle sarsılan, âdeta travma yaşayan aydın, edebiyatımızın da yabancısı değildir; Çalıkuşu’ndan, Yaban’dan beri onlarca yapıtta karşımıza çıkan aydınımızın dramıdır bu.
E. Özdemir’in size okumanızı önereceğim ikinci kitabı İnsan Yüreğine Yolculuk. Hem deneme hem öykü gibi okudum bu kitabı. Yalnız denemeci değil, bir kurmaca ustasının marifetiyle farklı dünyalara gittim okurken. Anadolu’da türkülere, bozlaklara konu olmuş, acılar yaşamış sıradan insanlar da var denemelerinde, usta yazarlar da var. Sizi yaşamın içine sokarken, edebiyatı çok ustaca, romancılara, öykücülere özgü bir düş gücüyle kullanıyor. Gerçek yaşam ve kurmaca ilişkisini şöyle anlatıyor:
“Gerçek yaşam kurmacasallığın art alanıdır. Şöyle de diyebilirim: Kurmacasal ürünler, gerçek yaşamdan alınanların yeniden biçimlendirilmesiyle, dilin toprağında sözcüklere dökülmesiyle yaratılır. Yaratım sürecinde yaşam haritamızda yer alan olaylar, olgular, gözlemler, izlenimler kısaca yaşantılarımız yeni boyutlar kazanır. Romanların, öykülerin, şiirlerin etki gücü de buradan, gerçeğe yeni boyutlar kazandırmasından geliyor işte. İçimizde titreşimler yaratması, bizleri etkilemesi de.” Emin Özdemir’in bu denemelerini okuyun, seveceksiniz.