Enerji devriminde dev perde: Çin dünyanın ilk toryum reaktörünü başardı

Enerji dünyanın en önemli kriterlerinden biridir ve her işlevin en önemli gereksinimidir diyebiliriz. Enerji olmadan üretim olamayacağı gibi üretilen maddelerin ve emtianın tüketilmesi dahi mümkün değildir. Zaten eski Dünya Savaşlarına ve hatta Körfez Savaşına baktığımızda tamamen enerji yataklarının (petrol) kontrol edilmesine yönelik olduğunu görüyoruz. Ancak şimdi dünyada petrolün azalmasıyla yenilebilir enerji ve nükleer enerji ön plana çıkmıştır.

Nükleer Enerjide en büyük sorun Fizyon Reaksiyonunun radyoaktif kalıntılar bırakması ve birçok tehlikeyi de beraberinde barındırmasıdır, ayrıca Uranyum dünyada kısıtlı miktarda bulunmaktadır ve ABD gibi belirli devletlerin tekelindedir. Çin ise Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olarak üretim konusunda belki de tüm dünyanın en yoğun üretim yapan yeridir ve enerji Çin ekonomisinin varlığı için çok önemli yer tutmaktadır.

Bu anlamda Çin enerji çalışmaları konusunda çok yoğun çalışmalar yapmaktadır ve bu düzeyde dünyanın ilk toryum reaktörünü yaparak çok ciddi yol alarak enerji devriminde çok önemli dev bir perde açmıştır.

NEDEN TORYUM REAKTÖRÜ ÖNEMLİDİR?

Toryum reaktörleri, enerji üretiminde geleneksel uranyum bazlı nükleer reaktörlere bir alternatif olarak önerilen bir tür nükleer reaktördür. Bu reaktörlerde, doğal olarak bol miktarda bulunan ve uranyumdan daha az radyoaktif olan toryum elementi kullanılır. Toryum, nükleer yakıt olarak doğrudan kullanılamaz; ancak, nükleer reaktör ortamında nötron bombardımanı ile uranyum-233’e dönüştürülebilir. Bu süreçte üretilen uranyum-233 izotopu, daha sonra enerji üretimi için kullanılabilir.

Toryum reaktörlerinin en büyük avantajlarından biri, nükleer yakıt çevriminde çok daha az radyoaktif atık üretmesi ve bu atıkların uzun vadede yönetiminin daha kolay olmasıdır. Ayrıca, toryumun dünya genelinde bol miktarda bulunması, bu tür reaktörlerin enerji arz güvenliği açısından da büyük bir avantaj sağlamaktadır. Çin ve Türkiye dünyanın en büyük Toryum rezervlerine sahiptir.

ÇİN'İN İLK TORYUM REAKTÖRÜ: BİR DÖNÜM NOKTASI

Çin, enerji ihtiyacını karşılamak ve fosil yakıt bağımlılığını azaltmak amacıyla nükleer enerjiye büyük yatırımlar yapmaktadır. Bu çabaların bir parçası olarak, Çin 2021 yılında dünyanın ilk toryum bazlı sıvı tuz reaktörünü devreye almıştır. Gansu eyaletinin Wuwei kentinde kurulan bu deneysel reaktör, enerji üretiminde toryumun potansiyelini değerlendirmek ve toryum bazlı nükleer enerji üretiminde dünya lideri olmak amacıyla tasarlanmıştır.

Çin'in toryum reaktörü, yaklaşık 2 megavat termal güç üretim kapasitesine sahiptir ve ilk etapta elektrik üretimi için değil, teknolojinin ve güvenlik sistemlerinin test edilmesi amacıyla kullanılması planlanmaktadır. Reaktörün başarıyla çalıştığı da ve performans sonuçları da 2024 yılında görülmüştür.

Çin'in 2030 yılına kadar daha büyük ve ticari amaçlı toryum reaktörleri inşa etme planları bulunmaktadır. Bu, hem Çin'in enerji bağımsızlığına katkıda bulunacak hem de küresel ölçekte toryum bazlı nükleer enerjiye geçişte bir dönüm noktası oluşturacaktır.

Çin'in toryum reaktörü projesi, dünya genelindeki enerji politikaları ve nükleer teknoloji geliştirme stratejileri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Geleneksel nükleer enerji üretimi, güvenlik riskleri, radyoaktif atık yönetimi sorunları ve nükleer silahlanma tehlikeleri gibi zorluklarla karşı karşıyadır. Toryum reaktörleri ise bu sorunların birçoğunu çözme potansiyeline sahiptir.

Öncelikle, toryumun kullanımı, daha az radyoaktif atık üretilmesine ve bu atıkların daha kısa yarı ömürlü olmasına yol açar. Bu, radyoaktif atık yönetimini önemli ölçüde kolaylaştırır ve uzun vadeli depolama gereksinimlerini azaltır. Ayrıca, toryum reaktörlerinde nükleer kazaların olasılığı daha düşüktür, çünkü reaktör tasarımı, acil durumlarda otomatik olarak kapanabilme özelliğine sahiptir.

Çin'in bu alandaki öncülüğü, diğer ülkeleri de toryum reaktörleri geliştirme konusunda teşvik edebilir. Özellikle enerji tüketiminin hızla arttığı ve fosil yakıtların çevresel etkilerinin giderek daha fazla endişe yarattığı bir dünyada, toryum bazlı nükleer enerji, temiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı olarak öne çıkmaktadır.

Ayrıca, toryum reaktörleri, nükleer silah üretimi için kullanılabilecek plütonyum üretimini minimize eder, bu da nükleer silahsızlanma çabalarına katkıda bulunabilir. Çin'in bu alandaki liderliği, küresel enerji politikalarının ve teknolojik gelişmelerin yönünü belirleyebilir ve toryum reaktörlerinin yaygınlaşmasına öncülük edebilir.

Bu nedenle, Çin'in toryum reaktörü projesi, sadece Çin için değil, tüm dünya için kritik bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sayede daha az radyoaktif reaktörler ile enerji üretilebilecek ve daha da önemlisi Uranyum konusunda ABD’ye bağımlı olunmayacaktır.

Ülkemizin de dev Toryum Rezervleri üzerinde olduğunu düşündüğümüzde ülkemizin de Çin ile işbirliğine giderek bu enerji devriminde yer alması şarttır. Ülkemiz enerji sorununu çözdüğünde hak ettiği yere gelecek ve dünyanın en güçlü üretim ülkelerinden biri olacaktır.