Enflasyon fakirleşme demektir - 2

Birinci yazımızda enflasyonun ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını belirttik. Bugünkü yazımızda enflasyonun ekonomi üzerindeki etkilerini göstermeye çalışacağız. Aslında magazin havasında bir makale de yazmak mümkün ama biz enflasyon canavarı hakkında genel bilgileri tazelemenin daha yararlı olacağını düşündük.

ENFLASYONUN EKONOMİYE ETKİSİ

1- Enflasyon, gelir dağılımını bozar

Ücretlerdeki artış oranı enflasyon oranından az olursa sabit gelirliler daha çok gelirle daha az mal ve hizmet alırlar. Enflasyon faiz oranlarının artmasına neden olur. Bunun üzerine parası olanlar bankalara faiz geliri elde etmek için koşarlar ve yüksek faiz kazancı elde ederler. Parası olmayanların yüksek reel faizden yararlanma olanakları olmadığından gelir dağılımındaki bozulma daha da artar. Enflasyon dönemlerinde işadamları yatırım yapmak istemezler. Üretimlerini artırmazlar. Bu da yatırımların azalmasına, işsizliğin ve yoksulluğun artmasına neden olur.

2- Enflasyon, ekonomide büyümeyi önler

Yüksek enflasyon yüksek faiz demek olduğundan iş adamları yatırım yapacaklarına menkul kıymetler piyasası ile para piyasasında paralarını değerlendirmek isterler. Diğer yandan yüksek enflasyon ortamlarında yatırım yapmak risklidir. Gelecekteki fiyatların ne olacağı kestirilemez. İş adamları ancak yüksek kar elde edecekleri alanlara yatırım yaparlar. Bütün bunlar ekonominin büyümesini önler ve ekonomide daralma yaratır. Ayrıca faiz oranları eğer enflasyon oranının altında ise parası olanlar bankalara paralarını yatırmazlar ve harcamalarını artırırlar. Otomobil, emlak, altın, döviz gibi üretken olmayan yatırım araçlarına yönelirler. Bu da yatırımlar için bankaların kredi verme olanaklarını azaltır. Bu nedenle yatırımlar azalır ve ekonomik daralma meydan gelir.Aslında gördüğünüz gibi yukarı,aşağı tükürsen durum değişmiyor. Buna sebep enflasyon. Enflasyondan korunma, enflasyondan kazanç elde etme çabaları hep ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkiliyor.

3- Enflasyon, dış ticareti de olumsuz etkiler

Yurt içinde fiyatların artması karşısında dış dünyada fiyatlar değişmiyor veya daha az artıyorsa bu durumda yabancı ülkelerdeki mal ve hizmetlerin fiyatları ucuzlar. Bu da ihracatın azalmasına ve ithalatın artmasına neden olacaktır. Bu da cari işlemler dengesi üzerinde olumsuz bir etki yapar. Ülkemizde sürekli cari açık veriyoruz ve bu açığı da dış borçla finanse ediyoruz. Cari açık arttıkça dış borç stokumuz da artıyor. Enflasyon dış ticaret açığını artırdıkça buna dengelemek için iç fiyatlar ile dış fiyatlar arasındaki farkı azaltmak amacıyla dövizin fiyatını artırmak gerekir. Dalgalı kur politikası izlediğimizde bu dengelemeyi piyasaların yapması beklenir ki bu da tam anlamıyla gerçekleşmez ve dış ticaret açığının, cari açığın ve dış borcun artmasına engel olunamaz.

4- Enflasyon, sıcak paranın gelişini teşvik eder

Yüksek faiz ve dengelenemeyen döviz piyasası sıcak paranın ülkemize gelip ciddi karlar elde edip gitmesine neden olur. Yıllardan beri ekonomimiz bu sıcak para sistemine dayandırıldı ve çok büyük zarara uğradık.

5- Enflasyon, kaynakların verimsiz kullanılmasına sebep olur

Enflasyon, kaynakların verimsiz ve spekülatif amaçlı kullanılmasına, yatırım, gelir dağılımı, istihdam, büyüme ve ödemeler dengesini olumsuz yönde etkilediği için ülke kaynakları çarçur edilmiş olur.

6- Enflasyon toplumda çöküş yaratır

Yukarıda saydığımız tüm etkenler toplumda orta vadede ciddi yaralar açar. İşsizlik ve yoksulluk ülkede intiharlar, uyuşturucu bağımlılığı, hırsızlık, şiddet olaylarını artırır.

ENFLASYONUN EV HALKININ GELİRİNİ AZALTMASI

Yukarıda enflasyonun hane halkının gelirlerini azalttığını ve enflasyon altında ezildiğini belirttik. Şimdi bunun matematiğini bir örnekle yapalım. Örneğimiz şu olsun:
Enflasyon oranı= yüzde 20; Ücretlerde artış oranı= yüzde 5
Bu durumda reel ücretlerindeki değişme nedir?
Şu formülü kullanacağız:

Reel Gelir Artışı (RGA) = (Nominal gelirin artış oranı (NGAO) + 1 / Enflasyon oranı +1) -1

Rakamları formüle yerleştirirsek RGA= (1+0.05/1+0.20)-1 = 0.875-1= -0.125. Yani yüzde 12.5
Bunun anlamı da şu: enflasyon oranı ücretlerdeki artış oranından fazla arttığından işçi, yüzde 20 enflasyon nedeniyle bir yıl öncesine göre yüzde 5 artan ücreti ile yüzde 12.5 oranında daha az mal ve hizmet satın alacaktır.

ENFLASYON BİZİ KAYGILANDIRIYOR!

Bütün bu yazdıklarımızdan şu sonucu çıkartabiliriz. Enflasyon en çok dar gelirleri, ücret, maaş alanları daha fazla olumsuz etkilemektedir ve ekonomimizin gidişatı bakımından bize umut vermemektedir. Mayıs ayında yıllık enflasyonu yüzde 18.71 olmuş. ÜFE (üretici fiyatları endeksi) ise yüzde 28.71. Aradaki fark reel sektörün yüzde 10 zarar ettiğini ve bunu telafi etmek için atacağı her adımın enflasyonu körükleyeceğini söyleyelim ve yazımıza nokta koyalım.