Erdoğan’ın İran sınavı!

ABD, “İran’ı ekonomik krizle çökertme” politikasına hız verdi. İki aşamalı bir ambargo planı hazırladı. İlk aşama 6 Ağustos’ta başlayacak. Ama asıl ambargo 4 Kasım’da yürürlüğe girecek. İran’dan petrol ve doğalgaz alımı yasaklanacak.
İran’ın ana gelir kalemi petrol ve doğal gaz. ABD, İran’ın boğazına ilmik geçirmeye çalışıyor. Ekonomik krizi büyütüp ülke içinde isyan planlıyor.
ABD’NİN POLİTİKASI
ABD Bush döneminde “Ya benimlesin ya düşmanım” politikası izlemişti. Trump da aynı yönteme başvuruyor.
ABD, Rusya, İran, Türkiye işbirliğini önlemek için her yolu deniyor. “Astana Süreci”nin bütün planlarını bozduğunun farkında. İran-Türkiye ilişkisini bozarsa arkasının geleceğini hesaplıyor.
TÜRKİYE KRİTİK ÜLKE
Türkiye kritik ülke. ABD açısından da İran açısından da önemli. İran ile Avrupa arasında köprü. İran, Irak’la savaştığı dönemde Basra Körfezi kapanmıştı. Ticaretinin çok önemli bir bölümünü Türkiye üzerinden yapmıştı.
ABD, Türkiye hattını kapatma peşinde.
TÜRKİYE’YE BASKI
Türkiye’ye baskılarını artırıyor. Türkiye’nin yaşadığı ekonomik krizi fırsata çevirme peşinde. Perşembe-Cuma günü ABD Hazine Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea başkanlığında bir heyet Ankara’daydı.
Önce özel sektör temsilcileriyle görüştüler. TOBB sosyal tesislerinde işadamlarıyla buluştular. Toplantıya katılan ve İran’a ihracat yapan bir işadamı ile konuştum. Çok gergindi.
TEHDİT, ŞANTAJ
Hala toplantının etkisindeydi. Şunları söyledi:
“ABD Hazine Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea eyalet valisi edasıyla konuştu. ‘ABD’nin kararlarına uymazsanız oyarız’ havasındaydı. Bizleri resmen tehdit etti. Uyarı bile yapmadan gerekenleri yapacaklarını vurguladı. ‘ABD ambargosuna uymazsanız başınıza gelecekleri siz düşünün’ dedi.”
RESMİ GÖRÜŞMELER
ABD heyeti daha sonra Dışişleri, Ticaret ve Maliye Bakanlığı yetkilileriyle bir araya geldi. Toplantıya katılanlardan sızan bilgilere göre, aynı tehditlerini orada da sürdürdüler. Özellikle de “Ambargoya uymazsanız uluslararası finans kurumlarıyla entegre olamazsınız” mesajı verdiler.
Eş zamanlı olarak başka gelişmeler de var. Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörler Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan borç almasını önlemek için Senato’ya teklif verdi.
Amerika’ya bağlı uluslararası mafyalaşmış finans kuruluşları da devrede. Kapalı kapılar arkasında, Türkiye’ye fon akışının sürebilmesi için “İran’a ambargoya uyma” şartını gündeme getirmeye başladılar.
Sarraf davası nedeniyle Türk bankalarına verilecek cezalarla ilgili sopa da havada asılı duruyor.
Çok yönlü bir sıkıştırma yaşanıyor.
TÜRKİYE NE YAPACAK?
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu daha önce Türkiye’nin ABD’nin İran’a yönelik ambargosuna uymayacağını açıklamıştı. Erdoğan’dan da benzer açıklamalar gelmişti. Ama ABD Türkiye’yi ikna (!) etmek için çalışıyor.
Bu arada kulislerde, “İş biraz karışık. Konu iyice çetrefilli bir hal aldı” sesleri duyuluyor.
SINAV
ABD’nin İran’a ambargosunun birinci kademesi 6 Ağustos’ta başlıyor. İkinci kademenin başlayacağı 4 Kasım’a da üç ay kaldı.
Türkiye’nin İran ambargosuna karşı tavrı önümüzdeki dönem açısından da belirleyici olacak. Erdoğan bugüne kadar doğru bir tutum aldı. Önümüzdeki günlerde izlenecek politikalar da merakla bekleniyor.
Bir anlamda seçim sonrası ilk sınavı!