Ermenistan, Azerbaycan topraklarından çekilmedikçe Kafkaslar’da barış sağlanamaz

Ermenistan-Azerbaycan sınırında, belli aralıklarla çatışmalar olmaktadır. Son günlerde ise 1993 yılından bu yana en şiddetli çatışmalar yaşandı. Edindiğimiz bilgilere göre, Azerbaycan ordusu, Ermenistan tarafından işgal edilen stratejik öneme sahip bazı yerleri geri aldı.
Hatırlayalım, 1993 yılında, Ermenistan`ın elinde Sovyetler’den kalan ağır silahlarla Azerbaycan`a savaş açarak, Dağlık Karabağı ve çevresindeki 7 Azerbaycan ilini işgal etti. Böylece Azerbaycan topraklarının beşte biri Ermenistan tarafından işgal edildi. Gasp edilen bu topraklarda yaşayan bir milyona yakın Azerbaycanlı Türk, topraklarından ve evlerinden sürüldü. Onbinlerce kişi yaşamını kaybetti.
Çarlık Rusya döneminden başlanarak, Sovyet döneminde de izlenen politikalarla, Azerbaycanlı Türklere ağır silah verilmediği gibi, Sovyet ordusunda da genellikle subay olmaları engellendi. 1993 savaşının Ermenistan tarafından kazanılabilmesi, Ermenistan`ın elinde bulunan ağır Sovyet silahlarından kaynaklanmaktadır.

ERMENSİTAN ALINAN KARARLARA UYMUYOR
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 1993 yılnda aldığı 822, 853, 874 ve 884 nolu dört kararla, Ermenistan`ın Azerbaycan topraklarını işgalini kınamış ve derhal geri çekilmesini istemiştir. Ermenistan bu kararlara uymamıştır.
Avrupa Parlamenter Meclisi (Konseyi) Başkanı Pedro Agramunt, 4 Nisan 2016 günü yapttığı açıklamada, Avrupa Konseyi`nin 2001 tarihli kararında da belirtildiği gibi, Ermenistan`ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına uyarak, işgal ettiği Azerbaycan topraklarından derhal çekilmesini istmiştir.
Ermenistan-Azerbaycan sorununa çözüm bulma görevini üstlenen MİNSK Gurubu eşbaşkanları Obama, Medyedev ve Sarkozy 10 Haziran 2009 tarihli G 8 Zirve Konferansında ortak bir karar aldılar. Bu kararda sorunun çözümü için şu öneriler yapılamıştır:
Ermenistan Dağlık-Karabağ`ı çevresinde işgal ettiği illerden çekilmelidir,
Dağlık-Karabağı Azerbaycan Toprak bütünlüğü içinde özerk yönetimli geçici bir statüye sahip olmalıdır,
Ermenistan ile Dağlık-Karabağı arasında ulaşım olanağı sağlanmalıdır,
Azerbaycan ve Ermenistan Dağlık-Karabağı`na kalıcı bir statü kazandırmak için aralarında anlaşmaya varmalıdırlar,
Topraklarından ve evlerinden kaçmak zorunda kalan Azerbaycanlılar, uluslararası güvence altında, kendi yerlerine geri dönebilmelidirler.
Bu çözüm önerileri yine Ermenistan tarafından kabul edilmemiştir. Almanya Parlamentosu da 2009 tarihinde aldığı kararda, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve OSZE kararlarına vurgu yaparak, Güney Kafkaslar`da barışın sağlanabilmesi için, Ermenistan`ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından çekilmesini istemiştir. Alman Parlamentosunun ilgili komisyon üyesi olarak bu kararın alınmasında benim de çabam olmuştur.

KAFKASLAR’DA BARIŞ İŞGALİN SON BULMASINA BAĞLIDIR
Ermenistan bu ve benzeri uluslararası kararlara uymayarak, Azerbaycan topraklarının işgalini sürdürmektedir. Bu işgal son bulmadıkça Güney Kafkaslar`da barışın sağlanamayacağı görülmektedir. Azerbaycan çok haklı olarak, işgal altındaki topraklarını geri almakta kesin bir kararlılığa sahiptir. Ancak bunun savaş yoluyla değil, barışçı yollardan olması içinde 23 yıldır büyük bir sabır ve gayret göstermektedir. Ne varki Ermenistan Rusya`nın güvencesine sığınarak, uluslararası kararlara aldırmamaktadır.
Çarlık Rusyası, uzun yıllar savaştığı Osmanlı Devletiyle sınır bölgesine ortodoks dinine sahip olan Ermenileri göç ettirerek, bir tampon bölge oluşturmuştur. Sovyet döneminde de NATO ülkesi Türkiye`ye sınır olan Ermenistan, askeri açıdan bu önemini korumuştur.
Sovyetler’in dağılmasından sonra da Rusya Federasyonu ve Ermenistan arasında 16 Mart 1995 yılında Askeri İşbirliği anlaşması yapılmıştır. Rusya`nın kendi denetimi altında Ermenistan’da askeri üsleri bulunmaktadır. Rusya Ermenistan`a savaş için belli sayıda ağır silahlar vermiştir. Ermenistan Rusya`nın askeri koruyuculuğuna güvenerek, uluslararası bir dizi kararı bu nedenle görmezlikten gelebilmektedir.
Azerbaycan toprakları içersinde yer alan Dağlık-Karabağ nüfusunun büyük çoğunluğunu Ermeniler oluşturmaktadır. Bu nedenle burası öteden beri Ermenistan-Azerbaycan arasında sürtüşme konusudur. Azerbaycan Dağlık-Karabağı`na kendi toprak bütünlüğü içerisinde özel bir statü verilmesinden yana olduğunu belirtmektedir.
Ermenistan-Azerbaycan arasındaki son çatışmalar, başta MİNSK gurubu olmak üzere, diğer uluslararası kuruluşlar da yeniden harekete geçirmiştir. ABD ve Rusya Dışişleri Bakanları, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGIT) arabulucuğuyla görüşmelere başlanmasını istemişlerdir. Özellikle ABD ve Rusya`nın gerçekten istemeleri durumunda, barışçıl bir çözüm bulunması olasıdır. Ne var ki bu iki ülke 23 yıldır bu samimiyeti göstermediler. Dileyelim, Ermenistan`ı işgal ettiği topraklardan çekilmeye artık ikna etsinler ve böylece barış sağlanmış olsun.