Eyalet seçimlerine ‘dış’ müdahale mi oldu?

Başbakan Scholz'un partisi SPD'nin kalesi olan Brandeburg'ta eyalet meclisi seçimleri yapıldı. SPD kıl payı bir farkla AfD’yi geçerek seçimi kazandı. Diğer eyaletlerde ve ülke genelinde güç kaybeden ve çöküşe doğru giden iktidar partisi SPD, Brandenburg eyaletinde nasıl birinci oldu?

Brandenburg eyalet seçimi 22 Eylül 2024 günü yapıldı. Holding medyasına göre, 34 yıldır sosyal demokratların kalesi olan Brandenburg eyaleti, kıl payı ‘kurtarıldı’. Sosyal Demokrat Partisi (SPD) yüzde 30,9 ile birinci parti oldu. Almanya için Alternatif Partisi (AfD) %29,2 ile ikinci ve seçime ilk kez katılan Birlik Sahra Wagenknecht Partisi (BSW), yüzde 13,5’le üçüncü kuvvet oldu ve eyalet meclisine girmeye hak kazandı.
Hıristiyan Demokrat Birliği Partisi (CDU) yüzde 12’lerde varlığını sürdürmeyi başarırken, geriye kalan kolisyon hükümeti partileri %5 barajın altında kaldılar.
Böylece Berline komşu olan Brandenburg eyaletinin ‘politik merkezi’, AfD ve BSW’ye doğru kaydı.
Seçim sonuçlarına göre, Brandenburg eyalet meclisi sadece koalisyonla yönetilebilir. AfD hariç diğer partilerle koalisyon arayışları ve müzakereler devam ediyor.
Önceki Thüringen ve Saksonya eyalet seçimleri sürecinde sert tartışmalar yaşanmıştı.
Özellikle AfD’nin başarılarına yönelik, Rusya ve yurtdışından “seçim kampanyası için para yardımı alıyorlar” iddiaları ortaya atılmıştı. Diğer yandan merkezi ABD’de bulunan bazı kurumların, Almanya’ya gönderdikleri bağışların ‘dolaylı’ olarak, eyalet seçim kampanyalarında sistem partilerine aktarıldığı iddia ediliyor. Benzer iddialar Brandenburg seçimi için de sarf ediliyor.

SPD NASIL KAZANDI?

Diğer eyaletlerde ve ülke genelinde güç kaybeden ve çöküşe doğru giden iktidar partisi SPD, Brandenburg eyaletinde nasıl birinci oldu? Burada üç belirleyici özellik öne çıkıyor.
İlki, SPD Brandenburg adayı ve aynı zamanda eyalet başkanı Dietmar Woidke, son dönemde Başbakan Olaf Scholz’u eleştirmekle dikkatleri üzerine çekmişti. Woidke ‘AfD kazanırsa istifa edeceğim’ demişti. ‘Focus’ dergisinin haberine göre, Dietmar Woidke seçim kampanyası boyunca, trafik ışığından (koalisyon hükümeti partileri) uzak durmuş ve bir şey duymak istememiş. Yine kampanya süresince Başbakan Scholz’la birlikte seçim kürsülerine çıkmayı ve herhangi bir yardımı reddetmişti. Yani “Scholz karşıtı” politika başarı kazandırdı. SPD Brandenburg’da kazanırken, Başbakan Scholz ABD’ydi.
İkincisi, SPD’nin kolisyon hükümeti ‘AfD’nin siyasetini uygulamaya’ başladı. Schengen’e rağmen, hükümet Almanya’nın sınırlarını kontrol ederek, AfD’nin elinden bir kozu aldı.
Üçüncü konu ise, henüz sıcak ve medyada patlak vermeye başladı. Bu da siyasi partilere yurtdışı kaynaklı para yardımlarıyla alakalı. Yardımların yasalara ne kadar uygun olup olmadığı sorusu, kamuoyunda tartışmaya yol açtı.
Dolayısıyla eyalet seçim kampanyaları için, hangi partilere kim ne kadar kaynak aktardı, dökülmeye başladı. Nihayet eyalet seçimlerine dış ‘müdahale’ yapılmış olabilir mi? sorusu da gündeme geliyor.

AfD’YE KARŞI 475 BİN İMZA

AfD’nin eyaletlerdeki yükselişini durdurmaya yönelik, gerek sanal ortamda gerekse posta yoluyla etkili faaliyetler yürütülüyor.
Bu faaliyetlerin başında ‘Campact’ adlı kampanya organizasyonu, eleştiri oklarının hedefi oluyor.
Campact’ın web sitesinde haftalardır seçim kampanyasıyla ilgili ‘yol gösterici’ ajanda yayınlanıyor.
AfD’nin önü nasıl kesilir, eyalet meclisine üçte bir çoğunluğu sağlamaması için SPD, Yeşiller, Linke ve Freie Wahler partilerine nasıl destek sağlanır? veya hangi adaya tercih oyları verilmesiyle ilgili, etkili kampanya yürütülüyor.
Campact kendi dernek ve vakıfı aracılığıyla, ülke genelinde 3 milyon insana ulaşıyor ve AfD’nin kazanmasını önlemek için, 475 bine yaklaşan imza kampanyası sürdürüyor. Bu faaliyetler seçmeni etkileme ve belli partilere kanalize etme amaçlı olduğu gerekçesiyle, eleştiriliyor ve suç duyuruları da devam ediyor.

ABD MERKEZLİ KURUMLARDAN ‘BAĞIŞ’

Bardağı taşıran olay ise ‘Ein Prozent’ (yüzde bir) adlı dijital platformun, Campact hakkında yayınladığı para kaynağı oldu. Burada Campact’ın şeffaf raporlarına ve web sitesine dayanarak, ‘gizli’ olmayan para akışlarının nereden geldiğine ve bu kaynaktan yararlanmış olabileceğiyle ilgili, miktarların hangi partilere aktarıldığı bilgileri yer alıyor.
Campact’a yurtdışından aktarılan bağışlar, organizasyonun ‘Demokrasi Vakfı’ kanadında toplanıyor.
‘Ein Prozent’ tarafından açıklanan bilgilere göre, Campact’a 2019-2022 yılları arasında merkezi ABD’de bulunan iki kurumdan bağış aktarılmış
Bağış verenlerin başında 268.837 avroyla Open Society Foundation (Soros açık toplum vakfı),
453.754 avro ile Climate Works Foundation (CWF) ve 135.000 avroyla European Climate Foundation (ECF) geliyor. Campact genel olarak bu gibi kaynakları,‘demokrasi, toplum ve iklim’ proje çalışmaları için kullanıyor.
Ancak tartışmayı alevlendiren, kaynağı yurtdışı olan mali gelirin, siyasi partilere ‘aktarılmış’ olabileceği ile ilgilidir.
İddiaya göre yurtışından bağışlarla finanse edilen bir organizasyonun, eyalet seçim kampanyalarında belli partilere dolaylı para yardımı yapmasıdır.
Çünkü yasalar, Alman siyasi partilerin yurtdışından mali destek almasına müsade etmiyor.

DIŞARDAN GELEN PARALAR PARTİLERE Mİ AKTARILDI?
‘Ein Prozent’in (yüzde bir) açıklamasına göre, Campact kendi tarafından önceki eyalet seçim kampanyasına ve Brandenburg eyalet seçim kampanyalarında, SPD’ye 160.000 avro, Yeşiller partisine 161.000 avro, Yeşiller’in adayı Marie Schaffer’e 72.000 avro, Linke’ye (Sol Parti) 31.600 avro ve Linke Leipzig adayına 25.000 avro bağışta bulunmuş. Burada ki amacın seçmenleri uyararak, doğru karar vermelerine yönelik olduğu söyleniyor.
RND.de haber sitesinin 19 Eylül 2024 tarihli açıklamaları da partilere yapılan bağışlarla ilgiliydi. RND’den Jan Sternberg’in haberinde Campact’tan Yeşiller partisine toplam 233 bin, SPD’ye 160 bin ve Linke’ye 56 bin avro bağış gitmiş.
Faaliyetin hedefi, eğer söz konusu desteklenen partiler %5 barajın altına düşerlerse, en azından adaylara da tercih oyu vererek, bunları eyalet meclisine göndermekmiş.

AfD’NİN PAYPAL HESABI KAPATILMALI KAMPANYASI

Campact ne yapıp ne edip, AfD’nin eyalet meclislerinde üçte bir sandalye çoğunluğunun engellenmesi gerektiğini bildiriyor.
Olası AfD çoğunluğu, eyalet meclisinde örneğin bazı yasaların değiştirilmesinde ve hâkim, savcı belirlemede etkili olabilirmiş. AfD karşıtlarının diğer çekinceleri de ‘demokratik kararların’ AfD tarafından veto edilebilmesidir.
Diğer yandan Campact’ın 7 Mayıs 2024 tarihli AfD hakkındaki haberi de dikkat çekici. Habere göre 2022 yılında AfD’ye PayPal hesaplarından toplam 3,9 milyon avro bağış yapılmış. Dolayısıyla Brandenburg eyalet seçim kampanya döneminde, “AfD’nin PayPal hesabı kapatılsın” imza kampanyasına, kamuoyundan yaklaşık 400 bin destek sağlanmış. Yine medyada yaygaraya yol açan “Voice of Europe“adlı Rusya kökenli propaganda portalından, Avrupa’daki “Rusya yanlısı” siyasetçilere 500.000 avro bağışın yapıldığı, haberiydi. AfD’nin de bir siyasetçisinin bu bağıştan faydalandığı söyleniyor. AfD yönetimi ise söz konusu siyasetçiyi hesap vermeye davet etmişti.