Facebook’ta Beşir Fuad intiharı

Son mesajını Facebook’a video olarak yükleyip intihar eden Mehmet Pişkin aklıma Beşir Fuad’ı getirdi.

1887’de, henüz 35 yaşındayken intihar edip son mektubunu bileklerinden akan kanla yazan Beşir Fuad.

Kendi ölümünü bir deney gibi kaydeden, nam-ı diğer “İlk Türk materyalisti” Beşir Fuad.

O vakitler İstanbul’da ufak çaplı bir intihar salgınına ve tartışmalara sebep olan, 94 yıl sonra Enis Batur’un şiirinde “yanlış kardeşim benim” diye sesleneceği Beşir Fuad.

Mehmet Pişkin’in Facebook videolu intiharı salgın yaratır mı bilinmez ama tartışma yarattığı kesin.

Meseleye hassasiyetle yaklaşan fikir adamlarından magazin yazarlarına kadar herkes işin içinde.

“İntihar korkaklıktır!” diye slogan atan da var, “Hayattaki arayışı biten herkes böyle yapmalı!” diyen de.

Şahsen intiharı sevmem. Ama tesadüf bu ya, #tarih dergisinin Ekim sayısında Beşir Fuad hakkında güzel bir dosya hazırlanmış.

Romancı Murat Gülsoy bahsediyor kendisinden: “Gerçi okuduğum ansiklopedide Beşir Fuad’ın bir ruhsal buhran sonucunda kendini öldürdüğü yazıyordu ama satır aralarında ima edilen Batı kültürünün Tanzimat aydını üzerindeki yıkıcı etkisiydi.

Bu yargı o günden bu yana hiç değişmedi. 1980’den sonra güç kazanan Türk-İslam sentezinde vücut bulan muhafazakâr ideoloji için de kötü adam belliydi: Batıcı, materyalist, solcu aydınlar.

Edebiyatta, sanatta, düşün hayatında yeni, modern, deneysel ne varsa ‘halka yabancı!’ diye aşağılanan bu dönemdeki atmosfer ne yazık ki hiç bitmedi ve ana söylem haline geldi. Bu ortamda Beşir Fuad’ı daha sık düşünür oldum.

Yaşadığım çağda ezilmek ve yok edilmek istenen aydının arketipiydi benim için...”

Handan İnci de yazısında “Bazı yorumculara göre Beşir Fuad, pozitif bilimlere öncelik veren bu okullarda aldığı eğitimin kurbanıdır” diyor.

Genelleme yapmamak lazım evet ama ODTÜ Makine Bölümü mezunu, bilgisayar yazılımcısı Mehmet Pişkin’in pozitif bilimlerle olan bağını tahmin etmek de zor değil.

İntihar videosunda bile kendiyle dalga geçmeyi seçen, gayet batılı bir zihin var karşımızda.

Veda şarkısı olarak Ella Fitzgerald’dan “Every Time We Say Goodbye”ı seçmiş. Tıpkı Beşir Fuad gibi bedeninin kadavra olarak kullanılmasını istemiş. Onun gibi “Yaş 35, yolun tamamı eder” demiş.

İtiraf edeyim, Beşir ve Mehmet’in yaşındayken rasyonel fikir tartışması yapmaya çalışıp bağlam özürlü duvarlara çarptığımda kafama sıkmayı ben de düşünmüşümdür.

Sonra insan o kafalara alışıyor tabii. Hele ruhunuz savaşçıysa bir şekilde ayakta kalıp dalganızı geçiyorsunuz.

Ama bazı ruhlar savaş yerine müsaade istiyor işte. Bize garip gelebilir ama Beşir Fuad ve Mehmet Pişkin belki de birbirini anlayacaktır.