FED sonunda bizi kurtardı!

Neredeyse 2 yıldır FED faizi artıracak mı, artırmayacak mı diye piyasalar, ekonomistler, ilgili, ilgisiz herkes bekliyordu. Öyle bir hal almıştı ki sade vatandaştan şu sorular bile geliyordu: “FED faiz artırmadan dolar alayım mı?” Hepimiz papatya falına bakar gibi FED’i bekliyorduk...Sonunda olan oldu. FED, faizleri 0,25-0,50 aralığına çekti. Yani 25 baz puan artırdı.FED 2016’da 4 kez faiz artırımı yapacağını da açıkladı. Bu açıklamaya kimi güvercin dedi, kimi şahin...FED’e geçmeden merkez bankalarının ne olduğunu hatırlayalım.
MERKEZ BANKALARININ AMACIMerkez bankalarının ana görevi para politikasını belirleyerek enflasyonu (ve deflasyonu) kontrol etmektir. Bunu yaparken faiz oranlarını belirler ve para arzını kontrol eder. Piyasaya para vererek veya dolaşımdan çekerek para arzını kontrol eder. Faiz kararlarının temelinde “risk dengeleri”ni gözetmek vardır.Merkez bankaları gecelik oranları belirler. Bu merkez bankaların ticari bankalara verdiği borçlara uyguladığı faizdir. Bu oran bankaların birbirlerine dolaylı olarak verdikleri borçların da faiz oranını belirler. Bu orana “bankalararası oran” denir. Bu oran konut kredilerinde, kredi kartlarında, ticari borçlarda büyük bir sapma göstermemesi gerekir.
MERKEZ BANKALARI REZERV SAKLARMerkez bankaları ekonomiyi istikrarda tutarken ülkenin döviz ve altın rezervlerini de biriktirir. FED dışında diğer ülkeler rezervlerinin çoğunu dolar olarak biriktirirler. Merkez bankasında altını çok olan bir ülke güven verir.
MERKEZ BANKALARI ÇARE ÜRETİRFED, Avrupa Merkez Bankası, İngiltere Bankası gibi merkez bankaları büyümeyi teşvik etmek için para politikası çareleri arar, bulur ve uygularlar.Bu çarelerden en önemlisi “Parasal Gevşeme” denilen kendi devletlerinin borcunu satın alma olarak tanımlayacağımız politikadır. Bunun öncülüğünü 1990’larda Japonya Bankası yapmıştır. Avrupa Merkez Bankası’nın kendi devletlerinin borcunu alma hakkı olmadığından uzun vadeli repolar (satın almalar) yapar.2009’dan bu yana FED 2 trilyon dolardan fazla dolar satın almıştır. İngiltere Bankası ise 520 milyar dolar satın almıştır.FED’in aldığı kademeli faiz artırımı kararını parasal gevşeme yönünden de incelemek gerekmektedir.
FED FAİZ KARARININ ETKİLERİABD ekonomisine EtkileriABD dolarının değer kazanmasının enflasyon üzerinde yarattığı baskıyı azaltacak.Eğer büyüme hayal kırıklığı yaratırsa faizler büyük olasılıkla daha yavaş şekilde artacak.Enflasyonun orta vadede yüzde 2 hedefine gideceğine katkı sağlayacak.Faizlerin uzun süre sıfıra yakın olmasının resesyon yaratacağı kaygılarını biraz da olsa azaltacak.Dünya ekonomisine etkileri şunlar olacaktır:Dolar endeksine,Dolar/Avro paritesine,Altın fiyatlarına,Gelişen ekonomilerden sermaye çıkışına,Gelişen ekonomilere sermaye akımına, etki edecektir.
FED ARTIK ODAK DEĞİLKüresel ekonomik gelişmelerde FED artık birinci odak olmaktan çıkacak. 2016’da ne yapacağı belli oldu. FED’in kararından sonra dünyanın gözü kulağı Çin’de olacak. Emtia fiyatlarındaki düşüş yakından izlenecek. Petrol fiyatları iniş, çıkışı yine gündemde kalacak.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİSİTürkiye’ye artık yabancı sermaye gelmiyor. Cari açığın büyük bölümünü kaynağı belirsiz para ile finanse ediyoruz. Bu nedenle 25 baz puan artışı piyasada kısa vadede şok yaratmaz ama, FED’in faiz trendi belli olduğu için ülkemiz açısında ciddi borç çevirme ve cari açık finansmanı sıkıntısı yaşayacağız. Merkez Bankası bundan sonra koyduğu hedefler bakımından faiz politikasında oldukça zorlanacak.