Finansman zora girdi ticari döngü kısırlaştı

Ülkemizde kredi pazarına yönelik alınan tedbirler yüzünden tedarikçi finansmanının da zora girdiği yönünde şikayetler alıyoruz. Bilindiği üzere Türkiye'de ticaret ağırlıklı olarak çeklerle ve uzayan vadelerle dönüyor. Çek pazarı dijitalleşemediği için orada finansal teknoloji (fintek) şirketlerinin atabileceği pek bir adım yok. Öğrendiğimize göre bankalar kendi bünyelerinde bir dijitalleşme adımı attılar. Fakat bu sistemin geneline yayılan bir hâl henüz almadı. Bugün size anlatmak istediğim mesele ise başka. Diyelim ki siz küçük veya orta halli bir üretici firmasınız. Büyük bir zincir sizden ürün tedarik etmek istedi. Onun talep ettiği ürün adedi sizin bir yıllık kapasiteniz olabiliyor. Siz de bir yıllık iş garantisine aldanıp uygun fiyattan siparişi alıyorsunuz. Ona göre ham madde çekiyorsunuz. Sermayeniz yetmezse kredi kullanıyorsunuz. Ne de olsa iş garanti. Değil mi?

FAİZLER NEDEN DÜŞÜRÜLDÜ?

İşler başta güzel görünebilir ama burası Türkiye. Birkaç aya kalmıyor döviz fiyatları zıplıyor. Ne oluyor? Bütün piyasa dengesi bozuluyor. Sizin aylar önce bir sene sonra parasını almak üzere fiyat verdiğiniz ürünün maliyeti sizin verdiğiniz fiyata geliyor. Banka krediyi geri çağırıyor veya daha yüksek faizden yenilemek istiyor. Müşterinize gidip fiyat artır deseniz belki yapar, belki yapmaz, Sonuçta sizden alacağı ürün hele ki hızlı tüketim malı ve zorunlu mal değilse mağazalarında aylarca bekleyeceği için o da vade maliyetinin önemli bir kısmını size yüklemiş. Ne oluyor; küçük üretici zar zor dayanarak siparişleri tamamlayıp parayı aldığında elinde esasen sıfırdan başka bir şey kalmıyor. Fiyatların hiç oynamadığı ortamda bile vadesi gelip parasını alana kadar işlerini kredi ile döndürmeye çalıştığı için yine elde sıfırdan bir fazla kalıyor. Bu yüzden KOBİ'ler üretiminin belli kısmını ihracata yönlendirsin diye çalışılıyor. Esasen ekonomi yönetiminin faizleri aşağı çekerek yapmak istediği, işte piyasada kıt kanaat dönen yüzbinlerce işletmeyi yüzdürerek ekonomiyi canlı tutmaya çalışmaktan başka bir şey değil.

PLATFORM KURDULAR

Fakat bu faizler aşağı çekilirken kur zıpladığı, enflasyon arttığı için başkaca sorunlar oluşuyor. O sorunları aşmak için de benim “dar alanda sıkı markaj kambiyo rejimi” diye adlandırdığım müdahaleler yapılıyor. Sonuçta adına Liralaşma denen strateji ile bir yol alınıyor. Fakat kaynak sıkıntısı baş gösterip selektif kredi politikası ile bankaların menkul kıymet tutma zorunlulukları artırılınca daha önce küçük işletmelerin ayakta kalmasını sağlayan tedarikçi finansmanı gibi faydalı mekanizmalar da tıkanmaya başlıyor. Nedir bu tedarikçi finansmanı derseniz?

Şirketlerle finansal çözümler sunan fintek şirketi Octet Türkiye'nin Genel Müdürü Derya Ekemen Fidan'a konuyu sordum. Tedarikçi Finansmanı Platformu ile şirketlere tedarikçilerinin, nakde ihtiyaç duydukları anda faturalarının vadesini beklemeden anlaşmalı bankadan tahsilat yapabilecekleri altyapıyı sunduklarını anlatan Fidan, “Tedarikçi Finansmanı ile alıcı firmalar kendi ödeme taahhütlerine istinaden, tedarikçilerinin finansal verilerine veya teminat vermelerine gerek kalmadan nakde kolayca ve hızlı şekilde erişimini sağlıyor. Octet Türkiye olarak sunduğumuz Tedarikçi Finansmanı Platformu, çoklu banka kullanımı gibi sürecin alıcı firmalar tarafındaki iş yükünü de kolaylaştıran bir altyapıyı barındırıyor. Böylece alıcı firmalara çalıştığı tüm bankalara, tek bir platform üzerinden faturalarını yükleme ve tedarikçilerine bankalar aracılığıyla kolayca finansman kullanma olanağını sunuyoruz.” dedi.

TİCARİ DÖNGÜ KISIRLAŞTI

Fidan'ın aktardığına göre, bu sistem yakın zamana kadar güzel işlerken son zamanlarda bankalara yönelik kısıtlamalar yüzünden ticari döngü kısırlaşmaya başladı. Yani bankalara yönelik menkul kıymet tutma zorunluluğu sonrası maliyetler artınca bankalar tedarikçi finansmanı konusunda isteksiz davranıyor. Oysa Tedarikçi Finansmanı Platformu Fidan'ın aktardığına göre, “Tedarikçinin ihtiyaç duyduğu anda, alıcının belirlediği bankalardan herhangi birine finansman kullanmak istediği fatura bilgilerini yönlendirmesi, fiyat sorması ve uygun bulduğu fiyatla işlemi onaylamasıyla, bankanın tedarikçiye alıcısı tarafından onaylı faturası karşılığında kullandırdığı finansman dakikalar içerisinde sağlanmış oluyor. Alıcı tarafında işlemin muhasebeleştirilmesinde ise dijital ortamda eş zamanlı kayıtlar gerçekleştiriliyor.” Bu da Türkiye'de iş yapma kolaylığını artıran bir durum.

Dolayısıyla tedarikçi finansmanını kolaylaştırarak ticaretin dönmesi için ilgili kuruluşların bu alanda adımlar atması gerekiyor.