Gelecekte hücre bazlı implantlar, insülin enjeksiyonundan kurtarabilir

Bilim insanları ilk kez insan çok potansiyelli (pluripotent) kök hücrelerinden (PSC'ler) insülin salgılayan pankreas endoderm hücreleri elde etti. Bu hücreleri tip 1 diyabetli 26 hastaya aşıladılar ve insülin salgısını gösterdiler. Bu çok önemli, çünkü bu yaklaşım hastaları günlük insülin enjeksiyon yükünden kurtarmak için kullanılabileceği fikrini destekliyor. Devam eden çok merkezli klinik deneme, implantların güvenliğini, tolere edilebilirliğini ve etkinliğini test etmeyi amaçlıyor. Bu sonuçlar, implantlar tarafından salgılanan insülinin hastalarda klinik olarak çok anlamlı etkileri olmamasına rağmen, bir yıldan fazla bir süre boyunca implante edilmiş hücrelerden yemekle düzenlenen insülin sekresyonunun ilk kanıtını oluşturduğu için çok önemli..

Çalışmanın araştırmacılarından Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Eelco de Koning bunun bir dönüm noktası olduğunu, sınırsız insülin üreten hücre tedariki olasılığının, tip 1 diyabetli insanlara umut verdiğini belirtti. Denemenin ara sonuçları, 2 Aralık'ta yayımlanan iki makalede ortaya çıkıyor: Cell Reports Medicine dergisinde " Pankreas endoderm hücreleri kaynaklı kök hücrelerinin kapsülleme cihazı ile implante edilmiş tip 1 diyabet hastalarında insülin ekspresyonu ve C-peptid" ve Cell Stem Cell dergisinde yayımlanan "İmplante edilmiş pankreas endoderm hücreleri kaynaklı pluripotent kök hücreler, tip 1 diyabetli hastalarda glikoza duyarlı C-peptid salgılar". British Columbia Üniversitesi profesörü ve Cell Stem Cell makalesinde kıdemli araştırmacı olan Timothy Kieffer, bu çalışmanın, tip 1 diyabetli hastalarda kök hücre kaynaklı insülin replasmanının (yerine koyma) olabileceğine önemli bir kanıt sağladığına dikkat çekti.

KÖK HÜCRELER ARACILIĞIYLA İNSÜLİN ÜRETİMİ

İnsülin, vücuttaki hücrelerin sindirilmiş gıdalardan glikoz almasına izin verir. İnsülinin yokluğunda hücreler glikozu alamaz ve hücreler aç kaldığinda bile kandaki seviyeleri yükselir. Tip 1 diyabetli hastalar için mevcut tedavi seçeneği olan günlük insülin enjeksiyonları, kandaki glikoz seviyelerini geçici olarak düşürür, ancak normalleştirmez. Hastalara sağlıklı insülin salgılayan hücrelerin aşılanması, hastalık için potansiyel bir tedavi seceneği sunabilir. Bununla birlikte, donör organların azlığı, adacık replasman tedavisine önemli bir engel teşkil etmektedir. Bol miktarda alternatif insülin üreten hücre kaynağı oluşturmak, bu nedenle en büyük terapötik öneme sahiptir. Geçtiğimiz on yıllarda, insülin üreten hücreleri toplu olarak üretmek için çok potansiyelli kök hücrelerin (doğru koşullar altında herhangi bir özel hücre tipine farklılaştırılabilen hücreler) kullanılmasında ilerleme kaydedilmiştir.

Yeni çalışmada pankreas endoderm hücreleri, immüno-koruyucu olmayan (açık) makroenkapsülasyon cihazlarına yerleştirildi ve tip 1 diyabetli hastalarda cilt altına implante edildi. Çalışma, greftlerin vaskülarize olduğu ve cihazdaki hücrelerin implantasyondan sonra 59 haftaya kadar hayatta kaldığını gösterdi. Kaynak materyal olarak kullanılan kök hücreler üçüncü taraf kullanıma hazır hücreler olduğundan, hastaların greft reddine karşı koruma sağlayan ancak büyük yan etkilere neden olabilen immünosupresif ajanlarla tedavi edilmesi gerekiyordu.

İNSÜLİN GEREKSİNİMİ AZALDI

Cell Stem Cell'de yayımlanan makalede, Kieffer ve çalışma arkadaşları, ViaCyte tarafından üretilen pankreas endoderm hücreleri ilaç adayı olan PEC-01'lerin hayatta kaldığını ve implantasyondan sonraki 26 hafta içinde glikoza duyarlı, insülin salgılayan hücrelere dönüştüğünü bildirdi. Bir yıllık takipte hastaların insülin gereksinimleri yüzde 20 azaldı.

İki hastada greftle ilgili ciddi yan etki reaksiyonları yaşandı. Araştırmanın diğer kısıtlamaları, katılımcı sayısının az olması, kontrol grubunun olmaması. Klinik olarak anlamlı faydalar elde etmek için gerekli olan pankreas endoderm hücrelerinin dozunu belirlemek için daha ileri çalışmalara ihtiyaç var.

Ayrıca Cell Reports Medicine'da yayımlanan makalede, ViaCyte'den Howard Foyt ve çalışma arkadaşları, implantasyondan 3 ila 12 ay sonra implante edilen cihazların yüzdi 63'ünde insülin ifadesinin olduğunu bildiriyor. İmplantlar, 6-9 ay boyunca fonksiyonel, insülin salgılayan hücrelerin birikimini gösterdi.

Gelecekteki çalışmalar, hücreleri nakletmenin en iyi olduğu farklılaşma aşaması ve nakil için en uygun yerin belirlenmesi üzerine olacak. Uzun vadeli takipler, aşılanmış hücrelerin zaman içindeki etkinliğini ve güvenliğini ve immünosupresif tedavi ihtiyacını ortadan kaldırma olasılığını belirlemeye ihtiyaç duyacaktır.

Özgün içerik: https://www.cell.com/action/showPdf?pii=S2666-3791%2821%2900338-4

https://www.cell.com/action/showPdf?pii=S1934-5909%2821%2900415-X