Gıda fiyatları can yakacak!

Yıllardır Türk tarımının ihmal edildiğini, üretimin düştüğünü, bunun da enflasyonun ana kaynaklarından biri olduğunu yazdık. Diğer kaynak ise imalat sanayinde dış girdiye bağlı üretim yapısı ile kur arttıkça maliyet artıran, haliyle nihai ürünü de pahalı üreten sistemdi… Gıda fiyatlarının ‘Virüs Krizi’ öncesinden gelen bir artış eğilimi olduğunu biliyoruz. Bu eğilimi doğuran, ithalata bağlı yapıya sektör sektör bakalım…Birinci tablomuz sofralarımızın vazgeçilmezi hububat. Tabloda buğday ithalatının 2019 yılında 13,3 milyon ton olduğunu, buna bağlı olarak kaybın 3,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini görüyoruz.

Bir zamanlar kendi kendine yeten sayılı ülkelerden biri olan Türkiye’nin yüzbinlerce kilometrekarelik topraklarında kutsal saydığımız buğdayda kendine yetememesi ne büyük acıdır? Bu noktada ithal edilen bu buğday ile makarna yapıldığı gibi bir efsaneye de inanmamak gerek bakınız ikinci tablo bunu yalanlıyor…

Görüldüğü üzere makarna üretimi için yine buğday ithal ediliyor bu işleniyor ve dışarıya satılıyor, geliyor ve gidiyor. Makarna üretmek için bile dış girdiye muhtaç haldeyiz. Son tablomuz ise hayvancılığa ait. Besicilik bittiği için bu konuda da ithalatın devreye girdiğini görüyoruz.

Virüs Krizi öncesine kadar tablolar böyleydi. Peki virüs krizi ile değişen nedir? Söyleyelim: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nden ihracat kısıtlamalarının durumu daha kötüleştirebileceği uyarısı geldi. Zira en büyük buğday üreticisi Rusya ile en büyük prinç üreticisi Vietnam ihracatlarına kota koyduklarını açıkladılar. Peki bilin bakalım Türkiye buğdayda kimin müşterisi? Rusya’nın… Ayrıca ikinci büyük buğday üreticisi Fransa’da buğday fiyatları %11 arttı…

Financial Times’da geçen habere göre buğday ithalatı yapan Türkiye, iki hafta öncesine göre ton başına % 10 daha fazla ödeme yaptı. Ki bu durumun doğru olduğunu söyleyebiliriz, zira bir ton buğday fiyatı, uluslararası piyasalarda 9 Mart’ta 170 dolar iken, 14 Nisan itibarıyla 198 dolardan işlem görüyor.

Daha ‘Virüs Krizi’ başlamadan önce Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mart 2019’da 3,73 TL olan bir kilogram makarna fiyatı, Mart 2020’de 4,91 TL’ye yükseldi. Makarnada bir yıllık fiyat artışı %32 oldu. Şimdi buğdaydaki son artışla orta sınıfın vazgeçilmezi makarna bile pahalı olmaya başlayacak…

Diyecek başka söz var mı?