Gümrük Birliği’nde yeni dönem

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile AB ticaretten sorumlu komiseri 11 Mayıs’ta bir araya gelerek Gümrük Birliğini güncelleştirme mutabakatını imzalayacaklar. Görüşmeler 2016 Ocak ayında başlayacak. Gümrük Birliği Anlaşması’nda tarım, hizmetler ve kamu alımları sektörleri bulunmamakta. Ayrıca AB’nin üçüncü bir ülkeyle serbest ticaret anlaşması imzaladığında, bunun Türkiye’ye otomatik olarak uygulanacağına dair bir hüküm de yok.Bütün bunlar görüşme konuları olacak. 

Gümrük Birliği ile ilgili bilgileri AB Bakanlığı kaynakları ile şöyle hatırlatabiliriz. 

GÜMRÜK BİRLİĞİ NEDİR? 

Gümrük Birliği, taraf ülkelerin aralarındaki ticaretin her çeşit tarife ve eş değer vergiden muaf bir biçimde gerçekleşebildiği ve tarafların, birlik dışında kalan ülkelere yönelik olarak da ortak bir gümrük tarifesini benimsedikleri bir ekonomik entegrasyon modelidir. 

Gümrük Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) arasındaki fark nedir? 

Serbest Ticaret Anlaşması, taraflar arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen gümrük vergileri ve tarife dışı engellerin kaldırılarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan, ancak üçüncü ülkelere ortak bir tarife uygulama yükümlülüğünü içermeyen bir anlaşmadır. Dolayısıyla STA’nın gümrük birliklerinden en önemli farkı üçüncü ülkelere ortak bir gümrük tarifesinin uygulanmamasıdır. Ayrıca Gümrük Birliği’nde serbest dolaşım ilkesi geçerlidir, STA da ise menşe kuralları uygulanır. 

AT-Türkiye Gümrük Birliği ne zaman tesis edilmiştir? 

01.01.1996 tarihinde tesis edilmiştir. 

AT-Türkiye Gümrük Birliği Gümrük Bölgesi neyi ifade eder? 

Türkiye Gümrük Bölgesi ile AT Gümrük Bölgesini ifade etmektedir. 

AT-Türkiye Gümrük Birliği’nin yasal dayanağı nedir? 

1/95 sayılı AT-Türkiye Ortaklık Konseyi Kararı 

AT-Türkiye Gümrük Birliği’ni düzenleyen 1/95 sayılı AT-Türkiye Ortaklık Konseyi kararının içeriği nedir? 

1/95 sayılı Karar, Katma Protokolde belirlenen Geçiş Dönemini sona erdirmekte, Gümrük Birliğinin henüz tamamlanmamış unsurları ile bu birliğin tamamlanmasından sonra işlerliğini sağlamaya yönelik tedbirleri ve takvimi içermektedir. 

Söz konusu karar; 

- Malların Serbest Dolaşımı ve Ticaret politikası (Gümrük vergilerinin ve eş etkili vergi ve resimlerin kaldırılması, Miktar kısıtlamalarının ve eş etkili önlemlerin kaldırılması, ticaret politikası, Ortak Gümrük Tarifesi ve Tercihli tarife politikaları, İşlenmiş tarım ürünleri) 

- Tarım ürünleri, 

- Gümrük hükümleri 

- Yasaların yakınlaştırılması (Fikri, sınaî ve ticari mülkiyetin korunması, Rekabet, Ticari korunma amaçları, Kamu alımları, Dolaylı ve dolaysız vergiler)  

- Kurumsal hükümler (AT-Türkiye Gümrük Birliği Ortak Komitesi, Danışma ve Karar usulleri, İhtilafların halli, Korunma önlemleri) 

- Genel ve son hükümler 

- Eklerden oluşmaktadır. 

SERBEST DOLAŞIM NEDİR? 

AB-Türkiye Gümrük Birliği malların serbest dolaşımını içerir. 

Malların Serbest Dolaşımı: Üye ülkelerin karşılıklı olarak ithalat/ ihracat vergileri (gümrük vergileri) ve eş etkili vergiler ile tüm miktar kısıtlamalarını ve eş etkili engelleri kaldırmasıyla gerçekleşir. 

Serbest dolaşımda bulunan eşya: 

1) Tamamıyla Türkiye’de veya AB’de elde edilen ve bünyesinde üçüncü ülkelerden ithal edilen girdileri bulundurmayan eşyayı, 

2) 3. ülkelerden gelen ithalat formaliteleri tamamlanan, gümrük vergileri ödenen ve sonrasında iadeden yararlanmayan eşyayı, 

3) AB’de veya Türkiye’de yalnızca ikinci maddede belirtilen eşyadan veya birinci ve ikinci maddede belirtilen eşyadan birlikte elde edilen veya üretilen eşyayı ifade eder. 

A.TR DOLAŞIM BELGESİ NEDİR?  

Avrupa Topluluğu’na dahil ülkelerle Türkiye arasındaki doğrudan ticarette, sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşımda olduğunu kanıtlayan, ihracatçı ülke tarafından düzenlenen belgedi.