Haber programlarının tanıdık yüzleri

Dram sanatının dört temel türünden biri melodramlardır. Fars gülünecek olayları gereğinden fazla abartırken, melodramlar ise duygusal olanı aynı oranda abartarak yansıtır. Bir diğer söyleyişle melodram, romantik ve ahlaksal ölçütler ile çetrefil olaylar dizisini vurgulayan bir türdür. Oyunun kahramanı o kadar çok tehlike ve zorluklarla karşılaşır ki seyirci soluk almadan sonucu bekler ve sonunda kahraman bir yolunu bulur, bütün bunlardan kurtulur.
Melodramdaki oyun kişileri birer kalıptır. Olaylar ve olgular karşısında hiçbir değişikliğe uğramazlar. Bütün bu kişilerin değerleri önceden saptanmıştır. Olay ve durumlar ne olursa olsunlar hiç değişmezler. Tepkileri hep aynıdır. Bunun için seyircinin oyunun sonunda, kimin başaracağını düşünmesine bu tür oyunda gerek bile yoktur, çünkü kimin başaracağı, nasıl davranacağı baştan bilinir.
Bizim Yeşilçam sinemasının gayriresmi türü melodramlardır. Fakir kız varlıklı oğlan, ya da bunun tam tersi yoksul delikanlı, zengin ve de şımarık kız, bu türün değişmeyen, defalarca yinelenmesine karşın bıktırmayan kalıplarından biridir. Bu basit kalıp geniş hak yığınları için, sınıfsız bir toplum olarak tanımlanan bir coğrafyada düşsel sınıf atlamanın da en etkili ilacıdır.
Melodram türünde olaylar ve durumlar karşısında farklı tepki ve görüşler belirtip psikolojik boyutlara sahip karakterler yoktur. Yalnızca tek boyutlu tipler vardır. İyi-kötü, namuslu-namussuz ya da korkak-cesur gibi. Tipler hangi durumla karşılaşırsa karşılaşsınlar hep benzer tepkileri verirler. Hiç şaşırtmazlar ve de değişmezler.
Bizim ekranlarda her Allah’ın günü bıkmadan, usanmadan ve de pek fazla bir seçeneğimiz olmadan izlediğimiz haber programları da tek tip yönetici ve bildik konuklarıyla sözünü ettiğimiz melodramların tiplerini anımsatırlar. Melodramlardaki tiplerle haber programlarının bildik konukları arasındaki en belirgin benzerlik, hangi konu üzerine konuşurlarsa konuşunlar hep aynı şeyleri yinelemelerinden gelir. Bu yinelemenin ana nedeni yalnızca uzmanlık alanlarının dışında kalan farklı konularındaki bilgi ve birikim eksikliğinden değil de, temsil ettikleri kurumların beğenisini kazanma çabalarından dolayı nesnellik ölçütlerini ıskalamalarından kaynaklanır.
Öte yandan bu tür programların gedikli, alışıldık konuklarının tartışılan konu ne olursa olsun söyleyeceklerinin baştan belli olmasıdır. Bu tür tartışmalarda tartışılan her hangi bir sorunun irdelenmesinden daha çok, temsil edilen tarafın çıkarlarının savunulması öncelikli olduğundan sorunlara çözüm önerileri getirilmediği gibi daha da karmaşık olması sağlanmaktadır.
Yandaş ya da muhalif bildik gedikli ekran konuşmacılarının her hafta, her gün, her sabah ve de akşam, ancak farklı konuda, hep benzer kadrolarla karşımıza çıkmalarının getirdiği alışkanlıklara son yıllarda bir yenisi daha eklendi. Bu da ekrandaki dev haritalar üzerinde elindeki çubukla ders ya da brifing verme ciddiyeti içinde dağ deniz, ova bayır, yer gök uzay gibi bir dizi olay ve olguları yorumlayan paramiliter kimliklerdir. Ekranlara egemen olan bu paramiliter görüntü, bir yandan gerçek yaşamsal sorunların göz ardı edilmesine yardımcı olurken, diğer yandan da beka sorununun gündemde tutulmasına yardımcı olmaktadır.
Böylesine bir televizyonculuk anlayışı içinde kimi dizilerle “Surviver 2024 Al Star”ın izleyici rekorları kırmasına ise hiç şaşırmamak gerekir…