Herkes İdlib'e bakarken ŞİÖ Afganistan'a el koyuyor: Çin Ordusu Vahan koridorunda
Amerika savaş makinasının dişlilerini yağlıyor.
Akdeniz ısınıyor.
İdlib, Kıbrıs, Yemen ve Ukrayna'da provokasyonlar gırla gidiyor.
Rusya'nın 25 savaş gemisi ve 30 uçağı Doğu Akdeniz'de tatbikata başladı.
Rus ordusu, 300 bin asker ve 36 bin tank ve zırhlı araçla, 11 Eylül'de ülkenin merkezi ve doğusunda devasa Vostok-2018 tatbikatına hazırlanıyor.
Çin ve Moğolistan ordusu da bu tatbikata katılacak.
"Yurtta kaos, dünyada kaos" şiarıyla matuf ABD'yi anlatmaya çok gerek var mı bilmem.
Savaş gemileri her yerde, Doğu Akdeniz ve İran Körfezi'nde füze yüklü geziyorlar.
Tüm bunlar olurken bir de Afganistan'da ilginç gelişmeler yaşanıyor.
ÇİN ORDUSU VAHAN KORİDORUNDA
Rusya bu yılın nisan ayında ABD'ye bir çağrı yaptı.
Afganistan'da barış görüşmeleri için Moskova'ya davet etti.
Ancak Amerika buna yanaşmadı.
Oysa Katar'ın başkenti Doha'da Amerikalılar ve Taliban arasındaki görüşmelerden bir sonuç çıkmamıştı.
Afganistan yeniden bir terör ve savaş döngüsüne girmişti.
Kabil Hükümeti de Amerikan yanlısıydı.
Rusya, 27 Ağustos'ta yaptığı bir açıklamayla, görüşmelerin 4 Eylül'de Moskova'da yapılacağını ve Taliban'ın görüşmelere katılmayı kabul ettiğini bildirdi.
Görüşmelere Rusya ile birlikte Çin, Pakistan ve İran da katılacak.
ABD ve Afgan Hükümeti katılmayacağını açıkladı.
Taliban güçleri geçen günlerde Afganistan'ın doğusunda stratejik öneme sahip Gazne'ye saldırmıştı.
Gazne'den Kabil ile Kandahar'ı bir birine bağlayan oto yol geçiyor.
Buradaki çatışmalarda ABD havadan Afgan güçlerine destek vermişti.
Halen ülke topraklarının yüzde 14'ü Taliban'ın elinde yüzde 30'luk arazide ise hakimiyet mücadelesi sürüyor.
UÇAK SALDIRISI ABD'YE AÇIK MESAJ
Bu arada ABD'nin Moskova toplantısına katılmayacağını açıklaması sonrası ilginç bir olay yaşandı.
Tacikistan Hava Kuvvetleri'ne bağlı bir savaş uçağı, Afganistan'ın Takhar bölgesinde uyuştucu kaçakçısı teröristlerin üzerine bir hava saldırısı düzenledi.
Tacikistan, Amerikan işgali sonrasındaki son 17 yılda Afganistan'a bir mermi bile sıkmamıştı.
Rusya'nın müttefiki ve Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi Tacikistan'ın saldırısı, her ne kadar Rusya resmi olarak inkar etse de ABD ve Afgan hükümetlerine açık bir tepki mesajıydı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, 30 Ağustos'taki basın toplantısında, konuyla ilgili olarak, "ABD Afganistan'a kendi barışını getirmek istedi ama bu işe yaramadı. Şimdi işleri uluslararası toplumun ortaklaşa ele alma zamanı geldi" dedi.
Bu esnada topa Çin Halk Cumhuriyeti de girdi.
Hong Kong'da yayınlanan South China Morning Post gazetesi 28 ağustos'taki sayısında, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun Afganistan'daki Vahan koridorunda bir üs kurmaya hazırlandığını yazdı.
Vahan koridoru, Çin ile Afganistan'ı bir birine bağlayan, 70 kilometre genişliğe ve 350 kilometre uzunluğa sahip dağlık bir geçit niteliğinde.
Vahan koridorunun kuzeyinde Tacikistan, güneyinde Pakistan yer alıyor.
Bu iki ülkenin de ŞİÖ üyesi olduğunu hatırlatmalıyım.
Çin'in Tacikistan ve Pakistan ile Kuşak ve Yol inisiyatifinde çok stratejik ortak projeleri de hayata geçiyor.
Afganistan Hükümeti, Çin'in bölgedeki terörle mücadele için askeri üs kurulmasına yardımcı olacağını ancak asker konuşlandırmayacağını bildirdi.
Ancak SCMP gazetesi konuştuğu Çinli kaynağın, Afgan güçlerine eğitim vermek üzere bir tabur özel kuvvet askeri ve komutanını bölgedeki üste bulunacağını söyledi.
Badakshan'da kurulacak üste Afgan ordusu tugay seviyesinde olacak ve tüm silah ve askeri teçhizat Çin tarafından sağlanacak.
Şimdi Rusya ile birlikte Afganistan'a yönelmesi Pekin yönetimi için sadece ABD'yi bölgede geriletme çabası olarak da görülmemeli.
Afganistan aynı zamanda 1400 çeşit yer altı kaynağına da ev sahipliği yapıyor.
Bunlardan Çin için en önemlisi ise Lityum.
Lityum bütün cep telefonlarının pillerinde ve elektrikli arabalarda olmazsa olmaz bir madde.
Geleceğin süper enerji kaynağı termonükleer füzyon için de gerekli madde.
Özetle geleceğin petrolü, lityum.
Zaten bu yüzden Afganistan için "Lityumun Suudi Arabistan'ı" tanımlaması da yapılıyor.
Bunu 2010'da New York Times gazetesi 2007 tarihli bir Pentagon raporundan aynen alıntılayıp manşet atmıştı.
Burada önemli olan nokta Çin'in nakış gibi işlediği dış politikasıyla Rusya, Pakistan, İran ve Tacikistan gibi ülkeleri yanına alması, onlarla ŞİÖ ve Kuşak ve Yol girişimlerinde ortaklıklar kurarak ABD gibi bir hegemonu geriletmeyi başarması.
Bugün dünyanın tüm kriz bölgelerinde ABD var.
Krize müdahale görüntüsü altında tüm krizlerde asıl soumlu olarak deşifre olmaya başladı.
Bu yazıda, 31 Ağustos tarihli makalesinden çok yararlandığım Kabil'de yaşayan gazeteci Masud Wadan, ABD'nin asıl gayesini çok iyi kavramış: "Küresel düzensizlik, ABD için nihai küresel hegemonya hedefine ulaşmanın yumuşak yoludur" saptamasını yapıyor.
------------
Kaynaklar:
Confrontation of Superpowers in Afghanistan: China Envisages Military Presence in Strategic Wakhan Corridor - Masud Wadan - 31 Ağustos 2018 Global Research.ca
China is helping Afghanistan set up Mountain Brigade to fight terrorism - South China Morning Post - 28 Ağustos 2018
ABD'nin Afganistan Tutkusu - Hüseyin Vodinalı - 31.08.2017 Aydınlık.com.tr