İdeal kalp hızı kaç olmalıdır?
Her insanın nabza nasıl bakılacağını bilmesi, ara sıra nabzını sayması gerekir. Sağ elinizin parmak uçlarını, tercihan üç parmağınızı, resimde görüldüğü gibi sol bileğinizin iç yüzüne, başparmağınız hizasına yerleştirerek kalp atışlarınızı hissedebilir, nabzınızı sayabilirsiniz.
Bu sırada bir yandan saniyeli bir saate bakıp 15 saniye süresince kalbinizin atışını sayıp dörtle çarparak veya daha iyisi bir dakika boyunca nabzınızı sayarak dakikadaki atış sayısını bulabilirsiniz. Nabza bakmanın diğer yolu boyundaki şah damarının atımlarını saymaktır. Gene üç parmağınızı boyun şah damarınızın üzerine yerleştirerek kalp atışlarınızı hisseder, saatinize bakarak dakikada kaç attığını sayabilir, düzenli olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Nabza bakarken nelere dikkat edeceğiz?
1-Kalp atımlarının ele geliş şekli önemlidir. Sağlıklı bir kişide vuruşlar ele dolgun ve düzenli gelir. Şişmanlarda ve düşük tansiyonlularda biraz daha zayıf hissedilebilir.
2-Kalp atışlarının elimize hep aynı ritimde ve düzende gelmesi gerekir. Nabza dikkat ederek halk arasında “tekleme” denilen, biz doktorların ekstrasistol dediğimiz anormal kalp atımlarını yakalayabilirsiniz.
3-Nabıza bakarak Atrial fibrilasyon dediğimiz tamamen düzensiz atımlarla kendini gösteren önemli bir rahatsızlığı erken dönemde yakalayabilirsiniz.
İdeal Kalp Hızı Kaç Olmalıdır?
Her insanın kalp hızı farklıdır. Beden hareketleri (koşma, yürüme), duygusal durumumuz (üzüntü, endişe, mutluluk), karnımızın aç tok olması veya havadaki sıcaklık gibi pek çok faktör kalp hızımızı etkiler. Kalbin dakikada 60-100 arasında atmasını normal kabul ediyoruz. Uzun yıllar spor yapan kişilerde normal kalp atış hızı 50’ye, hatta 40’a kadar inebilir. Bunun sebebi spor yapmaya bağlı olarak kalp kaslarının güçlenmesi ve her seferinde daha fazla kan pompalayabilmesidir. Ünlü bisiklet yarışçısı Lance Armstrong’un kalbinin istirahat esnasında dakikada 32 attığı bildirilmiştir. Eğer spor yapıyorsanız ve hiç bir şikâyetiniz olmadan kalbiniz düşük bir hızla atıyorsa çok üzerinde durmayın. Birlikte halsizlik, baş dönmesi, bayılma gibi şikâyetler varsa mutlaka bir doktora görünün.
60-100 arasında atan kalp hızın normal olduğunu söylesem de şunu da ilave etmek zorundayım: “kalp hızınız ne kadar düşükse o kadar iyidir.” Aynı düşük tansiyonu sevmemiz gibi kalp hızının düşük olması da hoşumuza gider. Örneğin; kalp hızı dakikada 70 atanların sağlık açısından kalp hızı dakikada 80 atanlardan daha avantajlı olduğunu söyleyebilirim. Kalbin hızlı atmasının kalp krizi, felç ve ölüm riskini artırdığı gösterilmiştir. Norveç kaynaklı bir çalışmada istirahat nabzındaki her 10 atımlık artışın kalp krizi riskini kadınlarda % 18, erkeklerde % 10 artırdığı gösterilmiştir. 50 yaş üzerindeki kadınlarda nabzın 76 ve üzerinde olması ölüm riskini yüzde 26 artırmaktadır.
Kalbiniz hızlı atıyorsa?
Hemen şu anda saate bakıp nabzınızı sayın, istirahat halinde olmanıza rağmen nabzınız dakikada 76’nın üzerinde ise uzun vadede kalbinizin hızını düşürmek için bir şeyler yapmanızda fayda var demektir. Nabzı düşürmenin en kolay ve güvenilir yolu düzenli spor yapmaktır. Yarından itibaren düzenli ve tempolu yürüyüşler yapmaya başlayın, kalbinizle bir sorununuz yoksa koşun. Kısa sürede bir sonuç beklemeyin ama aylar içinde nabız sayınızın daha aşağılara inecektir.
Bu bilgilerin ışığında şunu söyleyebilirim: bir rahatsızlığa bağlı olmadan kalbiniz 50-70 arasında atıyorsa çok iyi, 70-85 arasında atıyorsa orta, 85 üzerinde atıyorsa yüksek nabız olduğundan bahsedebiliriz. Geçici bir telaş, stres, üzüntü, gerginlik böyle bir artışa neden olduysa mesele yok, bir süre sonra nabzınız tekrar eski hızına inecektir. Eğer devamlı olarak yüksek çıkıyorsa o zaman nedenini bulup önlem almak gerekir.