İhracatçı Kapıkule'yi aşamıyor

Türkiye’nin Bulgaristan sınırındaki gümrüklerde geçiş durdu. Anadolu Ajansı’nın haftasonu geçtiği foto ve bilgilere göre TIR kuyrukları 40 kilometreye vardı. Türkiye gümrüklerde yaptığı modernizasyona karşın bu sorunu dönem dönem yaşamaya devam ediyor. Özellikle Bulgar tarafındaki teknik yetersizlikler yüzünden bu sorunun oluştuğu Türk yetkililerce ifade ediliyor.

Salgın döneminde lojistik sektörünün temsilciler ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) heyeti Bulgaristan sınırındaki gümrük kapılarını ziyaret etmiş, ihracat TIR’larının daha hızlı geçmesi için önerileri almış ve Ticaret Bakanlığı’na iletmişti.

ÜRÜNLER BOZULURSA NE OLACAK?

Bugünden sonra bir takım düzenlemeler yapıldı. O günlerde henüz Türkiye’nin aylık ihracatı 20 milyar doların altındaydı. İhracatçı başkanlar ve sanayici derneklerin başkanlarının söylediği şuydu: “20 milyar doları aşmak için Avrupa kapılarından hızlı geçmeli ve müşteriye ürünü zamanında ulaştırmalıyız. Sınırdaki ağırlık yüzünden yetişmez diye sipariş reddettiğimiz oluyor. İhracatçılar olarak denizleri aşıyoruz ama Kapıkule’yi aşamıyoruz.” Bu durumu haberleştirdiğimizde geniş yankı buldu. Ticaret Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin de katkısıyla Bulgar sınırında düzenlemeler yaptı. Ancak gelinen süreçte nedense yine tıkanma yaşandı. Konuştuğumuz ihracatçılar TIR’larda bekleyen özellikle gıda ürünlerinin bozulma tehlikesine işaret ederek, sorun ne ise bir an önce çözülmesini Ticaret Bakanlığı’ndan beklediklerini ifade ediyorlar. Lojistik ile uğraşan iş insanları ise Bulgar tarafındaki sorunun yanında Türk tarafında da personel yetersizliği olduğunu not ettiler.

REKABET GÜCÜ KAPILARA TAKILDI

İşin lojistik tarafını ise UTİKAD’a (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) sorduk. UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayşem Ulusoy ile görüşmemiz üzerine tarafımıza yapılan bilgilendirme yazısında şu ifadeler yer aldı: “Son günlerde sınır kapılarında yaşanan yoğunluk ve kilometrelerce uzayan TIR kuyrukları sektörü derinden etkiledi. Sınır kapılarımızda özellikle Kapıkule Sınır Kapısı’nda yaşanan sorun artık kangren hale gelmiştir. Kapıkule’de ithalat yönünde oluşan kuyruk bugün sabah saatlerinde 11 kilometreyi buldu, TIR parklarında bekletilen araç sayısı ise 3 bin 410 araç olarak yansıdı. Bekleme süreleri ise Kapıkule Sınır Kapısı’nda 5 günü bulmaktadır. Bu süreler bozulacak ürün taşıyan firmalar için kayıp demek. Bu noktada yaşanan verimsizlikler Avrupa Birliği ve Türkiye arasında yapılan ticarette sorunlara neden olmaktadır. Birkaç dakika sürecek işlemler için sınır kapısında araçlar günlerce bekletilmektedir. Özellikle Kapıkule Sınır Kapısı’nda yaşanan yoğunluk sadece maliyetleri artırmakla kalmayıp ticari faaliyetleri olumsuz etkilemektedir. Ayrıca günlerce süren bekleme süreleri şoförler için zor olan çalışma koşullarını daha da zorlaştırmakta, Avrupa Yeşil Mutabakatı ile amaçlanan karbon emisyonun azaltılması hedefinin yerine getirilmesine de engel olmaktadır.”

BULGAR TARAFI DA ÇÖZÜLMELİ

Kapıkule’de vaziyet böyleyken Hamzabeyli Sınır Kapısı’nda ise TIR kuyruğunun önceki gün sabah saatleri itibarıyla 34 kilometreyi bulduğunu, bundan önceki gün ise 44 kilometreye kadar çıktığını belirten UTİKAD Başkanı Ulusoy, TIR parklarının oluşan yoğunluk nedeniyle yetersiz kaldığını, yeni TIR parklarının yapılmasının insani koşulların yaratılması açısından şart olduğunu belirtti.

Diğer yandan sınır kapısını geçmek için günlerce beklemek zorunda kalındığı için araç filo kapasitelerinden en üst düzeyde yararlanılamadığını belirten Ayşem Ulusoy, bu sebeple artış gösteren navlun fiyatlarının da ihracatçının dış pazarda rekabet gücünü azalttığına dikkat çekti. Ulusoy “Sınır kapısının Türkiye tarafında yapılan iyileştirmeler var ancak bu iyileştirmelerin verimli olabilmesi için Kapıkule ve Kapitan Andreevo Sınır Kapıları’nın eşgüdümlü çalışmasının sağlanması son derece önemli. Aksi takdirde Türkiye tarafında yapılan bu iyileştirmeler ve çabalar amaca hizmet etmekte yetersiz kalmaya devam edecek, ekipman kapasiteleri ne kadar artırılırsa artırılsın sonuç alınamayacaktır.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin ihracatı 250 milyar dolara koşarken gümrük kapılarda yaşanan bu kriz Ruhsar Pekcan dönemindeki raylı çözümü yeniden gündeme getirdi. Bu konuya bir başka yazımızda değineceğiz.