İran: İlk zafer 2. İsrail’in önlenmesi TAHRAN

İran Kültür ve İslami İrşad Bakanlığı’nın davetlisi olarak Tahran’dayım. Bir grup Türk gazeteciyle birlikte İran 23. Basın Fuarı’na katıldık. Bu fırsatı değerlendirerek İranlı yetkililerle, gazetecilerle, sokaktaki İranlılarla görüşüyorum.
İran’a en son 8 yıl önce gelmiştim. Epeyce zaman olmuş. Bu 8 yıllık süre içinde İran’ı bayağı değişmiş buldum. Sokaklar, parklar, insanların yaşam tarzları, ...

AMBARGO ETKİLEMİŞ

İran uzun yıllar ambargo altında kaldı. Hala da devam eden ambargolar var. Petrol satışları yarıya inmişti. Bu da yetmedi petrol fiyatları 100 dolarlardan 50 dolarlara geriledi. İran’ın ana gelir kaynağının petrol olduğu düşünülürse büyük kayıp.
Ekonomisi önemli sıkıntı yaşadı. İran parası Riyal ciddi oranda değer kaybına uğradı. Bu durum sokakta hemen hissediliyor.

TOPARLANMA SÜRECİ

İran bütün bunlara direnmiş. Şu anda da sıkıntıları olduğu görülüyor. Ama toparlanma sürecinde. İranlılarla yaşadıklarını konuştum. “Başka bir ülke bu kadar sorunla boğuşsaydı, bu kadar saldırıya uğrasaydı batardı. Biz iyi dayandık” diyorlar.
ABD saldırısına karşı halkın dayanışma içinde olduğu çok açık. Bu sözler de yönetime kredi açıldığının göstergesi.

KORUMA

İranlı bir tüccara bunca badireyi nasıl atlattıklarını sordum. “İran ekonomisi dışa açık değil. Uluslararası tefeci finans kuruluşları İran’a giremedi. Sanayinin dışa karşı koruma altında. Eğer iç piyasamızı uluslararası kuruluşlara açsaydık krizin altında kalırdık” yanıtını verdi.
İran’ı, gümrük duvarları, yerli sanayinin korunması, uluslararası tefeci finans kuruluşları ile ilişkiye girmeme, ... kurtarmış.
Halk da bunun farkında.

BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ

Şu ara herkesin gündeminde bölgesel işbirliği var. İran, Türkiye, Irak, Suriye işbirliğinden herkes memnun. Bunu da “hayli memnun” sözcükleriyle ifade ediyorlar.
Hatta zaman kaybedildiğini düşünüyorlar. Irak Kürt Bölgesel yönetiminin bağımsızlık referandumunu ve sonrasında yaşananları, Barzani’nin istifasını anımsatıyorlar. “Türkiye, İran, Irak bir araya gelmeseydi bunların başarılamazdı” ifadesini kullanıyorlar.
“2. İsrail” tanımı oturmuş. “İlk zafer 2. İsrail’in önlenmesi” diyorlar.

ASTANA SÜRECİ

Hemen arkasından konu Astana sürecine ve Suriye’deki son duruma geliyor. Esad’ın ülkede ilerleyişine dikkat çekiyorlar. Yakında tüm Suriye’de teröristlerin temizleneceğini bildiriyorlar.
Burada da bölgesel işbirliği vurgusu öne çıkıyor. Rusya, Türkiye, İran ve Suriye...
“El ele vermeseydik teröristler durdurulamazdı. Şimdi sıra baş terörist Amerika’nın Suriye’den ve Irak’tan çıkarılmasında” değerlendirmesi yapılıyor.
Konuştuğum resmi ve sivil herkes çok umutlu.

TERÖRE KARŞI ORTAK MÜCADELE

İranlı yetkililere “Kandil’e karşı ortak mücadeleyi” sorduk. Bu konuyu çok dillendirmek istemediler. Ayrıntıya ise hiç girmediler. “Teröre karşı ortak mücadeleye sıcak bakıyoruz” demekle yetindiler.
Ama sık sık İran ve Türkiye Genelkurmay başkanlarının Ankara ve Tahran ziyaretlerine dikkat çektiler..

EŞ ZAMANLI OPERASYON

Sohbetlerimizde “ortak operasyon”dan çok, “eş zamanlı operasyon” havası edindim. Daha önceleri PKK her sıkıştığında Kandil’in güneyine kaçıp İran-Irak sınırının sıfır noktasında kendini güvene almaya çalışıyordu. Şimdi PKK sıkışıp İran sınırına kaçmaya çalışırsa İran güvenlik güçlerinin devreye girmesi gündemde.
PKK’nın İran topraklarını kullanmasına kesinlikle izin vermeyecekler. Bu konuda kesin güvence veriyorlar.
Ha “ortak operasyon”, ha “eş zamanlı operasyon” değişen fazla bir şey yok.

PKK IRAK’TA KARA GÜCÜ

PKK’nın ABD ve İsrail’le ilişkilerini biliyorlar. Irak’taki tüm faaliyetlerini yakın takibe almışlar.
ABD, Irak’ta PKK’yı “2.İsrail” için “kara gücü” yapmaya çalışsa da işi çok zor. Sincar’da Türkiye-Irak Merkezi Yönetimi, Kandil’de Türkiye-İran işbirliği devrede.
İran ve Irak’la “yeni dönem” resmen başladı. Suriye ile de resmi “yeni dönem”in de eli kulağında...