İsrail’in ‘Kürt’ açmazları

Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin ardından İsrail’in, giriştiği hamleler ve PKK/YPG’ye destek konusundaki politikaları tartışılıyor. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar’ın Türkiye’ye karşı doğrudan PKK/YPG’ye destek veren açıklamaları basına yansıdı. Son olarak, İsrail basını İsrail Dışişleri Bakanı’nın, Suriye’deki PKK/YPG’nin Batı ülkeleri ile temasları yürüten “sivil” yüzü İlham Ahmed ile telefonda konuştuğunu haberleştirdi. Eskiden gizlice devam eden bu temaslar, bugün açıktan yapılıyor. Bu durum, tabii ki sürpriz değil. Ancak, yeni şartlar yeni stratejileri de zorunlu kılıyor.

TÜRKİYE İLE KARŞI KARŞIYA GELMEK

Başlıkta yer alan “İsrail’in Kürt açmazları” başlıklı niteleme, İsrail devletinin önemli politika oluşturma kuruluşlarından biri olan Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (INSS: The Institute for National Security Studies) uzmanı Gallia Lindenstrauss’a ait. İsrailli uzman, Suriye’deki yeni durumun İsrail devleti için açmazlara neden olduğunu savunuyor. INSS’nin Türk dış politikası uzmanı, bunları üç başlık altında özetle şöyle sıralıyor:

1. ABD askerleri, Suriye’de PKK/YPG’nin güvencesi. ABD’nin askerlerini çekmesi, Türkiye’nin PKK/YPG’ye operasyonuna karşı caydırcılığı zayıflatacak. Bu durumda İsrail, PKK/YPG’ye destek konusunda daha fazlasını yapmak zorunda kalacak. Ancak bu, İsrail’in Türkiye ile karşı karşıya gelmesi anlamına gelir.

2. Esad sonrası dönemde Türkiye’nin Suriye’de sahip olması beklenen büyük nüfuzu dikkate alınırsa, Tel Aviv’in PKK/YPG’ye verdiği destek politikasının devamı, İsrail’in özel çıkarlarının bulunduğu güney Suriye’de Türk askeri varlığının ortaya çıkması gibi istenmeyen bir sonuca yol açabilir.

3. İsrail, geleneksel olarak Suriye’de de bağlantıları olan Barzani liderliğindeki KDP’yi destekliyor. KDP ise PKK/YPG ile mücadele içinde. Tel Aviv’in PKK/YPG’ye destek politikası, KDP ile ilişkileri üzerinden inşa ettiği bölgedeki stratejik çıkarlarına zarar verebilir.

YENİ GÜÇ DENGESİ

İsrailli uzmanın tahlilinde ilginç bir nokta, Türkiye ile İsrail ilişkileri konusunda Esad yönetiminin devrilmesi öncesi ile şimdiki durum arasında yaptığı karşılaştırma. Lindenstrauss, şöyle diyor: “Suriye iç savaşı sırasında İsrail’in Suriye’nin güneyine odaklanan çıkarları, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki çıkarlarıyla önemli ölçüde çatışmadı. Ancak Türkiye’nin Suriye genelinde etkisinin artması bu dinamiği değiştiriyor.”

İsrailli uzman, ortaya çıkan yeni güç dengesi nedeniyle, ABD’nin Suriye’den askerlerini çekmesi durumunda, İsrailli yetkililerin yaptığı PKK/YPG’ye destek açıklamalarının muhtemelen söylemden öteye geçmeyeceğini savunuyor. Hatta INSS uzmanı, İsrailli yetkilileri bu tür açıklamalar konusunda daha dikkatli davranmaya çağırıyor.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: ABD’deki neo-con/siyonist odak ile birlikte İsrail için stratejik hedef, Suriye’nin bölünmesi, Irak, Türkiye ve İran’ın parçalanması ve bölgede Türk, Arap ve Fars milletleri arasında kukla bir İkinci İsrail devletçiğinin kurulması. ABD’deki odak ile İsrail, bu stratejinin gereği olarak, Trump yönetiminin Amerikan askerlerini Suriye’den çekmesini önlemeyi öncelikli görev olarak değerlendiriyor. Buna karşılık, ABD içinde bu stratejinin devamına itirazlar özellikle Trump’ın iktidara gelmesiyle birlikte artıyor. ABD’deki Trump’ın iktidara gelişi ve genel olarak dünya dengelerindeki değişikliğin yanı sıra Suriye’de ortaya çıkan yeni durum, İsrail’de de bu stratejinin sorgulanmasına neden oluyor.