Kaliforniya kölecilik tazminat raporu

“Bu raporda 400 yılın ağırlığı var.” Isaac Bryan

Kaliforniya Eyaleti ilk 1100 sayfalık kölecilik, ayrımcılık, ırkçılık tazminat raporunu ve bu noktadan sonra ne yapılacağı önerilerini yayınladı. 

Tarihindeki ırkçı şiddet ve ayrımcılıkla yüzleşmek için yayımlanan ilk araştırma raporuna The Guardian Gazetesi de yer verdi. Bugün ülkede yaşayan bir zamanki kölelerin Afrika kökenli torunlarına nasıl manevi ve maddi tazminat, özür verileceği de raporda yer aldı. George Floyd’un ölümünden sonra başlanan bu çalışma üç yıldır sürüyordu. Ülkedeki anti-siyahilik, ırkçılık ile mücadelede diğer eyalet ve ülkelere örnek yaratacak bir çalışma ortaya çıktı.

Rapor öncelikle eyalette yaşayan ve ırkçılıkla karşılaşmış tüm kişilerden resmi bir özür dilenmesini tavsiye etti. Kurumsal kölecilikte payı olan her türlü vicdansız şiddetin uygulanmasında taraf olmuş, bunu başlatmış, yapana göz yummuş, izin vermiş, sistemik kurumların özür dilemesi gerektiğini açıkladı. Rapor yaklaşık yüz ayrı tazminat yolu öneriyor.

GERÇEKLER KİTABI

Bunların için aşırı polis baskısı, ev ayrımcılığı gibi ırkçılıkla karşılaşmış bir zamanki kölelerin şimdiki torunlarına ödeme yapma önerisi de var. Sosyal haklar avukatı Lisa Horner “Bu gerçekler kitabı bir miras ve tüm öykünün tanıklığı olacak. Renk körü olan, ırkçılığı yendik diyen herkesin bu kitabı okuması gerek” diye açıkladı. Raporu yazan Isaac Bryan “Bu raporda 400 yılın ağırlığı var” dedi. 

Bu kitabın yazılmasında yüzlerce uzmana başvuruldu. Kimlerin öncelikle tazminata hak kazanacağı, toplumun hangi bölümü, örneğin ev ayrımcılığı mı, eğitimdeki ayrımcılık mı, hangisinin en acil olduğu düşünüldü. İki yılın üzerinde dokuz kişilik bir heyet, sosyal eşitlik avukatları, liderleri, yasa yapıcılar ve akademisyenler delil toplamak için on beş toplantı yaptı.  Bu toplantılarda Kaliforniya eyaletindeki ayrımcılıklar araştırıldı.

SİVİL TOPLUMUN HER SEKTÖRÜNDE SİYAHİLERE GADDARLIK

Kaliforniya 1850’de özgür bir eyalet oldu, esaretin bitirilmesinden on beş yıl önce ancak bunu resmileştirmek, kölelere özgürlük hakkında garanti vermek için hiçbir yasa yaratmadı. On yıl üzerinde bir zaman kaçak köleler yakalanıp hakimler tarafından mahkemede sahiplerine teslim edildi. Resmen kölecilik bitirildiğinde ise siyahiler ev bulma konusunda, okullarda ayrımcılıklarla karşılaştı. Siyahilere ayrı okul, beyazlara ayrı okul şeklinde. Bu rapor, 170 yıllık eyalet merciinde kurumsal ayrımcılık, ırkçı terör, ırkçı ihmalle ilgili 500 sayfaya yer verdi. 

Sivil toplumun her sektöründe gaddarlığı belgeleyen, yaşam boyu ve kuşaklarca süren, sonuçta da beyaz ve siyahilerin varsıllıklarında bir uçurum oluşturan noktalarla rapor son buldu. Kaliforniya Eyaleti siyahilere tazminat konusunu araştırmada ilk ve en hızlı adımı attı. Bu adımdaki en önemli faktör ırkçılığa karşı aktivistler ve akademisyenler tarafından on yıllarca sürdürülen kolektif çalışmalar oldu. Burada amaç tarihsel sömürüden gelen eşitsizliğe maddi tazminat verilmesi ile eşitliğin sağlanmasıydı. 

Bu konuda tam ve net bir anlaşma şu anda yok. Parasal tazminattan arazilerin geri verilmesine kadar birçok öneri masada. Bu rapor ayrıca 1895’teki siyahilere destek veren “Freedmen’s Bureau” (Özgür Adamların Bürosuna) benzer bir eyalet yasa yapıcıları gurubu kurulmasını önerdi.  Böylece bu yeni kurulan kurum tazminat konularında da karar verir dendi.