22 Kasım 2024 Cuma
İstanbul 18°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler!

Ercan Dolapçı

Ercan Dolapçı

Site Yazarı

A+ A-

ERCAN DOLAPÇI

12 Eylül darbesinin en önemli özelliği, ABD destekli olmasıydı. ABD ve müttefikleri, darbeyi ilk günden itibaren açıkça destekledi. Türkiye'deki yandaşları da o günlerde hararetli şekilde aynı desteği verdi. İstikrarsızlığı yaratanlara 'istikrar getirdiler' diye övgüler dizdiler. Demirel'in yıllar sonra dediği gibi "Ne değişti de 13 Eylül günü herşey bıçak gibi kesildi?" Demirel bir de Sıkıyönetim anlamında "Biz ne istedilerse vermiştik" demişti. Değişen kuşkusuz Türkiye oldu. Evren'ler, Özallar, Çillerler ve Erdoğanlarla Türkiye, Cumhuriyet devrimiyle kazandığı bütün kurum ve değerlerini bir bir kaybetti. 'Dünyaya açılıyoruz' adı altında ekonomisi dışa bağımlı hale getirildi.

Sözde 'demokrasi' sevdalısı ABD, bugüne kadar gerçekleşen birçok darbede desteğini esirgemedi. Bunu da "demokrasiye en kısa zamanda geçme kaydı"yla verdi. Yüzünü gizlemeye çalışıyordu. Ancak 15 Temmuz 2016 darbe girişiminde parmağı olanca çirkinliğiyle sırıttı; ortalığa saçıldı. Türk halkı bugüne kadarki darbelerin arkasında ABD'nin olduğunu biliyordu ancak bu kadar açık halini görmemişti. 15 Temmuz darbe girişimi, Ordu - Millet desteğiyle bertaraf edilirken, ABD'nin darbe mekanizması Gladyo da darmadağın edildi. Binlerce Gladyocu cezaevini boyladı. Bertaraf edilen bu girişim Türkiye'nin ABD'den kopuşunun da mihenk taşı oldu.

İste ABD'nin 12 Eylül Darbesi'ndeki parmağına ilişkin haberler:

NEYİ BECERDİLER?

Dönemin CIA Türkiye sorumlusu Paul Henze, darbeyi ABD Başkanı Jimmy Carter'e "Our boys have done it" (Bizim çocuklar becerdi) sözleriyle bildirmişti. Bu söz çok dile getirildi. O 'becerilen' işin altında kan ve gözyaşı vardı. Hem de unutulacak gibi değil. Türkiye, 1977 yılından itibaren ABD merkezli Gladyo teşkilatı eliyle kanlı bir çatışmaya sürüklendi. Aynı merkezin silahları bir soldan, bir sağdan insanları öldürdü ve kışkırtma köylere kadar yayıldı. Son günlerde Türkiye çapında ölenlerin sayısı 5-10'lardan 30-40'lara çıkmıştı. Can güvenliği kalmamıştı. Yıldırılan halk darbeye razı edildi. Evren'in "Biz, şartlar olgunlaşsın diye bir yıl bekledik" sözleri bu manada anlamlıydı...

5 BİN KİŞİ KATLEDİLDİ

Darbeden sonra Kara Kuvvetleri Komutanlğı'nın hazırladığı bir raporda, son iki yıl içinde 5 bin 242 kişi hayatını kaybetti. 14 bin 852 kişi yaralandı. 12 Eylül darbesinden sonra ise 650 bin kişi gözaltına alındı. 230 bin kişi yargılandı. 49 kişi idam edildi. 171 kişi işkencede öldü. 300 kişi kuşkulu şekilde hayatını kaybetti. Cezaevlerinde ise 299 kişi hayatını kaybetti. 14 kişi açlık grevinde öldü. 16 kişi kaçarken vuruldu. 95 kişi 'çatışmada' öldürüldü. 43 kişinin 'intihar ettiği' açıklandı. Binlerce insan ise işinden oldu. TSK'dan da 2 bin 100 subay atıldı. 14 bin kişi vatandaşlıktan çıkarıldı ve bunların çoğu yurt dışında yaşamak zorunda kaldı.

İŞTE O DIŞ DESTEK

Bugün Türkiye'ye 'demokrasi' dersi verenler, daha ilk günden 12 Eylül darbesine şu destekleri verdiler.

13 Eylül 1980: Darbe, Batı basınına ve Sovyetler Birliği'ne ABD merkezli haberlerle bildirildi. İngiliz Times gazetesi: "Türkiye'de her an darbe bekleniyordu" başlığıyla verdi. Diğer İngiliz gazeteleri darbe için "Batı için rahatlama" olarak değerlendirdi. France-İnter Radyosu Evren'i "Ordu saflarında kendisine saygı duyulan bir kişi" olarak tanımladı ve "Son zamana kadar böyle bir müdahale yanlısı değildi" dedi. Hollanda televizyonu: "Bu, demokrasinin kurtuluşu için yapılan bir darbedir."

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 1

Amerika ve Almanya ekonomik yardımı sürdüreceklerini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nca yapılan resmi açıklamada, "Türk askeri makamlarının yönetime el koyarken bunu, işleyen bir demokratik hükümeti yeniden sağlamak amacıyla yaptıklarını söyledikleri" hatırlatıldı. BBC televizyonu yorumunda, "Durumdan herkes memnundur. Türkiye ve Türk ordusu, Güney Amerika kalıbına konmamalıdır" dedi. İngiliz gözlemcilere göre Ortak Pazar, "Türkiye'deki gelişmeler karşısında, protesto mahiyeti taşıyacak hiçbir harekette bulunmak niyetinde değildir. Muhtemeldir ki, görünüşü kurtarmak için bazı çevreler ve kişiler Türkiye'de demokrasinin yine tatil edilmesi karşısında duydukları üzüntüyü belirtmek isteyeceklerdir" değerlendirmesinde bulundu. Alman Abenpost gazetesi: "Türk ordusunun, ülke yönetimini bir an önce sivil yönetime devretmek için, Ecevit ve Demirel'den daha yetenekli politikacılar bulmasını diliyoruz." Bild: "Türk generalleri, demokrasi ve devlet düzeninin koruyucusudur." Alman Başbakanı Helmut Schmidt: "Türkiye bizim müttefikimizdir ve kendisine yardım etmeye devam edeceğiz."

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 2

Yabancı mali çevreler, MGK'nın Turgut Özal ile temas kurmasından memnun olduğunu açıkladı. Milliyet'e açıklama yapan bir İngiliz bankasının sözcüsü, "Turgut Özal çok saygı duyduğumuz bir kişidir. Onun başlattığı işin başka bir ekibe devredilmesini düşünmek mümkün değildir" dedi. Yabancı bankacılık çevreleri "Türkiye'nin önünde başka bir alternatif gözükmüyor. Uygulanan ekonomik programın devamından başka çare yoktur" değerlendirmesinde bulundu.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 3

14 Eylül 1980: Evren'in mesajı Amerika'da memnuniyet yarattı. New York Times "Türkiye, bir İran ya da Arjantin olmadığını kanıtladı" dedi. İngiliz Suntay Telegraph, "Eğer ordu bu sefer de düzeni sağlarsa hem Türkiye'de hem de tüm Batı'da minnetle anılacaktır" diye yazdı.

Almanya'nın Sesi radyosu, Türkiye'deki durumun NATO'da olumlu karşıladığını açıkladı. ABD basını, Türk Yunan ilişkilerinin olumlu bir şekilde çözümlenmesi konusunda umutların güçlendiğini yazdı. BBC, "Yeni yönetimin Türkiye'ye huzur getireceğine herkes inanıyor" yorumunu yaptı. Lüksemburg Radyosu: "Ordu hükümeti devirmedi, sokaktan topladı." New York Times: "Türkiye'de ordu, cumhuriyet ve demokrasinin bekçisidir."

15 Eylül 1980: Batı basını, Ordu'nun hareketine olumlu derken, Doğu yorum yapmıyor. Batı basını, "Her şeyin olumlu ve iyi gittiğinden" bahsediyor. Alman Der Spiegel: "Türk, öğün, güven, çalış."

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 4

16 Eylül 1980: Dünya Bankası ve İMF, Türkiye'ye kredileri sürdüreceğini açıkladı. İMF yetkilileri: "Biz siyasi kuruluş değiliz. Türkiye ile yapılan stand-by uyarınca krediler devam edecektir." Dünya Bankası kredilerin yönetimlere değil, ülkelere verildiğini açıklayarak "Türkiye'ye yardım programının saptandığı şeklinde süreceğini" belirtti.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 5

17 Eylül 1980: NATO'nun vaat ettiği yardımlar sürecek. Atlantik Asamblase'nin Türkiye Raporu'nda Türkiye'deki yeni yönetimin tutumu ile ilgili olarak yeni yardım kararları alınabileceğinden söz ediliyor. Anarşinin azalmasının "memnuniyet verici" olduğu söyleniyor. 600 milyon marklık Alman askeri yardım anlaşması Ankara'da imzalandı.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 6

29 Eylül 1980: NATO tatbikatını Evren ve Konsey üyeleri izledi: ABD, Almanya, İtalya ve İngiltere'den bölgeye intikal eden kuvvetler, Türk birlikleri ile birleşip temsili düşmanı bölgeden püskürttü.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 7

6 Ekim 1980: NATO komutanı Rogers Ankara'ya ani bir ziyaret yaptı. Evren'le, Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına geri dönmesi konusunu görüştüğü bildirildi.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 8

8 Ekim 1980: Necdet Adalı ('sol') ve Mustafa Pehlivanoğlu (sağ)'nun idamı ardından BBC: "İdamlar askeri yönetimin tedhişe karşı kararlılığının belirtisidir."

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 9

YUNANİSTAN NATO'YA DÖNDÜ

20 Ekim 1980: General Rogers Planı her iki tarafça kabul edildi ve Türkiye'nin vetosunu geri çekmesi üzerine Yunanistan, NATO'nun askeri kanadına tekrar döndü.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 10

23 Ekim 1980: Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına alınması konusunda General Rogers, Türkiye'nin endişeleri konusunda güvence verdiğini açıkladı.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 11

8 Kasım 1980: İMF: Türkiye'deki uygulama başarılı.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 12

26 Kasım 1980: Dünya Bankası 75 milyon dolar kredi vereceğini açıkladı.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 13

31 Aralık 1980: Milliyet gazetesi 'Yılın Adamı' olarak Kenan Evren'i seçti.

Kenan Evren'i ilk günden desteklediler! - Resim : 14