Klasik ekonomi teorileri çöküyor mu?

Euler Hermes’in baş ekonomisti Ludovic Subran ülkemizi ziyaret ettiğinde şu tespitleri yapmış:
“Artık klasik ekonomi teorileri yetersiz gelmeye başladı, çünkü dünyadaki tüketicinin profili ve davranış biçimi değişmeye başladı. 18-35 yaş arası kişiler alışılmışın dışında tepki veriyorlar. Bu nedenle onları algılamadan ekonominin seyrini ve gidişini anlamamız zor”

TÜKETİCİ ÖZELLİKLERİ DEĞİŞTİ!
Bu yeni tüketicilerin özellikleri ve yaşam felsefeleri nedir, sorusuna Ludoviç, şöyle cevap veriyor:
Bir bağımlılıkları yok.Bu yüzden milliyetçilikten uzaklar. Dünya vatandaşı olmayı hedefliyorlar.
Dinlere ve ideolojilere karşı soğuklar. Ama hayvan haklarına, çevreye, insan haklarına duyarlılar.
Genel olarak aktivistler. Sosyal sorumluluk projelerinde yer alıyorlar.
Algıları çok açık, çok hızlı öğreniyorlar.
Sabah 9 akşam 5 tipi işlerde çalışmak istemiyorlar. Yaratıcı, yükselen trendi olan, uluslararası işlerle ilgileniyorlar.
Konut alıp hayat boyu ev kredisi ödemek istemiyorlar. Air-bnb gibi ev kiralama sistemleri ile dünyanın her tarafında yaşayabiliyorlar.
Evlenip tek bir kişi ile ömür geçirmeye sıcak bakmıyorlar. Evlenirlerse de sürmüyor, bir kaç yılda boşanıyorlar. Çocuk sahibi olmaya da sıcak bakmıyorlar. Daha ileri yaşlarda, belki bir çocuk sahibi olabiliriz, diyorlar.
Lüks araba alıp borç ödemek istemiyorlar. Bu sistem hantal geliyor onlara. Duruma göre bisiklet, motosiklet, taksi ve metroyu tercih ediyorlar. Konuta, arabaya, lüks giyime para harcamak yerine eğlenceye, yeme-içmeye ve seyahate para harcıyorlar.
Haute Coutere denilen lüks giyime de bakış açıları farklı. Olanakları olsa bile bu markalara büyük paralar harcamak istemiyorlar. Onun yerine şık, spor, rahat kıyafetleri seçiyorlar. Sloganları “Ulaşılabilir Lüks”
Teknolojiye ve iletişime sınırsız para harcayabiliyorlar, çünkü bu onlar için özgürlük demek.
Bir kaç yıl çok çalışırlarsa sonraki bir iki yılı dünyayı gezmek için ayırmayı hedefliyorlar.
Emekli olarak ve konut alarak güvence sağlamakla ilgilenmiyorlar.
Bunun yerine yükselen trendi olan işlerde yaratıcı buluşlar ve işler yaparak hayatları boyunca yetecek paraları kazanmayı hedefliyorlar.
Tasarruf yapmıyorlar. Dolayısıyla genel ekonomi kuramlarında geçen “şu koşullar gerçekleşirse tasarrufa ya da tüketime yönelme olur” gibi teoriler işlememeye başlıyor. Çünkü tüketici profili değişiyor...

DEVRİMCİLİK ÖLDÜ MÜ?
Ludovic Subran’ın bu söyledikleri kapitalizmin bir ileri aşaması. Tüketim çılgınlığı dönemi. Bu tüketici profili gençlerin ve orta yaş grubunun ülkelerine bağlılığını, ulus bilincini ortadan kaldırmaya yeter mi? Hiç sanmıyoruz.
Bu tüketici profili aynı zamanda yaratıcılık ve özgürlük anlayışı ortaya kouyuyorsa bundan toplumlar olumlu bir şekilde yararlanır. Günümüzde en önemli konu çevre ekonomisi. Doğaya ve çevreye duyarlılık arttıkça insan neslinin yok olmaması için bir şeyler yapılacağını umut edebiliriz.
Öte yandan doğanın dayatması sonucu bu tüketim çılgınlığı bir savaşla sona erecek ve yeniden başa döneceğiz...Sizce?
Not: Euler Hermes, Türkiye pazarına 2005 yılında giren bir sigorta şirketi olarak faaliyet gösteren bir şirkettir.