Köpek barınağı maliyeti

Bu yazıda tarafımdan hazırlanan 1000 hayvan kapasiteli bir köpek barınağı ile ilgili yapılabilirlik raporunun sonuçları özetlenmiştir. Söz konusu rapor hazırlanırken yararlanılan yasal yönetmelik ve eserler kaynakçada belirtilmiştir.

Arazi seçimi

Gürültü ve kötü kokuyu önlemek için barınaklar yerleşim yerleri dışında olmak zorundadır. Akarsu, göl, deniz ve sulak alanlardan, kesimhane, mandıra ve gıda imal edilen yerlerden uzak olmalıdır. Rüzgâr, sel, yangın gibi tehlikeler göz önünde tutulmalıdır. Dere yatağı, dağ arası ve dik yamaç olmamalıdır. Çöp döküm alanları ve atık işleme tesislerinden uzak olmalıdır. Yol, su ve elektrik imkânı olmalıdır. Birinci ve ikinci sınıf arazi ve killi toprak olmamalıdır.

Barınak yapmaya uygun nitelikte arazi bulmak zordur. Kent merkezine 30-40 km uzakta tarıma fazla elverişli olamayan 30 dekarlık bir parsel bulunduğunu ve fiyatının dekar başına 100 bin lira olduğunu varsayarak hesap yapılmıştır.

Düzenleme ve yapılar

Barınak yönetimi, toplumu rahatsız etmeden dış çevreden soyutlanarak disiplin içinde yürütülmesi gereken bir hizmettir. Bu hizmet gönüllülere güvenerek yürütülemez. Kritik bir zamanda, belki haber bile vermeden tatile giden bir gönüllüye yöneticinin uygulayacağı bir yaptırım yoktur. Ücra bir dağ başında, belki de kimsenin beğenmediği bir işi yapacak kişileri özendirecek koşullar olmalıdır.

Bu amaçla lojman, servis, yemek ve ücret gibi unsurlara yer verilmiştir. Yaklaşık 60 kişilik bir kadro hizmet verecektir. Yol yapılacak, su ve elektrik sağlanacak, çevre duvarları ve çitler yapılarak tesis güvenceye alınacaktır. Giriş çıkış sıkı denetim altında olacaktır. Her 100 hayvana bir bakıcı olacak ve üç vardiya çalışılacaktır. İzin ve hastalık gibi durumlarda görev verilmek üzere 2 ilave kadro eklenmiştir. Güvenlik görevlileri de vardiyalı çalışacaktır.

Hakim rüzgâr yönü dikkate alınarak idare binası, mutfak/ yemekhane/ lokal, bakıcı lojmanları hayvanlardan uzak bir yere yapılacaktır. Karantina bölmesi de ayrı olacaktır. Sundurmalar, kulübeler, gölgelikler, yem ve malzeme depoları hesaba katılmıştır. 2024 yılı inşaat birim fiyatları esas alınmış olup bina ve diğer sabit yatırımlar 60 milyar lirayı geçmektedir.

Makine ve ekipman

Personel ve öğrenci servis araçları, diri ve ölü hayvan, tıbbi atık, gübre taşıma araçları, kamyon, traktör-kepçe, forklift, transpalet, atomizör, ilaç tulumbasından tüfeğe kadar pek çok kalem dikkate alınmış olup makine ve ekipman tutarı 38 milyon lirayı aşmaktadır.

Ücretler

Aylıklar 30-80 bin lira arasında değişmektedir. Aylık tutarı 2,2 milyon TL, yıllık tutarı 26,4 milyon TL’dir.

Sarf malzemeleri

En önemli kalem tahmin edileceği üzere yem (kuru mama) giderleridir. Başvurulan kaynaklarda ağırlığına göre köpeklere günde 300 gr - 460 gr arasında kuru mama verildiği belirtilmektedir. Hesap 400 gr üzerinden yapılmış, günde 400 kg, ayda 12 ton ve yılda 144 ton mama sarf edilecek olup ortalama kilogramı 20 üzerinden hesap yapılmıştır.

İşletme masrafları

Bina ve makine amortismanları ve tamir bakım masrafları en önemli kalemlerdir. Personel ücretleri ikinci sıradadır. Akaryakıt 11 taşıtın günde 100 km yol kat ederek ayda 25 gün çalıştığı ve 100 km başına 6 litre yakıt sarf ettiği kabul edilerek 45 lira üzerinden hesaplanmıştır. Elektrik ve su giderleri tahminidir.

İşletme sermayesi

Amortisman dışındaki işletme masraflarından oluşmaktadır.

Yatırım tutarı toplu olarak aşağıdaki çizelgede verilmiştir.

Sonuç:

Hayvan barınağı 220 milyon lirayı aşan, ama zırnık kadar getirisi olmayan bir yatırımdır. Getirisi olmadığından en az her yıl işletme masrafları kadar (73 milyon TL) yeni kaynağa ihtiyaç duyulacaktır. Bu girişim sürdürülebilir gözükmemektedir.

1) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=10300&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
2) Arsoy Dilek, “Köpek Yetiştiriciliği Ders Notları”, Yakındoğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi
3)Çoban, Ö. (2013). Barınak koşulları ve köpek refahı. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 8(2), 166-173.
4) https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Duyuru/72/