Köyceğiz Efsaneleri (2)

Eyyy Köyceğiz’im, mitolojik öykülerin, efsanelerin diyarı! Olympos’ta yaşayan Tanrı ve Tanrıçalar sık sık ziyaret ederlermiş seni... Işıklı gölüne, yemyeşil ovalarına, sisli yaylalarına, coşkun akarsularına, bin bir çeşit bitki ve kuşlarına hayranmışlar. Söylencelere göre; bakire “Tanrıça Artemis1ile keçi ayaklı “Tanrı Pan2,” doyamazmış senin bu aliyyülâlâ güzelliklerinin keyfine! Hatta “Afrodit3” bile, Kaunos dolaylarına gelir, bir hamakta fiesta yaparmış...
Bilge, ozan ve müzisyen Apollon4 ise bizzat senin bağrında doğmuş. Kardeşi tanrıça Artemis ve kâhin Dionysos5 ile birlikte, üç dağının arasına kurdukları görkemli hamakta sallanırlarmış... Zaman zaman da “Sığla (Liquidambar Orientalis)” ağaçlarının reçinelerinden sağaltılmış merhemlerle vücutlarını ovarlarmış. Acıktıklarında da dağlardan “Çıntar (göbek mantarı)” toplayıp, afiyetle yerlermiş. Yine söylencelere göre, güçlerini herkese göstermek için de Dalaman Çayı’nda kütüklere binip, bir çeşit “rafting” yaparlarmış.
Fazla kilolarını atmak isteyen veya hastalıklarına çare arayan ölümlüler de senin kaplıcalarında, çamur banyolarında şifa bulurlarmış.
Neden adın Köyceğiz?
Ah Köyceğiz’im hakkında öyle çok efsane var ki, hangi birini yazayım? En iyisi mitolojik zamandan bugünlere doğru gelip; şair Gonca Bedir Güvenin, Köyceğiz’in yaşlılarından duyup bana ilettiği kuruluş öykünü anlatayım...
Bir varmış bir yokmuş, Yukarı dağ diye bilinen bir yerde bir “Yukarı köy” varmış... Bir de aşağılarda “Aşağı köy”. Aşağı köyde bolluk bereket varmış. Varmış varmasına da, ahalisi sık sık salgın hastalıklardan ve depremlerden kırılırmış. Yukarı köyde ise bunlar olmazmış ve çok güvenliymiş.
Yukarı köy ahalisi zaman zaman sebze ve meyve almak için Aşağı köye inermiş. Sonunda bazıları bolluğuna, bereketine ve güzelliğine kanıp, Aşağı köye yerleşmeye başlamamış mı? Yerleşenler bir zaman mutlu, mesut, bahtiyar yaşamışlar. Sonra bir gece yer öyle bir sallanmış ki! Toprakta devasa yarıklar açılmış, her yanı sular kaplamış ve bu sular Aşağı köyü yutuvermiş. Tabi zavallı köy ahalisinden de eser kalmamış...
Bu olay sonrası uzunca bir süre kimse yanaşamamış, cesaret edememiş bir daha Aşağı köye inmeye... Üzüntülerinden; “Ahh Köyyy-ceğizimmm, yazık oldu sana ve ahaline,” diyerek dövünürlermiş.
Gel zaman git zaman başka diyarlardan ziyaretçiler gelmeye başlamış Aşağı köye. Bundan cesaret bulan Yukarı köy ahalisi de aşağı inmeye... Gelenler “Ne güzel bir göl, ne güzel bir yer burası,” der, hayranlıkla izlerlermiş bu güzellikleri. Yaşananları bilenler ise “Aman ha kapılmayın bu güzelliklere, bu Göl lanetlidir, yüzülmez, içine girilmez! Hem Gölün altında bir Köy var,” deyip uyarırlarmış ziyaretçileri.
Bir süre sonra artık biri ne zaman “Ne tarafa?” diye Aşağı köye doğru yönlenen birine sorsa, hep “Köy-ceğize,” cevabını alırmış. Böylece Köyceğiz adı o zamandan bu zamana kadar yaşamış gelmiş...
Haydi, rastgele Köyceğizlilere!
1. Artemis: Bereket tanrıçası
2. Pan: Belden yukarısı insan, aşağısı keçi ve boynuzları ve kuyruğu olan; çobanların, avcıların, ormanların ve pastoral müziğin tanrısı.
3. Afrodit: Aşk ve güzellik tanrıçası (bkz https://www.aydinlik.com.tr/afrodit-ve-kibela )
4. Apollon: Zeusun oğlu; müziğin, sanatın ve şiirin tanrısı (bkz https://www.aydinlik.com.tr/apollon-un-daphne-aski-ethem-gonenc-kose-yazilari-ekim-2017 )
5. Dionysos: Zeus ile ölümlü Semele’nin oğlu; şarap tanrısı, medeniyetin ve barışın temsilcisi, kâhin
(bkz https://www.aydinlik.com.tr/yunan-mitolojisinde-sarap )