Kübalıların Kimliği

İspanyolların Türklerin elinde olan İstanbul (Konstantinopolis) üzerinden geçmeden, Japonya ile Çin’e giden başka bir güzergâh bulmak amacıyla başlattığı ilk yolculuklar sırasında Amiral Kristof Kolomb Yeni Dünyayı keşfetti.

27 Ocak 1492’de iki Amerika’nın kesiştiği noktada, Körfez’in anahtarı gibi araya giren Küba, kendini gezginlerin önüne attı. Cenevizliler “buranın dünya üstünde insan gözünün görebileceği en güzel kara parçası” olduğunu söylemişler. Kolomb bilinmeyen ve tanıtılmaya layık bir yere geldiğini düşünmüyordu. Tersine, bugün Çin denilen Cathay topraklarına ulaştığını sanıyordu.

“Kübalıların Kimliği”, Canut Yayınları’nın bu yıl yayınlanan ikinci Küba kitabı. Bu kitap, Küba halkının daha derinlemesine anlaşılmasına katkı sunmak için seçilmiş. Kübalı şair ve edebiyat eleştirmeni Guillermo Rodríguez Rivera, kitabında Kübalıların kimliğinin nasıl ve hangi etkiler altında oluştuğunu ele alıyor.

Küba sosyalist bir ülkedir. Fakat bu sosyalizmin Kübalı bir kimliği vardır. Küba’nın tarihi, ada kültürü, Afro-Amerikan nüfus yapısı José Martí, Fidel Castro, Che Guevara, Raul Castro işte bu tarihi-kültürel çevrenin ürünleridir.

'BİZ KÜBALILAR'

Cıntıo Vıntıer'in kitabın önsözünde “Los cubanos’ [Biz, Kübalılar] olması gereken bu kitabı, biz Kübalıların kim olduğumuzu ve nasıl birileri olduğumuzu anlamak isteyenler okumalıdır” diyor.

Yazar, kitabın gördüğü ilgi üzerine üçüncü baskıya yeni iki bölüm eklemiş: “Devrimden Sonra: Küba Edebiyatının Yeni Çağı” ile Küba’nın anıtsal Afro-Amerikan ozanı Nicolás s Guillén’in şiirlerinden bir seçki.

Yazara göre: “Küba halkı Hristiyanlık dahil tüm inançlarını sosyalizme uyumlu hale getirmiştir: Castro’nun da İsa için çeşitli vesilelerle ifade ettiği, yerleşik iktidarı reddeden ve inandığı dava uğruna ölüme giden inançlı bir doktriner imgesi de vardır.”

DEVRİMİ ATEŞLEYEN YAZAR

Kitap aynı zamanda Küba edebiyatının devrim öncesi ve devrim sonrası tüm devlerini eserlerinden örneklerle tanıtıyor.

Şair Nicolás Guillen bunlardan sadece biri. 1989 yılında kaybettiğimiz, bu büyük ozan İspanyolca dilinin görülmedik bir ustasıydı. Nicolás Guillén, 20. yüzyılda siyahi insanların onuru ve gururu üzerine ilk kez yazılar yazmaya başlayan ilk siyahi adamdı. Küba devrimini hazırlayan ve ateşleyen yazarlardan biriydi, yazılarıyla ve şiirleriyle Batista’nın çürümüş rejimi koşullarında, Küba’nın toplumsal yapısını teşhir etti. Bütün bu teşhir çabaları, kesinlikle Fidel Castro’nun Sierra Maestra isyanını hazırlamıştır.

Satabilir misin?

Bana parmaklarının arasından esip geçen rüzgârı

ve yüzüne vurup saçlarını dağıtan rüzgarı satabilir misin?

Belki bana beş kuruş eden bir rüzgâr satabilirsin

ya da dahası, belki bana bir kasırga satarsın?

Belki de satın alabileceğim

biraz temiz hava vardır

On kuruşluk kadar hava…

bahçene dolacak ve çiçeklendirecek ve çiçeklendirecek

bahçene dolacak ve kuşları hareketlendirecek

Hava kelebekvari dönüşlerle dönüyor ve geçiyor işte

Ona kimse sahip değil, hiç kimse…