Libya'da yeni bir Kaddafi mi doğuyor?

Mustafa Birol Güger

Kaosun pençesinde can çekişen ve iç savaşın sürdüğü bölünmüş Libya’da, daha yakından incelenmeye değer biri var. Bu kişi, Libya’nın yeni Kaddafi’si olabilecek, Rusya dahil birçok dış ülkenin destek verdiği Laik eğilimli ve milliyetçi lider, General Halife Hafter.

Hafter hakimiyetini giderek ülkenin doğusundan, batısına doğru genişletiyor. Ülkenin önemli stratejik liman ve enerji hatlarının tamamı neredeyse onun kontrolünde. Bu durum Batı'da tedirginliğin yarattığı yüksek tonlu, temelsiz eleştirileri de beraberinde getiriyor.

BATI TEDİRGİNLİĞİNİ GİZLEMİYOR

ABD merkezli Carnegie Endowment for International Peace analiz merkezinden Libya uzmanı Frederic Wehrey, Hafter’in ‘hükümet yönetimini askerileştirdiğini’nden dert yanıyor. Anlaşılan, Wehrey'e göre, 2011'den bu yana 6 yıldır fiilen iç savaş durumunda olan ve her gün onlarca insanın yaşamlarını yitirdiği Libya'da 'yönetimin askerileşmesi' büyük bir sorun.

Wehrey, The Atlantic dergisi için kaleme aldığı makalede bu durumu şu şekilde ifade ediyor:

“O (Hafter), ülkenin doğusunda seçilen yerel yöneticilerin yerine formalı subayları getirdi. Kaddafi’nin dönemindeki istihbarat mekanizması yeniden görev başında. Temizlik ve tutuklamalardan ve hatta bazı kişilerin yok olmasından sonra kritik sesler yükselmiyor ve birçok kişi birbirilerine fısıldayarak bu sürecin iyi olmayan eski zamanlara dönüş olduğunu söylüyor.”

Ancak, Batı'nın ayak oyunlarından ve kirli iç savaş tezgahlarından dersini almış Libyalılar için durum pek de öyle değil.

STRATEJİK NOKTALAR HAFTER'İN KONTROLÜNDE

Halife Hafter kısa bir süre önce Libya’nın en büyük ikinci kenti Bingazi’nin ‘teröristlerden tamamen temizlendiğini’ açıkladı. Üç yıldır farklı İslami örgütlere bağlı militanlarla savaşan laik eğilimli General Hafter, Bingazi’de kazandığı zafer sayesinde hem doğu Libya’nın büyük bir kısmının kontrolünü ele geçirdi, hem de ülkenin güneyindeki önemli birkaç petrol limanını da kontrolünde tutuyor.

Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'ne bağlı General Halife Hafter ayrıca geçtiğimiz mayısta başkent Tripoli’nin 500 kilometre uzağındaki stratejik öneme sahip hava üssünü de ele geçirdi.

Avrupa Birliği’nin (AB) de Afrikalı sığınmacıların yolunun kesilmesi için çare olarak gördüğü Hafter, Bingazi’den sonra dikkatini başkent Tripoli’ye yoğunlaştırdı.

Aslında Hafter ülkenin tümünde kontrolü eline geçirmek istediğini gizlemiyor. Yerli basın ise kendisinin önümüzdeki yıl yapılması beklenen başkanlık seçimlerinde adaylığını koyacağını ifade ediyor.

MISIR, RUSYA VE BAE HAFTER’İ DESTEKLİYOR

General Hafter ve taraftarları Libya’nın komşusu olan Mısır’dan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) askeri ve siyasi destek alıyor. Ayrıca Libya’nın geleceğinin kilitlendiği mücadelede Hafter’in Rusya’nın desteğini aldığını da belirtmek gerekir.