Madenleri çıkaracak personel bulunamıyor

Türkiye'de işgücü ve açık iş uyumsuzluğu var. İmalat ve hizmet sektörleri nitelikli personel bulamazken milyonlarca gencimiz işsiz dolaşıyor.

Bu kişilere eğitim hayatları boyunca yapılan harcamalar dikkate alındığında milyarlarca liralık yatırımın kamu açısından geri dönüşü olmamış demektir. Hal böyle iken iş dünyasından “Çalıştıracak personel bulamıyoruz!” sesleri dönem dönem yükseliyor. Ücret politikasında da sıkıntı olduğu aşikar. Edindiğimiz bilgilere göre metal iş kolundaki çalışanların aylık ortalama geliri temmuz zamları öncesi 16 bin TL düzeyindeydi. Yani kamuda en düşük memur maaşı 22 bin TL'ye çekildiği dönem ülkenin en yetkin işçi sınıfı kesiminde ortalam gelir bunun çok altında kalıyordu. Sonradan bu ücretleri kamu seviyelerinin üstüne çekecek zamlar yapıldı mı henüz bilmiyoruz. Ama metal iş kolunda Koç Topluluğu şirketlerinin de aralarında yer aldığı büyük grupların olduğunu belirtelim.

MESLEK LİSESİ HAMİLİĞİ VAR AMA...

Geçen ay sonunda İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis toplantısına Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkan Rifat Hisarcıklıoğlu konuk oldu. Başkan Hisarcıklıoğlu konuşmasında, “Mesleki eğitimde de tarihi adımlar attık. Özel sektörümüz bunu yıllardır talep ederdi, hayata geçirdik. 81 ilde 122 meslek lisesinin hamiliğini oda ve borsalarımız üstlendi. İş dünyamız, oda ve borsalarımız vasıtasıyla mesleki eğitimin tasarımında, ilk defa söz sahibi oldu. Okullarla, iş dünyası arasındaki uyumsuzluğu giderdik. Gençlerimizi meslek sahibi yaptık, firmalarımıza da nitelikli insan kaynağı sağladık.” dedi. Hisarcıklıoğlu'ndan sonra söz alan sanayiciler ise personel sorununun devam ettiğini aktardılar.

YABANCI ÇALIŞAN İSTEDİLER!

İSO Meclis Üyesi İbrahim Aydoğan, “Toplumda şu an üniversite mezunu işsizler ordusu var. Bir yerde bir hata var. Bu hatayı hep beraber, el birliği ile düzeltelim. Bize de ne düşüyorsa gereğini yapalım. Bizler şu an çırak bulamıyoruz. Yabancı insanlar gelmiş, onlara da bir belge verin, en azından kaçak çalışmasın. İnsanların başı belaya girmesin.” derken, İSO Meclis Üyesi Ömer Saim Oğuz da, “AR-GE’de en önemli konu insandır. Eğer insan kaynağınız yoksa AR-GE yapamazsınız. Yabancı ülkelere giden gençler var. Geriye kalan üniversite mezunlarının belli bir seviyedekileri yeni mezunlar işverene geliyorlar. Tabii ki yeni mezunları almak görevimiz ama sonra hepimizin de başına gelen acı hikâye başlıyor. Bu arkadaşları alıyorsunuz, eğitiyorsunuz. Headhunter dediğimiz insan emlakçıları devreye giriyor. Bunların herhangi bir düzenlemesi yok, yasası yok, hiçbir şeyi yok. Bunların hepsinin hukuki teminat altına alınması ve her iki tarafında da hakkının korunmasını istiyoruz.” ifadelerini kullandı. İSO Meclis Üyesi Fikret Kaya ise, “Yabancı çalışma sistemi ile ilgili bizim de elimizi taşın altına koymamız lazım. Bizim yabancıları çalıştıracak standartları sanayiciler olarak çalışma hayatına sokalım.” diye konuştu.

MADEN TEKNİK LİSESİ KURALIM

İSO Meclis üyelerinin açıklamalarına bakınca personel bulma sorunu o noktaya gelmiş ki yabancı çalışan alma konusunun kurumsallaşmasını talep ediyorlar. İş sadece imalat sanayi ile sınırlı da değil. Ülkemizin yer altı zenginliklerini ekonomiye kazandırarak cari açığı kapatan madencilik sektörü de ciddi bir personel sıkıntısı yaşıyor. Madenci iş insanlarının aktardığına göre, maden üretiminde makineleri kullanabilen operatör, sondajcı ve flotasyoncu sıkıntısı var. Ve Türkiye'de bu alanda personel yetiştirecek bir mesleki eğitim kurumu yok. Bu yüzden madencilik alanında ciddi bir personel açığı günden günde artıyor. Madencilerin aktardığına göre; sondaj operatörü 30 bin TL, kepçe operatörü 30 bin ile 50 bin TL, şöför 15 bin TL, maden işçisi 20 bin TL, kaynakçı 20 bin TL, tornacı 25 bin TL, marangoz 25 bin TL, ortalama jeoloji mühendisi 40 bin TL ve maden mühendisi de ortalama 40 bin TL ücret alıyor. Ancak bu ücretlere özellikle teknik personel bulunamıyor. Madencilerin önerisi ise Türkiye'de bir madencilik teknik lisesi kurulması. Milli Eğitim Bakanlığı buna olur verirse madenci STK'larının bütün masrafları karşılayıp bu oluşumu yapabileceğini ifade ediyorlar.

AFET BÖLGESİNDE İŞLER AKSAYABİLİR

Teknik personel sorunu önceki gün Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile tarım ve enerji bakanlarının katıldığı toplantıda da gündeme geldi. Toplantıya katılanların aktardığına göre inşaat sektörü temsilcileri operatör sıkıntısı yüzünden deprem bölgesindeki işlerin aksayabileceğini hükümete ilettiler. Toplantıda yeni dönemde meslek liselerine ağırlık verilmesi konusunda hemfikir olundu. Bu noktada Maden Teknik Liselerinin de mutlaka tesis edilmesi ülke kalkınması açısından elzem.