Mali, Burkina Faso ve Nijer ulusal egemenliği pekiştiriyor

Afrika’da Fransa’ya karşı ikinci bağımsızlık savaşı yürüten Mali, Burkina Faso ve Nijer ulusal egemenliklerini sağlamlaştırma doğrultusunda yeni bir adım daha atarak Batı’nın özellikle de Fransa’nın güdümüne giren Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’ndan (ECOWAS) çekilme kararı aldı.

‘ECOWAS’TAN ÇEKİLİYORUZ’

Üç ülkenin liderleri Yüzbaşı İbrahim Traoré, Albay Assimi Goita ve Tuğgeneral Abdurrahman Tiani’in yayımladıkları ortak bildiride “Yukarı Volta (şimdiki Burkina Faso), Mali ve Nijer Devlet Başkanlarının kardeşlik, dayanışma, karşılıklı yardımlaşma, barış ve kalkınma idealleriyle, diğer 12 ülke liderleriyle birlikte 28 Mayıs 1975 tarihinde Lagos'ta Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunu (ECOWAS) kurduklarını”, fakat “49 yıl sonra Örgütün kurucu babalarının ideallerinden ve pan-Afrikanizmden uzaklaşan, yabancı güçlerin etkisi altında kalan ve kuruluş ilkelerine ihanet eden ECOWAS, üye devletler ve mutluluklarını sağlaması gereken halklar için bir tehdit haline gelmiştir” denilmekte.

Bu üç ülkenin liderlerinin “Tarih önünde tam sorumluluk alarak ve halklarının beklentilerine, endişelerine ve özlemlerine cevap vererek, tam egemenlikle Burkina Faso, Mali ve Nijer'i Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğundan gecikmeksizin çekmeye karar verdikleri” kamuoyuna ilan edilmiştir.

ECOWAS’IN EKONOMİK YAPTIRIMLARI VE ASKESİ TEHTİDLERİ

Mali'de 2020, Burkina Faso'da 2022 ve Nijer'de 2023'te halkın desteğiyle ordunun yönetime el koymasından bu yana bu üç ülkenin ECOWAS ile ilişkileri gerilmişti. Fransa’nın dayatmasıyla Mali ve Nijer'e insanlık dışı ağır yaptırımlar uyguladı, hatta yeni yönetimi yıkmak için Nijer'i askeri güç kullanmakla tehdit etti ve bu üç ülkeyi kendi organlarından uzaklaştırdı.

BATI İLE EKONOMİK VE ASKERİ İŞBİRLİĞİNE

SON Eylül 2023’te Sahel Devletleri İttifakı'nı (AES) kurarak tarihi bir adım atan Afrika’nın bu üç öncü ülkesi, art arda Fransa’nın yönlendirdiği G5 Sahel Görev Gücü'nden de ayrılmış, dış ilişkilerde Avrupa Birliği ile askeri-güvenlik alanı da dahil olmak üzere yapılan tüm anlaşmaları iptal etmiş, Fransız askerlerini ve büyükelçilerini ülkelerinden atmışlardı. AES ülkeleri, askeri ve ekonomik alanda Çin, Rusya, Hindistan ve İran ile ilişkilerini geliştirerek daha üst seviyeye çıkarmak istiyorlar.

EKONOMİK BAĞIMSIZLIK VE BRİCS’E ÜYE OLMAK

Adını Mali, Burkina Faso ve Nijer sınırlarının birleştiği yer olan ve Batı destekli yoğun terör saldırılarının yaşandığı Liptako-Gourma bölgesinden alan sözleşmede “AES içinde malların ve insanların serbest dolaşımının iyileştirilmesi, bir gıda güvenliği sisteminin kurulması, İttifak Devletleri için ortak bir sanayileşme stratejisinin hazırlanması, enerji, tarım ve su projeleri ve programlarının yanı sıra AES devletleri arasında ulaşım yollarının hızlandırılması ve bölgesel sivil nükleer santral projelerinin” geliştirilmesinin yanında, bir yatırım bankasının kurulması ve Fransız sömürge yönetiminden kalma bir kalıntı olarak gördükleri Batı Afrika para birimi CFA frangından kurtulmayı amaçlayan ortak bir para birimi olan ‘Sahel’in oluşturulması ve BRICS’e üye olmak” yer almaktadır.