Mazot fiyatı nasıl oluşuyor?

Partilerin seçim vaatlerinde mazotta indirim öncelikler arasında yer alıyor. İktidar yandaşları için ucuz-vergisiz mazot satıldığı iddiaları söz konusu. Bu bakımdan mazotta fiyat nasıl oluşuyor, vergi tutarı ne, vergisiz satış olanakları nasıl, mazotun ucuzlatılması nasıl olur, gibi sorulara yanıt aramak önemli hale gelmiş durumda. 

Motorin nedir? 

Akaryakıt istasyonlarında satılan motorin türlerinin tamamı Avrupa standartlarında (eurodizel) ürünlerdir ve her türlü araçta güvenle kullanılabilir. Standartlar gereği bütün motorin türlerinde azami kükürt miktarının 10 mg/kg olması zorunludur. Akaryakıt istasyonlarında satılan motorin türleri, “Motorin” ve “Motorin (Diğer)” başlığı altında yer almakta ve diğer ürün kategorisinde satılan motorin için farklı şirketler farklı markalar kullanabilmektedir 

Ürün Fiyatı: Ürün Fiyatları Platts European Market Scan da CIF MED (Genova/Lavera) DOLAR/TON olarak yayınlanmaktadır. Yayınlanan günlük fiyatların ortalamasının, TCMB tarafından belirlenen gösterge niteliğindeki ABD doları döviz satış kuru ve ürünün yoğunluğu ile çarpılması ile bulunan fiyattır. Uluslararası piyasalarda ürün fiyatları ham petrol fiyatlarından farklı yönde hareket edebildiği için (örneğin ham petrol fiyatları azalırken benzin fiyatlarının artması vb.) ürün fiyatlarının direkt olarak ham petrol fiyatlarıyla ilişkilendirilmesi yanıltıcı olabilmektedir 

FİYAT NASIL OLUŞUYOR? 

Toptancı Marjı: Rafinerici veya dağıtıcılar tarafından ürün fiyatı üzerine eklenen marjdır. 

Gelir Payı: Ulusal petrol stokunun tamamlayıcı kısmının tutulabilmesi için tüketici fiyatlarına ilave edilen rakamlardır. Benzin türleri ve motorin türleri için 0,00254 TL/LT olarak belirlenmiştir 

Dağıtıcı ve Bayi Marjı Toplamı: Ürünlerin temin edilmesinden (Rafineriden, ithalat yoluyla veya diğer dağıtıcılardan) son kullanıcıya ulaştırılmasına kadar maliyetleri içeren marjdır 

Toplam Vergi: Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisinin (KDV) toplamıdır. Benzin Türleri için (95 Oktan) ÖTV 2,1765 TL/LT, KDV oranı yüzde18; Motorin Türleri için ÖTV 1,5945 TL/LT KDV oranı yüzde18. 

Vergi yükü: Türkiye motorin fiyatı içinde vergi yükü oranı yüzde 57. Birleşik Krallık’ta yüzde 65, İtalya’da yüzde 60, Slovenya’da yüzde 57’dir.Türkiye mazotta vergi yükü bakımından AB ülkeleri arasında dördüncüdür. 

ÇİFTÇİYE MAZOTU UCUZLATMA MALİYETİ 

Motorin satışı: Türkiye’de 2013 yılında toplam motorin satışı 16 milyon ton olmuştur. Köy pompaları aracılığı ile satılan yaklaşık 177 milyon litre, tarımsal amaçlı tankerlerle satılan 350 milyon litre. 

2013 rakamlarını baz alarak çiftçiye ve köylüye satılan motorinin 1 milyar litre olduğunu varsayalım. Şu andaki vergi yükü 2,17 TL/LT olduğundan bu verginin alınmaması yoluyla yapılacak ucuzlatma sonucu devletin yaklaşık 2,2 milyar TL vergi kaybı olur. 2014 yılı toplam bütçe vergi gelirleri 401 milyar TL olduğundan toplam vergi gelirlerinin 200’de birinden vazgeçmek gerekecektir.  

Mazotun 1,5 TL yapmak suretiyle ucuzlatılması sonucu gerekli kaynak tutarını (4,06-1,5=2,5* Satılan mazot litresi-kime satılan mazot ucuzlatılacaksa onlara satılan litre-) formülü ile hesaplamak mümkündür. Bu arada ÖTV ve KDV gibi dolaylı vergilerin vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 65-70 olduğunu unutmayalım. 

SÖZÜN ÖZÜ 

Matematiğini derin bir şekilde yapmadan söz vermemek gerekiyor.