Merkez Bankası para basarsa!

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, geçen Bankalar Birliği toplantısında yaptığı açıklamada bankaların verdikleri kredileri menkul kıymetleştirerek bankalara sıcak para verme modeli üzerinde çalıştıklarını söyledi. Yani Merkez Bankası’nın para basması (emisyon) yapması sağlanacak.

SENETLEŞECEK KREDİLER

Bu yönteme neden gidiliyor? Banka kredileri neden menkul kıymet senedi haline getirilmek isteniyor? Bir kere bankalar reel sektörü rahatlatmak için referandum öncesi hükümetin aldığı karar çerçevesinde Kredi Garanti Fonu (KGF) karşılığı kredileri rahat rahat verdi. Bankalar kredi verirken en çok zorlandıkları husus müşteriden alacakları teminat. Bunun hallolmasını fırsat bilerek kredi limitleri tahsislerde esnek davrandılar. Nasıl olsa kredinin teminatı devlet, dediler.
Fakat gel gör ki bu krediler reel sektörün finans tıkanıklığını çözmeye ve piyasaları canlandırmaya yetmedi. Bu durumu gören hükümet 2019 öncesi hormonlu da olsa tüketime dayalı büyümeyi yani ekonomiyi canlandırmak ve AKP’nin seçimi kazanmasını sağlamak için bankaların piyasalara daha çok kredi vermesini olanaklı hale getirmek üzere bu yöntemi bulmuş gözüküyor.

KREDİYİ MERKEZ BANKASI SATIN ALACAK

Banka kredileri menkul kıymet haline yani borç senedi haline gelecek ve bunları MB satın alacak. MB bunu nasıl satın alacak. Döviz rezervleri tutarı ve kullanım esasları belli. Bu durumda MB para basacak (emisyon yapacak).
Şu anda MB’nın para basarak bunu yapma yetkisi yok. MB kanununda bu kaldırıldı. Ancak bunun şu anda Merkez Bankası Kanunu'nda olmaması önem arzetmez. KHK veya yasa değişikliği ile bu bir günde halledilir. Bağımsız Merkez Bankamız zaten mevta!

PİYASADA PARA BOLLAŞACAK

MB’nın para basarak banka kredi senetlerini satın alması piyasada paranın bollaşması yani para arzının artması demektir.
Piyasada paranın bollaşması neden istenir? Tüketim ve yatırım harcamalarının artması isteniyorsa ve bu harcamayı yapacakların elinde para yoksa piyasada para bollaşınca bu harcamaların gerçekleşeceği varsayılır.
Bugün hükümet piyasada para bollaşırsa başta tüketim olmak üzere tüm harcamaların artacağını ve bununda ekonomik büyüme sağlayacağını düşünüyor. Bunu da bankalar eliyle sağlamak istiyor. Çünkü bankaların vereceği krediler paranın tasarruf amacıyla tutulmaması ve piyasada dönmesini sağlayacak. Oysa gelirler artırılsa geliri artanlar belki faizlerin yüksekliğinden harcama yerine tasarrufu tercih edeceklerdir. Formül belli: kredi ver, borçlandır, bu parayı harcat ve ekonomiyi canlandır.

ATEŞLE OYNANIYOR

Bu yıl hedefi enflasyon oranını yüzde 5’lere indirmek olan hükümetin çift haneli yüksek enflasyon yaşadığımız bir ekonomide para basarak bankaların kredilerini satın alması ve bankaları yeni kredi vermeye teşvik etmesi 1994’de yaşanan finans krizi gibi bir krizin yaşanmasına yol açma tehlikesini yaratması anlamına geliyor.
Hiper enflasyon, döviz fiyatlarının uçması ve birçok bankanın krize girmesine yol açabilecek bu uygulama ekonomin çarklarının durduğunun en son kanıtlarından biri

BANKALAR TUZAKTA

KGF karşılığı kredi veren bankalar vadesinde kredileri müşteriden tahsil edemezse ne olacak? Bankacıların bunu düşündükçe uykularının kaçması gerekiyor.
Eğer bu kredileri MB satın aldı.mahsuplaşırız, diye düşünüyorlarsa büyük yanılgı içindeler. Hükümet bu kredileri para basarak satın alıp da KGF kefaletini peşin karşılamayı düşünüyorsa Hükümet de büyük yanılgı içinde. Doğacak yangının içinde bankaların kalacağını iddia etmek yanıltıcı olmaz.

TVG İŞİN NERESİNDE?

Türkiye Varlık Fonu da bu banka kredi senetlerini satın alabilir. Nasıl mı? Sahip olduğu ülke varlıklarını Araplara rehin eder ve onlardan borç para alır. Bu borç para ile bankalardan bu menkul kıymetleri satın alır. Bu yöntemde banka kredileri dış borçla satın alınmış olur. Elbette Merkez Bankası'nın para basmasından daha iyi ama varlıklarımız da bu yolla tehlikeye girmiş olacak!

YOLUN SONU GÖRÜNÜYOR

Ekonomimiz ciddi anlamda krizde. Bunu aşmak için her yol denenmek isteniyor. Denenecek her yol da krizi daha da derinleştirecek ve bazı yıkımlara yol açacak bir risk de içeriyor.
Galiba yolun sonu görünüyor…