Mitokondri ilaçlarıyla Obezite tersine çevrildi

Karolinska Enstitüsü araştırmacıları, mitokondriyi hedef alarak obezite ve ilgili bozuklukları tedavi etmenin yeni bir yolunu bulmuş olabilirler. Farelerdeki bulgular, mitokondriyal fonksiyonu bloke eden özgün bir ilaç sınıfının, diyete bağlı obeziteyi, yağlı karaciğeri ve diyabeti tersine çevirebileceğini göstermekte…

Araştırmacılar, çalışmalarını Nature Metabolism dergisinde "Memeli mtDNA transkripsiyonunun inhibisyonu, diyete bağlı hepatosteatoz ve obeziteyi tersine çevirmek için paradoksal olarak hareket ediyor" başlığıyla yayımlandı.

100 YIL ÖNCE BAŞLADI

Obeziteyi tedavi etmek için mitokondriyi hedef almaya yönelik ilk girişimler, 1930'larda 100 binden fazla kişinin bağlayıcı dinitrofenol (DNP) ile tedavi edildiği rapor edilmişti. Her ne kadar bu tedavi metabolik hızı artırsa ve obeziteyi azaltsa da ciddi yan etkiler DNP'nin yerleşik bir tedavi olmasını engelledi. Metforminin ayrıca oksidatif fosforilasyonu (OXPHOS) inhibe etmek için alternatif bir yol sağladığı bulunmuştu.

Araştırmacılar, mitokondriyi hedef alan ilaçların faydalı metabolik etkileri ile antikanser aktivitesi arasındaki bağlantıyı araştırmaya karar verdiler.

Memeli mitokondrisindeki oksidatif fosforilasyon sistemi, sindirilen besinlerden enerjinin dönüştürülmesinde önemli bir rol oynuyor. Mitokondriyal metabolizma dinamiktir ve fizyolojik taleplere veya hastalık durumlarına bağlı olarak hem katabolik hem de anabolik reaksiyonları destekleyecek şekilde yeniden programlanabilir. Mitokondriyal metabolizmanın yeniden düzenlenmesi metabolik hastalıklarla karmaşık bir şekilde bağlantılıdır ve tümör büyümesini teşvik eder. Bu çalısmada araştırmacılar, yüksek yağlı diyetle beslenen erkek farelerde bir mitokondriyal transkripsiyon (IMT) inhibitörü ile yapılan oral tedavinin, tüm hayvan metabolizmasını yağ asidi oksidasyonuna doğru kaydırdığını, bunun da vücut ağırlığının hızla normalleşmesine, hepatosteatozun tersine çevrilmesine ve normal glukoz toleransının restorasyonuna yol açtığını gösterdiler.

DÖRT HAFTADA YANIT VERDİ

Karolinska Enstitüsü’nden Prof. Dr. Nils-Göran Larsson liderliğindeki araştırma grubu, yakın zamanda kanseri tedavi etmek için mitokondriyal fonksiyonu ve dolayısıyla hücresel enerji üretimini engelleyen oldukça spesifik ilaç adayı geliştirdi.

Karolinska Enstitüsü Tıbbi Biyokimya ve Biyofizik bölümünden doktora sonrası araştırmacısı Dr. Taolin Yuan, "Dört haftalık tedavinin, yağ metabolizmasında beklenmedik bir artışa yol açarak ciddi bir kilo kaybına, karaciğerde yağ birikiminde azalmaya ve glikoz toleransının geri kazanılmasına yol açtığını belirtti. Tedavi, yüksek yağlı bir diyetle beslenen erkek obez farelere ağızdan verildi. Etki, hücrelerin enerji üretimini engellemenin obezite ve diyabeti tersine çevirebileceğini gösteriyor.

Dr. Larsson, obezite ve tip 2 diyabet gibi yaygın hastalıkların tedavisi için yeni bir potansiyel strateji belirlemelerinin “heyecan verici" olduğunu vurguladı. Artık araştırmacılar ilaçların etkisini açıklayabilecek mekanizmaları daha fazla araştırmayı amaçlıyorlar. Öte yandan araştırmacılar bunun insanlar için bir tedaviye dönüştürülüp geliştirilemeyeceğini görmek için bir biyoteknoloji şirketiyle ile işbirliği başlattı.
Orijinal makale erişim sayfası: https:// www.nature.com/articles/s42255-024-01038-3