Mustafa Kemal’in emriyle kurulan 'Komünist' Partisi!

Tevfik Rüştü Aras, Mahmut Esat Bozkurt, Celal Bayar, Yunus Nadi, Refik Koraltan gibi isimlerin Türkiye Komünist Partisi kurucusu olduklarını biliyor musunuz?

18 Ekim 1920 günü Resmi TKP (Türkiye Komünist Fırkası), Mustafa Kemal'in direktifiyle Ankara'da kuruldu.

Kurucuları, bir bölümü kapatılan Yeşil Ordu’dan Hakkı Behiç, Yunus Nadi, Eyüp Sabri, Süreyya Yiğit, Kılıç Ali, Çerkez Reşit gibi isimler.

“Komünist Fırkası”, Komünist Enternasyonal’e (Komintern) üyelik için başvurdu, kabul edilmedi.

Resmi TKP'nin yayın organı, Çerkez Ethem’in, Mustafa Kemal'in isteği üzerine, Eskişehir'den Ankara’ya taşıdığı Yeni Dünya gazetesi olacaktı. Gazetenin adı, Mustafa Suphi’nin Bakû'de yayınladığı gazeteden gelmektedir. Gazetenin logosunda "Dünyanın fukara-i kesibesi birlesiniz" yazılıdır.

'KOMÜNİZM BİZİM İŞİMİZ'

Atatürk, 24 Ocak 1921’de Ankara’da görüştüğü Sovyet Elçilik Temsilcisi Upmal Angorski’ye şunları söylüyordu:

“Şahsen ben ve yoldaşlarımdan birçoğu komünizm taraftarıyız. Ama hâl ve şartlar, bizim bu konuda susmamızı gerektiriyor. Eğer ben yarın komünist olduğumu açıklarsam, benim tesirimden eser kalmaz… Anlamak gerekir ki, komünizm bile Türkiye’de bizim işimizdir.”

1920’de, Türkiye’de iki ayrı “Komünist Fırkası” vardı: Mustafa Suphi ve Edhem Nejat tarafından kurulan gerçek komünist parti ile Mustafa Kemal’in direktifiyle kurulan resmi parti...

'MAKUL TEDBİR ALINMADIĞI TAKDİRDE…'

Mustafa Kemal şifreli mektubunda şöyle diyor:

"Kâzım Karabekir Paşa’ya, Ali Fuad Paşa’ya, Refet Beyefendi’ye;

“Komünistliğin memleketimizde değil, henüz Rusya’da bile uygulama kabiliyeti hakkında açık kanaatlerin ortaya çıkmadığı anlaşılmaktadır. Bununla beraber içeriden ve dışarıdan çeşitli maksatlarla bu cereyanın memleketimize girmekte olduğu ve buna karşı makul tedbir alınmadığı takdirde de milletin pek ziyade muhtaç olduğu birlik ve sükûnetini bozacak durumların belirmesi de imkân dairesinde görülmüştür. En makul ve tabiî tedbirler olarak aklı başında arkadaşlardan hükümetin bilgisi dahilinde bir Türkiye Komünist Partisi teşkil ettirmek olacağı düşünüldü. Bu takdirde memlekette bu fikre dayalı bütün cereyanları bir sonuca getirme mümkün olabilir.

“Girişimci heyeti otuz kişiden meydana gelen genel merkezi arasında seçkin arkadaşlarımızdan Fevzi, Kâzım Karabekir, Ali Fuat Paşalar ile İsmet Beyler’in de gizli olarak dâhil bulunmasını uygun gördüm. Bu sayede bugün memleketi tutan millî savaşımızın kahramanı bulunan arkadaşlarımız bu teşkilatta öncü bulunacaklar ve onların bilgi ve düşünceleri meydana gelenler ve girişimler üzerinde etkili olacaktır.”

KOMÜNİST MARŞI!

1920 yılının Ankara’sında okullarda söylenilen marşlardan birinde Çerkez Ethem’e, bir diğerinde ise “Şura” (Sovyet) hükümetine övgüler düzülüyordu:

“Yeri göğü inletir demir döğen işçiler

Kayaları titretir saban süren çiftçiler

Anadolu şuralar hükümeti varolsun

İşçilerin emeği özlerine yar olsun.”

Ancak 1921 yılının Ocak ayından itibaren iç ve dış politik dengeler değişince Ankara Hükümeti’nin sola karşı tutumu da değişti. Resmi TKF’nin ömrü uzun olmadı ve birkaç ay sonra kapatıldı.