Muz kabuğu riskleri raporu

Bağımsız düşünce kuruluşu CSFI (Finansal Yenileşim Çalışmaları Merkezi) ile denetim-danışmanlık kuruluşu PwC’un birlikte 47 ülkeden 600’ün üzerinde katılımcıyla hazırladıkları “Muz Kabuğu Riskleri Raporu”nda (MKRR) dünyamızın gündemindeki en önemli riskler araştırılıyor ve irdeleniyor.

Son rapordan kimi alıntılar basınımızda da yer almaya başladı. Alıntılarda kimi yanlışlıklar da yapılıyor. Örneğin, rapor 2022 değil Kasım 2021 tarihli; raporda geçen deyim “karbon salınımı” değil, “karbon salımı” vb. Neyse biz konumuza dönelim.

MKRR’DA STRATEJİK DEĞİŞİKLİK  

Rapor aslında sigorta sektörüne perspektif oluşturmak için hazırlanıyor, ama bu risk etüdünün tüm iş dünyasının getiri-risk ikilemine (hatta getiri-risk-vade üçlemine) ışık tuttuğu çok açık. Meraklısı rapora internette ulaşıp daha ayrıntılı inceleyebilir. Biz kısa bir yönetici özeti sunalım.

Son raporda suç, teknoloji, iklim değişikliği ve faiz oranlarına özel stratejik vurgular yapılmış.

MKKR’DA ÖNEMLİ RİSK KATEGORİLERİ

Raporda “İşletme”, “Yönetim”, “Ekonomik çevre” ve “Kamusal Çevre” gibi riskler yer alıyor. Bu kategorilerden “Kamusal Çevre” kategorisinde artış, diğerlerinde düşüş olduğu belirtiliyor. Bu kategorilerde yer alan tekil riskler önem sıralamasına göre şöyle:

Suç, Düzenleme, Teknoloji, İklim değişikliği, Faiz oranları, İnsan kaynağı, Değişim Yönetimi, Rekabet, Yatırım Performansı, Makroekonomi, Politik riskler, Maliyet düşürme, Güvenlik riski, İtibar, Fiyatlama, Sosyal değişim, Ürünler, İş modelleri, Sermayeye ulaşılabilirlik, Kredi riskleri, Yönetim kalitesi, İş idaresi, Kurumsal Yönetişim.

Bu listede dikkat çekici iki konu daha var. Daha önce listede olmayan uzaktan çalışmanın yol açtığı “güvenlik riski” ve bir de “iş modelleri” adlı riskleri görüyoruz bu kez!

Kimi risklere yakınsak bakıldığında kimi vurgulamalar yapmak olası. Şöyle ki;

Suç, özellikle de siber suç, en önemli risk olarak ön plana çıkmış. Hem uzaktan çalışmanın yaygınlaşması ve hem de siber tehditlerin çeşitlerinin, olma olasılığının ve vereceği zararın şiddetinin artması bu sonuca yol açmış gözüküyor.

İşletmelerin tedarik zincirlerinde yeni teknolojileri (bulut bilişim vb.) ve bu bağlamda üçüncü tarafları dahil etmesi riskleri daha karmaşık hale getirmiş gözüküyor.

İklim değişikliği, sıralamada 4.’lüğe sıçrayarak, ilk kez en önemli beş risk içinde yer almış bulunuyor. Bu da “Çevre, Toplum ve Yönetişim (ESG)” raporlaması gibi raporlama gerekliliklerini arttırmakta ve bu kapsamda işletmelerin riskleri ölçüp raporlama yeteneklerini geliştirmelerini gündeme getirmiştir.

Şirketler, faiz oranlarında değişikliğe neden olabilecek enflasyon etkileri konusundaki riskler hakkında endişeler taşımaktadırlar. Bu nedenle olsa gerek, faiz oranları bir önceki listede 10. sırada iken, 5. sıraya sıçrayıvermiş. Tartışmaya değer bir soru: faiz oranları düşerse mi daha iyi, çıkarsa mı? Kim için? Sanayi burjuvazisinin çıkarı farklı, finans kapital gruplarının çıkarı farklı değil mi?

Makroekonomik bağlamda büyümenin yavaşlaması ve satın almaların azalması veya ertelenmesi riskleri demoklesin kılıcı gibi gözükmüş raporda. Gerçekten de öyle. ABD’de 2022 ilk çeyrekte yüzde 1,1 büyüme beklenirken, yüzde 1,5 küçülme oldu. Enflasyon da 40 yılın zirvesine çıktı ve yüzde 8,5 oldu. Oldu mu sana küçülmeli enflasyon (slumpflasyon)!

Eski ve yeni iş yapma süreçlerinin değiştiği bir iş ekosisteminde hem rekabet, hem yatırım performansı ve hem de değişim riskleri önemlerini sürdürüyor.

İnsan kaynağı ya da daha doğru deyişle insan varlıkları bağlamında “büyük istifa” dalgası ve “yeni yeteneklere ve yetkinliklere duyulan gereksinimler” riski sıcak tutuyor.

Düzenlemelerdeki sıklık da uyum sağlamak için gereken para ve zaman unsurları açısından şirketlerin enerjilerini soğurmakta ve yenileşim için ayrılacak enerjiden yemektedir.

SONSÖZ

Fiziksel olarak yeni düzenlenen WEF (Dünya Ekonomi Forumu) tarafından daha önce yayınlanan Küresel Riskler Raporu hakkında yazdığımız yazıya da (1) bakmanızı salık veririm.

WEF Küresel Riskler Raporu 2022Gündem