Nereye gidiyoruz, ne yapmalı?

Herkes büyüme rakamlarına zincirlenmiş hacim endeksinin değişim oranı üzerinden bakıyor. Yüzde 6.7 büyüme oranı konusunda olumlu olumsuz yorumlar var.

Bir de benim hesaplayacağım rakamlar üzerinden gidelim. İnanın, yıl sonunda başımıza gelecek üç aşağı beş yukarı şimdi hesaplayacağımız rakamlar olacaktır.

Yukarıdaki tablo TÜİK 2020 3. Çeyrek büyüme rakamları raporundan alınmış tablodur.

Bu tabloda cari fiyatlarla (milyon USD) sütunundaki rakamlarla ekonomik büyüme analizi yapacağız.

2018 yılı cari fiyatlarla büyüklüğümüz 797 milyar 124 milyon dolar.

2019 yılı cari fiyatlarla büyüklüğümüz 760 milyar 778 milyon dolar.

2018 yılı ilk 3. Çeyrek toplamı 208.954 + 207.696 + 191.877 = 608.529 milyar dolar.

2019 yılı ilk 3. Çeyrek toplamı 172.414 + 175.231 + 204.169 = 551.814 milyar dolar.

2020 yılı ilk 3. Çeyrek toplamı 176.626 + 153.130 + 197.377 = 527.133 milyar dolar.

Gerçek anlamda 3. çeyrek büyümesinin içeriğine baktığımızda, özellikle kamu bankaları aracılığı ile dağıtılan kredilerin boyutları gerçekten çok yüksek oldu. Gerekli idi, bu ayrı bir konu. Ancak 2020 3. Çeyrek büyümesinin bir ölçüde zorunlu da olsa, suni olduğunu kabul etmek zorundayız.

Son çeyrek (IV) olan bu aylarda, ekonomide kapanmanın artık başlaması, doğal olarak son çeyrekteki büyüme rakamının geçen yılki büyümeden daha düşük olacağı, en azından ona yakın olacağını tahmin etmek çok zor değil.

ARTIK KARAR VERİLMELİ

Bu yıl sonu büyümemiz, 2019 yılı büyümesinin altında olacak. Ekonomik olarak küçüleceğiz.

İşte gerçek durum bu.

Bu dünya geneline baktığımızda çok yadırganacak bir durum değil.

Dünya 2020 yılı başından bu yana kriz içindeyken, Türkiye 2018 yılından bu yana kriz içinde.

Toplum bunu bir yere kadar anlayışla karşılayabilir.

Ama krizden kurtulmak için ne yapıyorsunuz dendiğinde; 2021 yılbaşında Jokey Kulübü'nün ihalesini yapacağız denirse. Döviz açığı için sıcak paracılarla halen pazarlık yapılıyorsa, Türkiye’nin cari açığını büyük ölçüde kapatabilecek. İstihdam kapasitesi gerçekten büyük olan petrokimya tesisinin hala fizibilitesi yapılıyor, yatırım için hala bekliyorsak. (Bu tesis 3-4 yıl önce Rönesans grubu tarafından yapılacaktı.)

Çok zaman kaybediyoruz. Bu kaybedilen zamanın bedeli çok ağır ödenecek. Sıcak paraya ihtiyaç hiçbir zaman bitmez.

Nihai karar artık verilmeli. Türkiye dünyada en yüksek faiz ödeyen ülkelerin başında.

Türkiye bunu hak etmiyor.