ODTÜ rant yolu hakkında 10 soru 10 yanıt

ODTÜ’lüler, rant yolu projesi ile ilgili 10 soruya yanıt veren bir broşür hazırladı. ODTÜ bileşenlerinin hazırladığı broşürlerin içeriği şu şekilde:

ODTÜ RANT YOLU PROJESİ NEDİR? 

Resmi adı ile "Bilkent-İncek Bulvarı Çevre Yolu Bağlantısı Projesi", yapımına 2017 yılında dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ve ODTÜ kayyum rektörü Verşan Kök arasında imzalanan protokolün ardından başlanan bir yol projesidir. Yol Niğde Otobanı'ndan başlayarak İncek Mahallesi üzerinden Bilkent Şehir Hastanesi'ne ulaşan bir plana sahiptir. 11 km'lik yolun 4.5 km'sinin ODTÜ Ormanı içinden geçmesi planlanmaktadır. 2017 yılında yapımına bir doğa katliamı ile başlanan yol projesi o dönem Ankara ve ODTÜ'den yükselen itiraz sonucu durdurulmuş ve Melih Gökçek'in hemen ardından istifa ettirilmesi ile birleşerek uzunca bir süre gündemden çıkmıştır. O dönem ODTÜ'nün belli bir bölgesi yol için ağaçsızlandırılmış fakat yolun asfalt dökümü ile tamamlanması başarılamadığı için ODTÜ Ormanının o bölgesi bozkır ekosistemi ile kendini yenileyerek yaşamaya devam etmiştir. 2021 yılı Ağustos ayına geldiğimizde ise Mansur Yavaş başkanlığındaki yeni ABB yönetimi projeyi tekrar başlatmak için ihale yapmış, bir ay içinde ihaleyi sonuçlandırmış ve 2022 Temmuz itibariyle de ihaleyi alan firmaların iş makineleri ODTÜ Ormanlarına girmeyi denemiştir. An itibariyle ODTÜ ve Ankara kamuoyunun alanda nöbet tutması, çeşitli eylemler ve kamuoyunu bilgilendirme çalışmaları yapması sonucu projenin iş makineleri ODTÜ Ormanında çalışma yapmayı bırakmıştır. Proje ise ODTÜ dışında kalan 6.5 km'lik kısmı ile yol yapımına devam edilmekte ve henüz projeye dair resmi bir iptal kararı gelmemiştir.

NEDEN RANT YOLU DENİYOR?

Bu, yolun başlangıcından, geçtiği yerlerden, sonlandığı noktaya kadar her metresi iktidara ve Melih Gökçek gibi zenginlere rant üreten bir projedir. Bunun örnekleri ise yolun yapılacağı güzergahta, ODTÜ Ormanının kıyısında yükselen ve "ODTÜ Ormanı manzaralı" denilerek satılan Gökçek ile ilişkili Park Joven kuleleridir. Bu kulelerde toplamda birkaç bina içerisinde 500 daire her biri 10 milyon TL gibi fiyatlara satılmaktadır. Park Joven benzeri başka rezidanslar da yolun İncek Mahallesi kısmında bozkırın ortasında inşaat halindedir. Yolu, “rant yolu” yapan diğer iki önemli durum ise yolun başlangıç ve bitiş noktalarıdır. Yol, AKP'nin "müşteri garantili" bir otoyol projesi olan Niğde Otoyolu'ndan başlamakta ve ODTÜ'nün üzerinden geçerek yine AKP'nin "hasta garantili" Bilkent Şehir Hastanesine bağlanmaktadır. Rant yolu, Ankara'nın şehir içinde kalan son ormanı ODTÜ Ormanını, yıllar önce Atatürk Orman Çiftliği'ne (AOÇ) yapılan gibi ranta açacak olan bir projedir.

BU YOLUN YARATACAĞI EKOLOJİK TAHRİBAT NEDİR?

ODTÜ arazisi, Ankara'nın şehir merkezinde bütünlüklü olarak sağ kalabilmiş tek ekolojik alandır. Bu alan otsu bitkiler, çalı, ağaç ve ağaççıklar, omurgasızlar, sürüngen ve amfibiler, küçük memeliler, tatlı su canlıları ve kuşlar gibi canlılara yuva olmuş, yüksek biyolojik çeşitliliğe sahip bir bölgedir. Türkiye'de tespit edilen kuş türlerinin yarısından fazlası ODTÜ'de de gözlemlenmiştir. ODTÜ doğasının bu denli zengin olmasının en önemli sebebi bozkırın, ormanın ve gölün bir arada bulunarak farklı yaşam ortamlarını barındırmasıdır. ODTÜ Ormanı içinden geçmesi hedeflenen rant yolu ise bütün bu ekosistemi 4.5 km uzunluğunda ve 100 metre genişliğinde bir asfalt yol ile parçalayacak. ODTÜ Ormanının 96 hektarlık bir bölümünü ODTÜ'den koparacak olan rant yolu ayrıca ormana yapılacak olan asfalt serimi ve sonrasında gelecek olan araç trafiği ile ODTÜ'deki canlılığa geri dönüşü olmayan zararlar verecek. Yüksek trafikten kaynaklanan gürültü ve ışık türleri şehir içinde barınabildikleri tek yer ODTÜ Ormanı olan kuş türlerine zararlar verecek ve asfalt yolun çevresindeki ormanda yaptığı zehirli madde birikimi sonucu kilometrelerce ötedeki ağaçlar bile kuruma riskiyle karşı karşıya kalacak. Aynı zamanda şu an bozkır ekosistemine sahip arazideki yaşayan bitki ve hayvanlar üzerlerine yapılacak asfalt serimi sonucu yok olacaklar.

MANSUR YAVAŞ İLE ODTÜ BİLEŞENLERİNİN GÖRÜŞMESİ NASIL SONUÇLANDI?

ODTÜ'lüler toplamda dört kez yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. Bütün bu görüşmelerde rant yolu projesinin açık ve net bilimsel gerçeklik ile nasıl bir ekolojik felakete yol açacağı ve ODTÜ Ormanlarını kalıcı olarak parçalayacağı taraflara açıklandı. Mansur Yavaş ve ABB cephesinden gelen yanıt yolu yapmalarını olanaklı kılan "hukuksal" olanakları sıralamak, yolu yapmak zorunda olduklarını belirtmek ve öğrencilerin "günü gelince yanımızda olacak mısınız?" sorusuna ise "günü gelince bakarız" demek olmuştur. Görüşmelerde bütün gerçeklik defalarca açıklanmasına rağmen proje ciddiye alınmamış ve ODTÜ bileşenleri konunun eşit bir tarafı olarak görülmeyip geçiştirilmiştir.

CHP ile yapılan görüşmelerde ise Kemal Kılıçdaroğlu da rant yolunun yapımına karşı olduğunu belirtmiş fakat kendi belediye başkanına projeyi iptal et dememiş ve yola karşı olduğunu kamuoyuna açık şekilde beyan etmemiştir.

PROJEDE KAMU YARARI VAR MI?

ABB, bize mahkemenin rant yolu projesinde "kamu yararı" gördüğünden bahsetmektedir. Mahkemelerin güçlülerin çıkarları doğrultusunda kamu yararına aykırı kararlar vermeleri bilinen bir şeydir. Buna karşılık, bu yolun ekolojik yıkım ve ranttan başka bir amaca hizmet etmediği ve kamu yararını ciddi şekilde ihlal ettiği ODTÜ'lüler tarafından nedeniyle nasılıyla açıklanmış bulunmaktadır. Rant yolu projesine devam edilmesinin gündeme gelmesiyle birlikte "ODTÜ ormanına komşu konumu" üzerinden pazarlanan lüks konut reklamlarının bütün Ankara'yı doldurması, bu yol projesinin kimlerin yararına olduğunu ortaya koymaya yetmektedir.

ABB BU YOLU YAPMAK ZORUNDA MI?

ABB, idare hukuku gereğince rant yolunu derhal yapmak zorunda olduklarını ileri sürmektedir. Ancak, yine aynı ABB "mahkeme kararıyla planları yürürlükte tutulmasına rağmen" tünel yol projesinin iptali için çeşitli girişimlerde bulunduklarını söyleyerek, daha bir önceki cümlesinde söyledikleri ile açık bir çelişkiye düşmektedir.

İŞ MAKİNELERİ ODTÜ ORMANINA GİRMEDİ Mİ?

ABB, açıklamasında "Çalışma yapılan bölge ODTÜ arazisi değildir" iddiasında bulunuyor. Ancak, çalışmanın yapıldığı yerin ODTÜ arazisi olduğu görüntülerden açıkça anlaşılmaktadır. Alanda alt temel serme çalışması olması da ABB'nin yalan söylediğini ortaya koymaktadır. Çünkü alt temel serme çalışmasının yapılabilmesi için kazı çalışmasının bitmiş olması gerekmektedir. Bu çalışmanın tamamlandığı tek yer, toplamı 11 kilometre olan yolun ODTÜ içerisindeki 4.5 kilometrelik kısmıdır. Yolun ODTÜ arazisi dışında kalan 6.5 kilometrelik kısmında bu çalışma gerçekleştirilmiş değildir.

PROJEDE ODTÜ ARAZİSİ YER ALIYOR MU?

ABB'nin açıklamasında "Bu projede ODTÜ arazisi yer almamaktadır" denmektedir. Burada kastedilen proje, sadece kazı çalışması projesidir. ODTÜ Ormanı 5 yıl önce Gökçek tarafından zaten kazılmış olduğu için, burası için geriye sadece asfalt dökme işi kalmıştır ve bugün ODTÜ arazisinde bir kazı çalışması yapılması gerekmemektedir. Ancak, bu durum, rant yolu projesi içerisinde ODTÜ arazisinin yer almadığı anlamına gelmemektedir. Yolun ODTÜ arazisi dışında kalan kısmında gerçekleştirilecek bir kazı çalışması da, 4.5 kilometresi ODTÜ ormanından geçmekte olan rant yolunun yapımının bir aşamasıdır. Durum böyleyken ABB'nin "Bu projede ODTÜ arazisi yer almıyor" açıklaması ancak bir manipülasyon çabası olarak değerlendirilebilir.

BU YOL PROJESİ TRAFİĞİ RAHATLATACAK MI?

Orada bir trafik yoğunluğunun olmadığı biliniyor. Ulaşım plancıları ve akademisyenler tarafından orada bir trafik olması halinde dahi rant yoluna ihtiyaç olmadığı çünkü rant yolunun paralelindeki İhsan Doğramacı Bulvarı'nın zaten düşük trafik yoğunluklu bir bulvar olduğu ve istenirse bu bulvarın genişletilebileceği ifade edilmişti. Projenin trafik yönüyle ilgili bir başka önemli nokta ise rant yolunun Niğde Otobanı'na bağlanması planlandığı için aslında trafiği rahatlatmak bir yana bir otoban trafiğini şehir içine yönlendirecek olması.

İŞ MAKİNELERİ ODTÜ’YE YANLIŞLIKLA MI GİRDİ?

ODTÜ bileşenlerinin 15 Ağustos günü Ankara Büyükşehir Belediyesi önünde yaptıkları basın açıklaması sonrasında ABB Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Kemal Çokakoğlu da basına bir demeç vermiş ve iş makinelerinin ODTÜ arazisine "taş almak için yanlışlıkla ve izinsiz girdiğini" söylemişti. ODTÜ Bileşenlerinin ise 26 Temmuz'da iş makinelerini tespit ettikten sonra arazideki taşeron firma ve belediye yetkilisi ile yaptıkları görüşme bu durumu yalanlıyor. Hem çalışma yapan taşeron firma hem de alanda bulunan ABB yetkilisi ODTÜ'lülere yol çalışması için orada olduklarını söylemişti. ODTÜ Mezunları Derneği'nin ayrıca yaptığı tespit ise orada 26 Temmuz’da keşfedilen iş makinelerinin en az bir haftadır asfalt öncesi alt temel çalışması yaptığı yönündeydi.