Orwell’in listeleri

Doğum: 25 Haziran 1903, Hindistan. Adı, soyadı: Eric Arthur Blair. Baba, Hindistan’da İngiliz için çalışan memur. Ana Ida, oğlunu ve kızlarını alıp İngiltere’ye geçer. Baba, sömürgede kalır. Eric, sekizinde yatılı. Vatansever şiirler... On dördünde kraliyet bursuyla Eton Koleji. Fransızca öğretmeni Aldous Huxley’dir. Boks öğretmeni Eric’e Çanakkale’de bir Türk’ü nasıl süngülediğini anlatır bir gün. Üniversite okumadan, babası gibi Asya’ya gider. Yirmi birinde, Burma’da askeri polis. Görev icabı kamçılaması gereken kişilere yakınlık duyar... 1927: İstifa. Yazarlık düşü ve sömürgeciliğe hizmeti reddedip İngiltere’ye dönüş: Yoksullar, işçiler arasında... Büyük Buhran kapıda. Bir kitapçıda iş... Kalan vakitlerde okur; gördüğünü, duyduğunu yazar. Kendisini tutuklatıp içeriyi bile yazmayı dener. Sonra sosyalizm. 1929: Paris. Bulaşıkçılık. 1932’de, Victor Gollancz, Paris ve Londra’da Beş Parasız’ı basar. Kapaktaki yazar ismi George Orwell’dir. Orwell, Britanya’da nehir; George ise St. George.
1934’te Burma’daki görevin izleri: Burma Günleri. 1935: Papazın Kızı (sevmez bu kitabını). 1936: Aspidistra. Aynı yıl evlilik. Aralıkta iç savaş eşiğindeki İspanya’da muhabir. 1937 Ocak: POUM saflarında dövüş. Yüzlerce yoldaşı ölür, o kurtulur. Farklı fraksiyonlara ayrılıp çatışan cumhuriyetçi ayrışmasında komünistlere karşıdır. 20 Mayıs 1937: Bir kurşun gırtlağını parçalar. Ölmez. Haziran 1937: İngiltere’ye döner. Arada Wigan İskelesi Yolu ve Daralma (Boğulmamak İçin diye de çevrildi) yazılır.
Stalincilerin kara listesindedir, Fransa’ya kaçar. Orwell için artık faşizm, Stalin ve SSCB’dir. 1938: Katalonya’ya Selam basılır; İspanya tanıklıkları. Veremdir.
Çürüme dediği SSCB’nin düşmanı. 1940’ta Nazilerle savaşmak ister, sağlık elvermez. 1941’de BBC Hintçe Servisi’nde, T.S. Eliot’un da içinde olduğu ekiple çalışır. İş nedir: Hindistan’ın bağımsızlığı için mücadele eden Hint yurtseverlerine karşı propaganda. 1943: Sol eğilimli Tribune’de edebiyat editörü. 19 Kasım 1945: Sen ve Atom Bombası başlıklı yazıda Soğuk Savaş ifadesini kullanır, ilk. Hayvan Çiftliği’ni yazar. Yayıncısı, Sovyetlerle işbirliğindeyken bu romanı ulusal çıkara ters bulur. Ama başka yayıncı çıkar hemen: Amerika! 1946’da ABD’de artık meşhurdur. Kitapta en kaba açıdan proleterler hayvan, özellikle komünistler domuz; burjuvazi insandır, hayvanların insanlara karşı devrimini, domuzlar yozlaştırır. Yanlış okumalara oldukça elverişli.
1946 bahar: Eşi ölür. Evlatlığıyla inziva. Zamyatin’in Biz’inden etkilenip 1984 adını verdiği bir distopya yazar. 1947: Ağırlaşan verem, sol ciğerini tüketir. 1984, 49’da yayımlanır. Hasta yatağında ikinci evlilik. 13 Ocak 1950: Ölüm. 1984’te keşfedilen bir astereoide 11020 Orwell adı verilir.
Bunlar tamam! Sonrası karışık. Hayvan Çiftliği ile Orwell, oldukça meşhur olsa da kendini hep yanlış anlattığını savunur. Çok daha iyi romanlar yazmış olsa da hep bununla anılmış, kitap daima çeşitli çevrelerce çarpıtılmıştır. CIA desteğiyle 1954’te yapılan Hayvan Çifliği animasyonu kara propaganda başyapıtıdır. Filmin yardımcı yönetmeni John Halas "milyonlarca insanın kafasını karıştıramazdık" der. Kitap ve Orwell, anti-sosyalisttir artık. Oysa arkadaşı Cyrill Connolly, yazar için, burnunu silerken bile mendil işçilerinin koşullarına dair nutuk atar diyordu. Demek ki düşmanından çok kendi tarafından nefret eden, sonunda düşman tarafında kalıyor ya da insan, değişiyordu...
Yazarın gizli servislerle yakınlığı çok sık yazılıp çizildi. Gerçeğin bilgisi kimdedir? Gelgelelim Orwell, sömürüye - faşizme karşı cepheye gidip savaşmış, kurşun yemiştir. İddialar, belki de yazarın adından yararlanmak isteyen servislerce kasıtlı yaratıldı, kim bilir? Karşımızda emperyal dünya var, unutma, her şeyi yaparlar! Hatta Orwell adıyla, geçmişteki eylemlerini haklı çıkarıyorlardır, bilemezsin. Sonuçta yazarın kimi metinlerinin ABD’deki cadı avı yıllarında FBI takibinde olduğu da bilinir.
Yine de hiçbiri, doksanlarda ortaya çıkan henüz çürütülememiş kanıtlara göre yazarın, komünist olduğunu düşündüğü bazı isimlerden oluşan, yıllarca tuttuğu mavi defterde kayıtlı "küçük listem" dediği bir dokümanı, 1949 yılında, Dışişleri Bakanlığı’nın gizli kolu IRD (Enformasyon Araştırma Dairesi)’ye ilettiği bilgisini değiştirmiyor. Bu listede Y harfiyle kodlanmış, komünist ya da sempatizan sayılabilecek 125 isim var: Charlie Chaplin, E. H. Carr, Isaac Deutscher, Katharine Hepburn, Bernard Shaw, Steinbeck, Orson Wells bazıları...
Bak, Frances Stonor Saunders hanımefendinin Ülker İnce tarafından çevrilip İmge Yayınları tarafından basılan kitabı Parayı Verdi Düdüğü Çaldı: Sanat ve Edebiyat Dünyasında CIA Parmağı (Who Paid The Piper CIA And The Cultural Cold War) yazıyor hepsini.
2007 Eylül: İngiliz Gizli Servisi MI5, yazarın 1929-1950 arasında faaliyetlerini gösteren bazı belgeler yayınlar: Orwell’in İngiliz polisiyle kurduğu "dostluk" burada açıktır. Bakarsın şuradaki linkten:
https://www.nytimes.com/2007/09/04/world/europe/04iht-orwell.1.7373101.html
Başka linkler de var:
http://www.revolutionarydemocracy.org/rdv4n1/orwell.htm
https://www.scribd.com/document/19755689/George-Orwell-Anti-communist-Propagandist-Champion-of-Trotskyism-and-State-Informer
https://www.theguardian.com/uk/2003/jun/21/books.artsandhumanities
https://www.nybooks.com/articles/2003/09/25/orwells-list/
http://www.bilderberg.org/mi5bbc.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Orwell’s_list