Petrole niyet suya kısmet ve Steiermark’tan notlar

Avusturya sağlık sisteminde diğer hizmetlerin dışında çok önemli iki tedavi biçimi daha vardır.  Bunlardan birisi kur, diğeri ise rehabilitasyondur. Aralarındaki fark, kur sağlık durumunun devamını sağlamak için önceden yapılan sağlık hizmetidir. Rehabilitasyon ise bozulan sağlık durumunun yeniden düzeltilmesi, yani tedavi edilmesidir.  Kur ve rehabilitasyon için üç veya daha fazla süreliğine bir sağlık merkezinde sağlıkçıların kontrolünde çeşitli terapiler uygulanmaktadır. Sağlık merkezi bir otel kompleksi dâhilinde de olabilir. Otel ve terapi masraflarının bir miktarını sigortalının üstlenmesi şartıyla, esas önemli kısmı emeklilik sigortası kurumu tarafından üstlenilir.

STEİERMARK EYALETİNİN SİYAH ALTINI

Sizler bu yazıyı okuduğunuzda kurda bulunma süremin ikinci haftası da dolmuş ve önümde sadece bir hafta daha sürem kalmış olacak.  Kur yerim Avusturya’nın zengin ve en güzel köşelerinden olan Steiermark eyaletinde. Bu eyalet; ormanı, şarabı, termal su ve kabak ürünleri ve kabak yağıyla zengin. Erkeklere mesane kanserine karşı tüketilmesi özellikle önerilen kabak çekirdeği yağı Steiermark eyaletinin siyah altını diye adlandırılır.

ZİRAATCİ OLMAK GEREKMEZ

Kur oteli Steiermark eyaletinin Bad Radkersburg kasabasında. Kasabanın adı gerçekte sadece Radkersburg’dur, 1975 yılında kur şehri olmasıyla adının başına sonradan banyo anlamına gelen “Bad” ismi de eklenir. Oldukça şirin bu kasaba Slovenya ile Avusturya’nın doğal sınırı olan Mur Nehri kenarında geniş bir ovada kurulmuş. Her gün yeni bir köşesini keşfettiğim şehrin çevresindeki tabak kadar düz arazide her şeyin yetişebileceğini söylemek için ziraatçı olmak gerekmez. Şehrin çevresinde bulunan arazide ekim ayının sonunda ve kasım ayının ilk günlerinde hala pancar ve salata yetişmektedir. Bu ürünler büyük olasılıkla da ikinci üründür.  Hayvancılığın da yapıldığı bu eyalette hayvan yemi elde etmek için mısır ekilmiş, tarlalarda hala mısırların varlığı da dikkat çekmektedir.

19. YÜZ YILDAN BERİ HİZMET VERİLİYOR

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlılar arasındaki savaşlara da sahne olan bu şehrin merkezinde Mur Nehri boyunca geniş bir alan parka dönüştürülmüş. Termal suyun çıktığı bu parkın çevresine ise onlarca kur oteli inşa edilmiş. Park çevresine kurulmuş oteller termal suyuyla her yıl on binlerce özellikle yerli turisti misafir etmektedir. Bu turistlerin önemli bölümü emekli sigorta kurumlarının gönderdikleri insanlardan oluştuğu gözlemlenirken, ayrıca tatil için gelen turistlerin oranı da azımsanmayacak orandadır. Bu otellerin bazıları 19. yüz yılın ortalarından itibaren kapılarını misafirlerine açmışlar ve 19.yüz yıldan beri hizmet vermektedir.

BIRAKSALAR 170 METRE YÜKSEĞE FIRLAYACAK

Volkan ve termal bölge olan yörede Radkersburglular önce petrol aramışlar. 1927 tarihinde yerin altına 205 metreye kadar inebilmişler ve petrol yerine hiç beklemedikleri 80 derece sıcaklıkta termal su fışkırmış. Fışkırmış diyorum, çünkü hala fışkırmakta. Eğer su serbest bırakılmış olsa,  170 metre kadar yükseğe fışkıracağı belirtilmektedir. 1927 yılında sıcak suyla buluşan Radkersburglular 1950 yılında termal suyun ciddiyetine varmışlar. 1978 yılına kadar ise 2000 metre derinlikten mineralleriyle oldukça zengin içme suyunu da yeryüzüne çıkarmışlar. Bu su Radkersburluların esas geçim kaynağını oluşturmaktadır.

SOVYET VE TÜRK İZLERİ

Bu kasabada hem Sovyet hem de Türk izlerine rastlamak mümkün. Otelciliğin olduğu yerde lokantacılık da önem kazanır. Kasabanın en gözde lokantasının adı “Türkenloch”. "Türk Deliği" veya "Türk Tüneli" diye Türkçeye çevirebiliriz. Lokantanın içerisi birbirine geçen odalardan oluşmuş tünel görünümünde.

Türkenloch’un sahibinin kasabada birden fazla lokantaya daha sahip olduğunu öğrendim. Arkadaşlarla yemeğe gittiğimizde masamıza gelen orta yaşın üstündeki hanım lokanta isminin nereden geldiği soruma, bütün sevimliliği ile “Ben bir Türk kadınıyım” dedi ve başka bir söz de etmedi.

Radkersburg kasabasında Türkenloch lokantasıyla Slovenya’ya gümrük kapısı olan Mur Nehri üzerindeki köprü arasında bir heykel dikkat çekmekte. Heykel, Sovyet askerlerinden oluşmaktadır.  Bu heykel oraya Sovyetler Birliği Avusturya’dan çekilirken konulmuş. Heykelde orak çekiç ve Rusça yazı dikkat çekmekte. Sovyet askerleri heykelindeki yazıda Avrupa’da faşizmin Sovyet askerleri tarafından yenildiği yazıyor. Yanı sıra Avrupa’nın faşizmden kurtuluşu ve onuru için Sovyetler’e teşekkür eden kelimeler bulunuyor.

GRAZ BELEDİYESİ İSRAİL BAYRAĞI ASMADI

Radkersburg kasabasının bulunduğu Steiermark eyaletinin başkenti Graz'dır. Viyana’dan sonra en büyük kent olan Graz da 2021 yılında yerel seçimde Avusturya Komünist Partisi (KPÖ) yüzde 30’a varan oy oranıyla birinci parti olarak çıktı. Graz kenti KPÖ lideri Elke Kahr’ı belediye başkanı seçti. KPÖ’nün bu seçim başarısı daha sonra Salzburg şehrine de sıçradı ve yerel seçimde ikinci güçlü parti olarak çıktı.

Kurda terapilerimin devam ettiği ilk haftada takip ettiğim eyalet siyasetinde dikkatimi Musevi cemaati başkanlığının, Belediye Başkanı Kahr’a ve partisi KPÖ'ye olan karşı tavrı dikkat çekiciydi. Musevi cemaati başkanlığından yapılan açıklamaya göre Avusturya Komünist Partisi Graz örgütünün, partinin belediye encümen azalarının ve belediye başkanının Kasım 1938 katliamı anmalarına davetlerinin geri çekildiği biçimindeydi. Bilindiği gibi 11 Kasım 1938 günü gecesinde Almanya ve Avusturya’da Naziler tarafından Musevi avına çıkılmış, Musevilere ait olan taşınmazlara el konulmuştu. İnsanlar ise ya öldürülmüş ya da toplama kamplarına gönderilmişti. Nazilerin yenilmesi sonrasında Avusturya’da o gün ‘faşizme karşı gün’ olarak anılmaktadır. Musevi cemaati başkanlığı ev sahibiymiş gibi Avusturya Komünistlerini anma etkinliklerinde görmek istemediklerini ve kendilerine gönderilen daveti geri çektikleri basında yer aldı. Bunun için de iki neden dile getiriliyordu: Bunlardan birisi, Graz Belediye binasına İsrail bayrağı çekilmemesi, ikinci neden ise KPÖ'nün sürekli Filistin davasının yanında yer alan şahsiyetleri davet etmesi ve onları etkinliklerinde konuşturması.

26 EKİM’DE İSRAİL DEĞİL AVUSTURYA BAYRAĞI ASILIR

KPÖ eyalet başkanı ve Graz belediye başkanı konuya ilişkin ayrı ayrı açıklamalar yayınladı. Graz Belediyesi İsrail bayrağı ile ilgili yayınladığı açıklamada, “İsrail bayrağının belediye binasında çekilmesi için onaylanması gerekiyordu” denildi. Oylamada “aleyhte bir karar çıktığı bayrağın asılmadığı” ifadeleri yer aldı. Filistin taraftarı davetliler için ise KPÖ, “faşizme karşı mücadele etmekte” olduklarını ve “faşizme karşı mücadelenin anti-Siyonizm olarak kabul edilemeyeceği” kaydedildi. Açıklamada, “Ayrıca sadece Filistin yanlısı şahsiyetler davet edilmedi. Bir defasında “İsrail’de sol bakış açısından barışın nasıl görüldüğü konuşuldu” denildi.

KPÖ’den bayrak meselesine ilişkin yapılan bilgilendirmede, bayrak konusunun gündeme geldiği günün 26 Ekim olduğu vurgusu yapıldı, “26 Ekim Avusturya’nın milli bayramıdır, yani Cumhuriyet Bayramı’dır. Cumhuriyet Bayramı'nda resmi binalara sadece Avusturya bayrağı çekilir, başka herhangi bir bayrak çekilmez.”