Rett sendromuna karşı yeni bir umut

Kız çocuklarında bir yaşından sonra belirti vermeye başlayan zihinsel ve bedensel engelliliğe yol açan Rett Sendromu’na karşı yeni bir kapı aralandı. Belirtilerden önce verilen eğitimin bulguları geciktirdiği ortaya çıktı.

Rett sendromu, halen etkili bir tedavisi olmayan nadir, yıkıcı, nörogelişimsel bir bozukluktur. Sonuçlar, özellikle kızlarda değişen derecelerde zihinsel ve motor engelliliktir. Araştırmacılar, Rett sendromlu bir fare modeli kullanarak semptomların ortaya çıkmasından önce başlayan yoğun eğitimin, belirli motor ve hafıza görevlerinin performansını önemli ölçüde artırdığını ve semptomların ortaya çıkmasını büyük oranda geciktirdiğini gösterdiler.

Bu çalışma Nature dergisinde "Presemptomatik eğitim, Rett sendromlu fare modelinde fonksiyonel eksiklikleri azaltır" başlığıyla yayımlandı.

Araştırmacılar, motor ve hafıza becerilerini güçlendirmek için normal gelişim dönemini kullanmanın bazı faydalar sağlayabileceğini düşündüler. Rett sendromu için yenidoğan genetik testinin ardından yürüme / denge, el becerisi ve iletişim gibi etkilenecek becerilerde hızlı yoğun eğitimin, hastaların yaşam kalitesi ve onları sonraki tedavilere hazırlayarak durumunu iyileştirecek şekillerde hastalığın seyrini değiştirebileceğini var saydılar.

Baylor Tıp Koleji moleküler ve insan genetiği, pediatri ve sinirbilim profesörü Dr. Huda Zoghbi, yıllar önce hiç görmediği bir nörolojik durum olarak kendisini çok etkileyen Rett sendromunu incelemeye karar verdiğini söyledi. Rett sendromlu kızlar diğer sağlıklı bebekler gibi doğar ve ilk yıllarında beklendiği gibi gelişirler. Ancak kızlar bir veya iki yaşına geldiklerinde geliştirdikleri becerileri yavaş yavaş kaybederler. Yürümekte ve dengede güçlük çekmeye başlarlar, iletişim kurma yeteneklerini yavaş yavaş yitirirler ve sürekli ellerini sıkmaya/bükmeye başlarlar. Durum daha sonra stabilize olur, ancak kızlar hayatlarının geri kalanında engelli olarak kalırlar.

1999’da, Zoghbi laboratuvarı, X'e bağlı gen MECP2'deki mutasyonların Rett sendromuna neden olduğunu gösteren ilk kişi oldu. O zamandan beri, laboratuvar sadece bu karmaşık durumu anlamamızı geliştirmekle kalmadı, aynı zamanda mevcut çalışmada olduğu gibi, sendromlu kızların yaşamlarını iyileştirmek için yeni olanaklar açan araştırmalarla umut sağlamaya da devam etti.

OTİZMLE BENZER BULGULAR

Rett sendromu için şu anda etkili bir tedavi olmamasına rağmen, Zoghbi laboratuvarından önceki çalışmalar, derin beyin stimülasyonunun (DBS) hayvan modellerinde öğrenme ve hafızadaki noksanlıklar gibi bazı semptomları düzeltebileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, her semptom, belirli bir DBS tedavisi gerektirir; bu durum, sendromu tedavi etmek için bu yaklaşımı uygulamanın zor olacağı anlamına gelir.

Araştırmacılar, daha az girişimsel bir şekilde, semptomlar ortaya çıkmadan önce belirli görevlerde erken yoğun eğitimin durumun normal ilerlemesini değiştirip değiştirmeyeceğini araştırdılar. Rett sendromuyla bazı semptomları paylaşan otizm spektrum bozukluklarında yapılan çalışmalar, davranış eğitiminin otizmli küçük çocuklarda motor ve bilişsel becerileri geliştirebileceğini göstermesi bu fikri destekliyordu.

EĞİTİM FARELERDE İŞE YARADI

Araştırmacılar, dişilerin iki Mecp2 geninden birine sahip olmadığı Rett sendromlu bir fare modeli olan Rett fareleri ile çalıştı ve bir motor koordinasyon görevinde yoğun eğitimin - dönen bir çubuk üzerinde ileriye doğru yürüme - Rett sendromunun ilerlemesi üzerindeki etkisini test ettiler.

Araştırmacılar yoğun davranış eğitiminin davranışsal açıkları önemli ölçüde iyileştirdiği belirttiler. Zoghbi laboratuvarında çalışan Baylor'un gelişimsel biyoloji programında MD/PhD doktora öğrencisi olan Nathan P. çalışmada erken eğitimin semptomların başlangıcını önemli ölçüde geciktirdiğini ve semptomlar ortaya çıktıktan sonra eğitime başlamanın performansı iyileştirmediğini de öğrendiklerine dikkat çekti.

Zoghbi, şaşırtıcı bir şekilde, belirli bir motor görev üzerine eğitimin, sendromun diğer semptomları üzerinde, öğrenme ve hafıza problemleri gibi aynı etkiye sahip olmadığını, farelerin sadece eğitim aldıkları konuda geliştiğini vurguladı. Erken yoğun eğitim, bu farelerde hafıza ve öğrenme güçlüklerinin ortaya çıkmasını da geciktirdi. Araştırmacılar bu faydanın kökeninin, göreve özgü nöronların tekrarlayan aktivasyonundan kaynaklandığını da keşfettiklerini vurguladılar.

NÖROLOJİK DALLANMAYI SAĞLIYOR

Deneyler, eğitim sırasında tekrar tekrar aktive edilen göreve özgü nöronların, işlevselliklerini artıran ve semptom başlangıcını geciktiren nöronal devreler oluşturarak daha fazla dendritik dallanma veya hücresel projeksiyonlar geliştirdiğini ortaya koydu. Eğitim verilmeyen hayvanlarda göreve özgü nöronların dallanmalarında değişiklikler gözlenmedi.

Zoghbi, çalışma bulgularının, Rett sendromu için yenidoğan genetik testinin ardından etkilenecek görevler için hızlı yoğun eğitimin hastaları belirli kilometre taşlarını korumasına ve semptomların başlamasını geciktirmesine yardımcı olabileceğini ve bu yüzden yoğun eğitimin önerilmesinin gündeme geleceğini vurguladı.

Özgün içerik: https://www.nature.com/articles/s41586-021-03369-7.pdf