Roma Mitolojisinde Şarap

Mitolojiye göre şarap, Jüpiter'in babası, yeryüzünde yaşayan, hem ekin hem de asma tanrısı “Satürn”ün Romalılara bir armağanıdır. Romalılar onu bir elinde orak, bir elinde bağ bıçağı ile tasvir etmişlerdir. Satürn, ayrıca toplumun disiplin ve ahlak kurallarını belirlemiş ve bu kurallara uymayanları da şiddetli bir şekilde cezalandırmıştır. Galya mitolojisinde de, Romalılarda olduğu gibi, şarap ve şarap fıçısı bir tanrının, “Sucellus”un koruması altındadır.

İlk zamanlarda, mitsel niteliği ve mistik bir içki oluşu nedeniyle Romalılar otuz yaş altı gençlerin ve kadınların şarap içmelerini yasaklamıştır. Ayrıca Antik Yunan'da olduğu gibi, sadece zengin Romalılar evlerinde şarap bulundurup, depolayabilmiş; halk ya şarap tacirlerinden şarap almak ya da şarap evlerinde (vinariae) içmek zorunda bırakılmıştır.

Aynen Yunanlılar gibi, Romalılar da şarabı yemekte değil, yemek sonrası “comissatio” denen zaman diliminde törenlerle içmişlerdir. İçilecek şarap miktarını ve bunun konuklar arasında nasıl pay edileceğini, töreni yöneten uzman belirlemiştir. Törende şarap, önce amforalardan iki kulplu testilere aktarılmakta, sonra testilerden özel şarap kupalarına dökülmektedir. Daha sonraları kupa yerine, keyfine düşkün Neron'un icadı olan cam bardaklar kullanılmıştır. Bu cam bardaklar tören öncesi kaynamış sularla yıkanmakta, ayrıca, hijyenik olsun diye de şaraba sıcak su eklenerek içilmektedir.

ŞARAP TARİHİ

Şarap, İtalya'ya ilk olarak Antik Yunan'dan ticaret yolu ile ulaşmıştır. İtalya’da ancak MÖ 600'lerde üzüm yetiştirilmeye ve şarapçılığa başlanmıştır. MÖ 50 yıllarında ise Jül Sezar, günümüzde şaraplarıyla ünlü Fransa’yı (o zamanki adıyla Galya) istila etmiş ve Galyada ilk üzüm Romalılar tarafından yetiştirilmiştir. İlerleyen yıllarda, üzüm bağlarının giderek buğday tarlalarının yerini alması nedeniyle Roma’da ekmek sıkıntısı başlamış, bunun üzerine İmparator Domitianus MS 92 yılında üzüm bağlarının sökülüp yerlerine buğday ekilmesini emretmiştir. Bu emir yüz elli yılı aşkın uygulanmış, ancak MS 250'li yıllarda İmparator Marcus Probus tarafından kaldırılmıştır. Probus, yok olmuş bağcılığı kısa sürede yeniden canlandırmış; hatta Almanya ve Avusturya'da da bağcılık ve şarap üretimini başlatmıştır.

İmparator Konstantinus’un, MS 313 yılında Milano fermanı ile Romalılara Hıristiyanlığı kabul ettirmesinden sonra, Katolik ibadetinde, İsa'nın eti ve kanını temsil ettiğine inanılan şarabın dağıtıldığı ”ökaristi” törenleriyle şarap, Hıristiyan uygarlığının vazgeçilmezi olmuştur. Ancak, kadınlara konulan yasak daha da katılaştırılarak sürdürülmüştür.

Batı Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde (MS 450 sonrası) Mosel ve Rhone vadileri, Rheingau, Pfalz, Burgundy, Bordeaux ve Rioja önemli şarap üretim; Cenova ve Venedik ise şarap ticaret merkezleri olmuştur. Bu durum günümüze kadar da, pek değiştirilmeden korunmuştur. Haydi, rastgele tüm şarap severlere!