Rusya ile dış ticarette sorun yaşıyoruz

Rusya ile turizm konusunu çözdük sanıyorduk ama henüz tam çözülmemiş durumda ve şimdi de domates, portakal ve buğday sorunu baş gösterdi.

İTHALATA VERGİ

Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan’ın üyesi olduğu Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkelerine portakal, üzüm, hurma, fıstık, Brüksel lahanası gibi bazı tarım ürünlerinin ithalatında yüzde 5’lik gümrük vergisi konulmak isteniyor.
Portakal, üzüm, fıstık ve hurma için yüzde 5, Brüksel lahanası için yüzde 13 vergi öngörülüyor. Bunun yanında portakal için asgari fiyat uygulaması da olacak.
Sebebinin Türkiye olduğu iddia ediliyor. Çünkü AEB ülkelerine turunç ürünleri satan Mısır, İran ve İsrail ile bu ürünlerde “gümrüksüz rejim” için görüşmeler yapılıyor.
Rusya’ya 2016 yılında 269,5 turunç ürünleri milyon dolarlık ihracat yapılmış. Bu yıllar itibarıyla düşüyor. Bu vergi ve asgari fiyat uygulaması ile Rusya’ya turunç ürünleri ihracatının daha da düşmesi olası.

RUSYA’YI SIRTINDAN BIÇAKLAMIŞIZ!

Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev, buğday dahil bazı Rus tarım ürünlerinin Türkiye'ye gönderilmesinin sınırlanmasına ilişkin olarak, "Sırtımızdan bıçaklandık" dedi ve Türk domatesine kapıları açmayı düşünmediklerini bir kez daha ilan etti.
Rusya’nın havası Türkiye Rusya’dan buğday almazsa almasın, şeklinde. Başka pazarlar buluruz iddiasındalar. Ama yine de Türkiye’yi sağduyuya davet ediyorlar. Buğday ithalatından Rus üreticilerinin kaybının 1.3-1.5 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.

DOMATES İŞİ BİTTİ

Rusya artık domates almayacağını ilan etti. Rusya artık yerli domates üreticilerini destekleyecek. Bu arada da domates ülkemizde en fazla konuşulan sebze haline geldi. Domatesin kilosunun 8-10 TL’ler yükselmesinde çeşitli gerekçeler ileri sürülüyor.
* Domates üreticilerinin Rusya’ya ihracatın düşmesi nedeniyle çilek üretimine kaymış olmaları
* Antalya’da bu kışın sert geçmesi nedeniyle rekoltenin geçmiş yıllara göre düşük olması
* Suriye ve Kuzey Irak’a çok fazla domates ihraç edilmesi

DOMATES ÜRETİMİ VE İHRACATI

Domates üretimi konusunda gerçek rakamlar bilinmiyor. Ancak TÜİK istatistiklerine göre son 6 yıldır üretim yıllık ortalaması 10 milyon ton civarında. 2016 yılında 12.6 milyon ton üretim yapılmış.
Domates ihracatı ise son üç yıl itibariyle şöyle:
Yıl/milyon dolar
2014: 426,1
2015: 365,2
2016: 239,8
2016 yılında Rusya’ya 20 milyon dolarlık sebze ihraç ettiğimizi ve bu rakamın 239,8 milyon dolarlık domates ihracat rakamının içinde olduğunu da hatırlatalım.

RUSYA’DAN CHARTER

Rusya Ulaştırma Bakanı Maksim Sokolov, Türkiye'ye charter uçuşların durdurulmasının hâlâ geçerli bir ihtimal olduğunu söyledi.
Bunun belirtilen sebebinin Türkiye'deki iç siyasal durum olduğu söylense de esas sebebin ABD'nin 7 Nisan'da Suriye'yi vurması sonrası Rusya-Türkiye ilişkilerinin gerginleşmesi olduğu iddia ediliyor.

BİZİMKİLER NE YAPIYOR?

Uzun süredir ekonomiyi bir tarafa bırakıp referanduma odaklanan ekonomi birimleri Rusya ile bu sorunları artık masaya yatıracaklarını açıkladılar. Mehmet Şimşek ve Nihat Zeybekci’nin Rusya ziyaretlerinin ardından 6-7 Mayıs’ta geniş bir Rus heyeti Türkiye’ye gelerek bu sorunlar için çözüm aranacak.

RUSYA İLE HEP DOSTLUK

Rusya ile her yönden dostluğu geliştirmemiz, zinhar bozmamız lazım. Hele ekonomik ilişkilerimizin çok gelişmesini olmazsa olmazımız yapmalıyız.
Ama bazen umudumuzu kaybediyoruz. Büyüklerimiz öyle şeyler söylüyor ve yapıyor ki, sonunda Züğürt Ağa olmamak mümkün değil: Sonunda domates, biber, patlıcan… diye diye satacak bir şeyimiz kalmayacak…