Şehirleşmede örnek ülke 'Çin’

Koskoca Amerika Birleşik Devletleri’nde sanki başka şehir yok! 1932’de de 1984’te de ve şimdi 2028’de de yaz olimpiyatlarının ev sahibi Los Angeles! Dünyanın liderliğine soyunan bir ülkenin dünyaya tanıtabileceği tek şehir, Los Angeles… Nasıl bir liderse, artık…

“Çin farklı mı?” diye sorabilirsiniz. 2008’de Yaz Olimpiyatları, 2022’de Kış Olimpiyatları, 2001’de Üniversite Oyunları Pekin’de yapıldı. Çin’in Pekin’den başka şehri yok mu?

2023’ÜN YILDIZLARI ÇENGDU VE HANGZOU

Bu sene düzenlenen iki büyük organizasyon ufkumuzu açtı. Çin’de ne şehirler varmış, böyle! Bu yıl, Üniversite Oyunları Çengdu’da düzenlendi. Şehri ve spor alanlarını tanıyınca modernleşen Çin’i gördüm. “2001’den beri dördüncü kez bir Çin şehri Üniversite Oyunlarını düzenledi.” Oyunları, FISU (Uluslararası Üniversite Oyunları Federasyonu) bu söz ile duyurdu. 2001’de Pekin, 2011’de Şenzen 2017’de Taipei ve 2021’de Çengdu. 2017’deki Taipei’nin ev sahipli “Bir Çin şehri Taipei” ismiyle yapılmıştı; Taipeili sporcularların temsil ettiği yer “Çinli Taipei” (Chinese Taipei) idi. Bu sıfatı Taipei halkı kabul ederek Üniversite Oyunlarını düzenlemişti. Bunu kabul edemeyen ABD ise 2017’deki oyunları boykot etti. Kapanış töreninde tanınmayan Çin Cumhuriyeti bayrağını taşıyan Arjantin, Brezilya, Kanada, Dominik Cumhuriyeti ve Birleşik Krallık kafilelerini FISU uyardı. Nasıl gelmiş geçmiş en görkemli Olimpiyat açılışı Pekin’de gerçekleşmişse, gelmiş geçmiş en görkemli Üniversite Oyunları açılışı da Çengdu’da gerçekleşti. Çengdu’daki açılışta Çin Halk Cumhuriyeti ve 3 kafile en fazla alkışı aldı: “Hong Kong, Çin” “Makao, Çin” ve “Taipei, Çin” İstediği kadar Amerikalılar ağlasın; Asya, Tayvan sorununu çözmüş. Taipei; Hong Kong ya da Makao’dan farklı değil! Bu senenin ikinci görkemli organizasyonu Hangzhou’daki Asya Oyunları idi. Hangzhou’yu tanıdıkça, Çengdu’yu tanırken yaşadığım şaşkınlığı yine yaşadım. Bir başka modern Çin şehrini tanıyordum. 2010’da Guanco’da düzenlenen Asya Oyunları ikinci kez Çin’de düzenlendi. Hangzhou’da; Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Beşşar Esad gibi birçok Asyalı Devlet Adamı ile görüşerek hem sportif hem siyasi bir zirveye ev sahipliği yaptı. Çin modernleşen şehirlerini spor aracılığıyla dünyaya tanıtıyordu.

ZHUHAİ, NANNİNG, SUZHOU…

2023’te tanıdığımız Çin şehirleri sadece bunlar değildi. Kadın tenisinin en elit turnuvalarından biri Zhuhai’de düzenlendi. Guangşi Bisiklet Turu ile Nanning’i yine hayranlıkla izledik. Badminton’ın Dünya Kupası niteliğindeki Sudirman Kupası Yeni Delhi yerine Suzhou’da düzenlendi. Tüm bu şehirlerin tanıtımlarını Youtube’tan izlediğimde Çin şehirlerinin modernleşme devrimine tanıklık ediyordum.

GÖZLERİMİZ HANGZHOU’DA

2023’ün son ayında, Çin’in spor ile şehirlerini dünyaya tanıtımı devam ediyor. Aralık’ta, Çin 4 büyük spor organizasyonuna ev sahipliği yapıyor. Bu hafta Hangzhou’da düzenlenecek FIVB Dünya Kadın Voleybol Kulüpleri Şampiyonası’nda Eczacıbaşı ve Vakıfbank’ın karşılaşmalarını izleyeceğiz. Hangzhou’daki bir başka organizasyon da Badminton Dünya Turu. Pekin’de Dünya Artistik Buz Pateni Şampiyonası ve Çengdu’da Karışık Takımlar Masa Tenisi Dünya Şampiyonası düzenlenecek.

ŞANGAY, ZHENGZHOU, ŞENZEN…

2024’te de Çin şehirlerini tanımaya devam edeceğiz. Ocak’ta 4 Kıta Artistik Buz Pateni Şampiyonası ve Nisan’da Formula 1 Çin ayağı 17. kez Şangay’da düzenlenecek. Haziran’da Dünya Pentatlon Şampiyonası Zhengzhou’da yapılacak. WTA finalleri ise, ABD’nin engellemelerine rağmen Şenzen’de düzenlenecek.

EMPERYALİZMİN UYGUR YALANI

Çin’in Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki spor yatırımları da dikkat çekiyor. Çin’in en önemli kayak tesislerinden 5’i Sinciang’da. Altay ve Tianşan’da bulunan bu tesislere yılda 12 milyon turist geliyor. Çin’in en üst basketbol liginde mücadele eden Sinciang Uçan Kaplanları maçlarını 12.000 kişilik Urumçi Olimpik Spor Merkezi’nde oynuyor. Uçan Kaplanlar’ın kaptanı, Çin Milli Takımı’nda da forma giyen Abduselam Abdurihit. Birileri hala Amerikan yalanı asimilasyondan bahsediyor mu? Çin 1. Futbol Ligi’nde Sinciang Tianşan Leoparları mücadele ediyor. Maçlarını 42.300 kişilik statta oynayan takımın kadrosuna baktım; Nurmehmet, Mirzaekmet, Mahmut, Dilşat, İbrahim Abbas, Yahya, Abduselam, Hayrullah, Ahmet, Yusuf Kadir gibi Türk isimli oyuncular var. Bizim Süper Lig takımlarında bu kadar Türk isimli oyuncuyu zor buluruz.

GRAND PRİX VE VNL EV SAHİPLERİ

Türk voleybol severler, Çin’in birçok şehrini kadın milli takımların yaz aylarında oynadığı önceleri adı Grand Prix olan Dünya Milletler Ligi’nden tanıyor zaten. Makao’da 20 eleme 3 final, Hong Kong’da 16 eleme 2 final, Ningbo’da 8 eleme 3 final, Şangay’da 3 final, Nankin’de 3 final, Yuxi’de 1 eleme 1 final organizasyonu düzenlendi. Pekin, Harbin, Çengdu, Luohe ikişer kez elemelere; Çangçing, Hefei, Kuanzhu, Foşan, Vuhan, Kunşon ve Jiangmen birer kez elemelere ev sahipliği yaptı.

ATLANTİK’İN DAYATTIĞI TÜM ÖNYARGILAR YIKILACAK

Çin’in merkeze bağlı 4 bölgesi var; Pekin, Tianjin, Şangay ve Çongçing. Avrupalılar hep bize yerel yönetim şartı dayarlar ya; Çin en önemli 4 bölgesini Merkez’e bağlayarak merkezi yönetimin gelişmede ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Çin’in 2 özel idari bölgesi var; Hong Kong ve Makao. Bugün Taipei dediğimiz, geçmişte Formoza, Milliyetçi Çin gibi isimlerle anılmış Tayvan’ın da yakında Çin’in 3. özel idari bölgesi olması kaçınılmaz. Sinciang Uygur, Tibet, İç Moğolistan, Guangşi ve Ningşia Huy Çin’in 5 özerk bölgesidir. Bunlardan başka, Çin’in 22 eyaleti bulunmakta. Bu yazıda, Çin’in uluslararası spor organizasyonu düzenlediği 25 şehrin adını andım. Bunlardan Şenzen, Guanco, Zhuhai, Foşan ve Jiangmen; Guangdong eyaletinde. Ama tüm bu 25 şehri haritaya yerleştirdiğinizde; Çin’in kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına tüm şehirlerini uluslararası dünyaya spor sayesinde tanıttığını göreceksiniz. Bu şehirleri tek tek Youtube’tan izlerseniz; Atlantik’in dayattığı Çin ile ilgili tüm önyargılarınız yıkılacak: Modernleşen Çin’i, güçlenen Asya’yı göreceksiniz…

YEREL SEÇİMLER YAKLAŞIRKEN

Yerel seçimler yaklaşırken, ülkemizin şehirlerine örnek alması gereken şehirleşme programı Çin’in uyguladığı politikalardır. Spor, sanat, sanayi ve finans merkezlerinin büyük çoğunluğunu İstanbul’da yaparken, Olimpiyat’a ev sahipliği için İstanbul’dan başka hiçbir şehrimizin adını anmazken, İstanbul’a göçe göz yumarken, üstelik uluslararası reasürörlerin İstanbul’da deprem beklentisi nedeniyle İstanbul’a teminat vermediği bir dönemde; Çin’in bayındırlık politikalarını örnek almak, Türkiye’nin ve şehirlerimizin kurtuluşudur. Kamucu şehirleşme politikalarının bir sonucu olarak; Çin’in sınai, ticari, kültürel, tarımsal ve sportif başarıları milletimize özenle anlatılmalıdır. Şehirlerimizin yönetimi; sömürdükleri halkların kanıyla zenginleşen Atlantik’in kokuşmuş medeniyetini örnek alanlara değil; bilimin gösterdiği yolda Türk milletinin alın terine güvenen ve on bin yıllık kültürlerin gücünü örnek alanlara teslim edilmelidir. Mustafa Kemal Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku’nda söylediği “Yurdumuzu dünyanın en mamur ve en medeni memleketleri seviyesine çıkaracağız.” “Millî kültürümüzü muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız” sözlerinden çıkan tek sonuç budur!