Şiir Günü rantı mı?

Dünya Şiir Günü, Ukrayna’daki savaş dolayısıyla bu yıl oldukça bölünmüş ama daha bir canlı etkinliklerle kutlandı. Nusret Karaca’nın haberine göre, “21 Mart Dünya Şiir Günü’nde Kadıköy’de şiir dinletileri hız kesmedi”. Etkinliklere ilişkin çarpıcı görseller sunan Karaca’nın haberinde, şu bilgiler de yer aldı: “Kızıltoprak Fatma Şadiye Toptani Öğretmenevi’nde Cemal Süreya Kültür Sanat Derneği’nin (CSKSD) düzenlediği ve oldukça ilgi çeken söyleşi ve şiir dinletisinin ardından Türkiye Yazarlar Sendikası’na (TYS) üye bir grup şair, Kadıköy Merkez Postanesi önündeki meydanda şiirler okudular, çevredekilere şiirler dağıttılar. Şiir dinletisi sırasında meydanda bulunanlar içerisinden istekli katılımcıların olması, etkinlikte anlamlı kareler oluşturdu.” 

DÜNYA ŞİİR GÜNÜ NASIL OLUŞTU?

1999’dan beri çok yazılıp çizildi ama her yeri geldiğinde anımsamak gerekiyor:

Dünya Şiir Günü; Gülseli İnal ve Tarık Günersel'in tasarımıyla, PEN'in önerisiyle uluslararası düzeyde düzenlenmek üzere kararlaştırılmış, uygulanmasına yine PEN'in görevli kılındığı bir işleyiştir.

Kimi arkadaşlarımız derneğin özel bir işlevle davranmasını ve her yıl bildiri sunmasını önerdiğinde, CSKSD olarak bunun yanlışlığını her defasında vurguladık. Gerek Bursa TÜYAP’ta gerekse Kadıköy’de şiiri daha çok şiirseverle buluşturmak üzere düzenlediğimiz etkinliklerde Dünya Şiir Günü bildirisi olarak PEN’in görevlendirdiği şairin hazırladığı metni okuduk; konuşmalarda ne UNESCO'yu ne PEN'i reddettik. Uluslararası ve ulusal kurumlarla eşgüdüm içinde davranmayı gerektiren durumlarda derneği kendi gönlümüzce ve keyfî tavır alacak kıdemli çavuşlar kafesine dönüştürmedik.

Yinelemekte yarar var: Kurumsal işleyişlere ve onların hukukuna hiçbir zaman saygısızlık etmeyiz –ne de şiir ve edebiyat dünyasında dar hizip oluruz. Derneği bugün ve tarih önünde gülünç duruma düşürmeyiz. Program akışı içinde her şair, konuşmasını bildiri tamlamasına sokmadan çıkıp yapar ya da şiirini okur. Hangi kurumda olursa olsun, yanlışlarla ve hukuk dışı girişimlerle savaşırız elbette: Muhalefet; hukuki çerçevede iktidarla mücadele eden bir toplumsal işleyiştir, yasal haktır.

PEN’İN BU YILKİ KARARI

PEN Yazarlar Derneği, 2022 yılı bildirisi için Türkân İldeniz’i görevlendirdi. Uzun yıllar sessiz kalan İldeniz, dernek ve dergiyle kendisi arasında mekik dokuyan Aydan Ay’ın çabaları sonrasında Mayıs 2018’den beri şiirlerini Üvercinka’da yayımlamaya başladı. İldeniz’in Attilâ İlhan’la mektuplaşmalarını da önce Üvercinka’da yayımlayıp daha sonra kitaplaştırma düşüncesinde olan Ay, 2020 Mart’ında DSÖ’nün küresel salgın ilan edişi, rahatsızlıklar, kapatılmalar ve yaş kısıtları nedeniyle buluşmalarına ara vermek zorunda kalmıştı. Doğrusu, şairden gelen hiçbir satıra uzak durmayan Üvercinka’nın adı anılmaksızın, Türkân İldeniz için, “adını kimselerin duymadığı”, unutulmuş bir şair imajı yaratılması yerinde olmasa gerek. Dahası kendi de CSKSD üyesi, Üvercinka’nın şairi olarak bilinen Tarık Günersel’in dergiyle İldeniz arasındaki yakınlığı bilmiyor olması düşünülemez. Ne yazık ki Türkiye’de herkes yalnızca kendi işinin görülüp bilinmesini istiyor. Bu tutumu PEN izleyince, birçok dernek, grup ve kişi de maharet sayıyor.  

İZMİR’DEKİ HİZİPLEŞMELER

Üvercinka’ya gelen Dünya Şiir Günü kutlama haberlerine göre, kendi dışındakini görmezlik, hemen her yerde yaygınlaşıyor: Nilüfer Belediyesi işbirliğiyle BUYAZ’ın düzenlediği 2022 Dünya Şiir Günü kutlamasında Şiir Onur Ödülü konuğu bu yıl Ahmet Özer’di...

Arinna Kültür Sanat Topluluğu, Çorum’da katılımın yüksek olduğu, başarılı bir etkinlik düzenledi.

İzmir’deki çok sayıda şiir buluşması ise şaşırtıcı ölçüde dikkat çekici: Belediye Başkanı Tunç Soyer’in güvencesinde Tuğrul Keskin’in yönettiği, “Barışa Adanmış Şiirler” temalı, 19 Mart’a alınmış 21 Mart Dünya Şiir Günü etkinliğinin yanı sıra, bir de gününde gerçekleştirilen “Barış, Özgürlük ve Demokrasi İçin Şiir” temalı 2022 Dünya Şiir Günü peş peşe yer aldı. Çiğli Belediyesi’nin İzmir’in Şairleriyle (24 Mart) Dünya Şiir Günü, Bornova Belediyesi’nce düzenlenen “Şiirle Aydınlık Yarınlara” etkinliği... Karşıyaka Çarşı Kültür Merkezi’nde yine 19 Mart’ta Veysel Çolak’ın “Dünyada Barış Dünyada Şiir” başlıklı Şiire Saygı Etkinliği...

Bu etkinlik patlamasının nedenini sorduğumda, Çolak, “yöneticilerin oy için şiirden medet umarken şairlerin de belediyeleri rant kapısı gördüklerini” ima etti. Doğrusu bu gelişme karşısında, konuyu ayrı bir yazıda daha geniş irdeleme gereksinimi ortaya çıktı.