Singapur ile serbest ticaret anlaşması

Singapur ile Türkiye arasında 1 Ekim 2017 tarihinde yürürlüğe girecek serbest ticaret anlaşması (STA) iki ülke arasında Başbakan Binali Yıldırım'ın geçen günkü Singapur ziyaretinde imzalandı. İmza töreninde iki ülke yetkilileri arasında ileriye doğru umut verici dileklerde bulunuldu.

Bu vesile ile STA'lar ne işe yarar, dış ticaret bakımından önemi nedir ve neden STA'lara ihtiyaç duyulur, bu konuda hatırlatma yapmakta fayda görüyoruz.

STA NEDİR?

Çok taraflı ticaret düzeninin yeni pazar açılımları konusunda yetersiz kalması nedeniyle ülkeler ikili ve bölgesel ticaret anlaşmaları yapmaya yönelmiş durumda. Ülkeler arasındaki STA ağının genişlemesi ile birçok ülke mal tedarikini STA ortaklarından temin etmeye başlamıştır. Bu durumda STA ağlarının dışarısında kalan ülkeler tercihli ticaretin sağladığı imkânlardan mahrum kalmıştır

Türkiye'nin, Avrupa Birliği (AB) ile arasındaki Gümrük Birliği ilişkisi uyarınca, AB'nin Ortak Ticaret Politikası'nı üstlenme yükümlülüğü olduğu için üçüncü ülkelere yönelik olarak AB'nin tercihli ticaret sistemini uygulamak zorunluluğu vardır.

STA YAPILAN UZAK DOĞU ÜLKELERİ

Türkiye Güney Kore, Malezya ve Singapur ile STA anlaşmaları imzalanmış durumda. Japonya ile görüşmeler devam ediyor. Hindistan, Endonezya, Tayland ve Vietnam ile girişimler sürüyor.

GÜMRÜK BİRLİĞİ VE STA FARKI

Gümrük birliği içinde olmayan ülkeler STA yaparak pazar çeşitliliği yaratmak istemektedirler. Gümrük birliğinin bazı sınırlayıcı kuralları STA ile aşılır.

Gümrük Birliği taraflar arasındaki ticarette mevcut gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla, her türlü eş etkili tedbirin kaldırıldığı ve ayrıca birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik olarak da, ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon modelidir.

Gümrük birliğinde malların serbest dolaşımı esastır. Bu çerçevede, taraflarca ortak ticaret politikaları ile ortak rekabet kurallarının geliştirilmesi ve uygulanması gerekmektedir.

Serbest ticaret anlaşmalarında ise taraflar arasındaki ticarette malların tercihli rejimden yararlanmaları menşe kurallarına göre olmaktadır. Ayrıca, serbest ticaret anlaşmalarında ortak ticaret politikaları ve ortak rekabet kuralları uygulama zorunluluğu bulunmadığı gibi, taraflar üçüncü ülkelere karşı kendi gümrük tarifelerini uygulamaktadırlar.

SİNGAPUR İLE TİCARETİMİZ

5.5 milyon nüfusu olan Singapur'un GSYH'si yaklaşık 310 milyar dolar. Kişi başına düşen milli gelir ise 55 bin dolar.

Türkiye ile 2016 dış ticaret dengesi tabloda görüleceği üzere 780 milyon dolar. STA ile bu ticaret dengesinin 2 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor.

Singapur'a başlıca ihraç ettiğimiz ürünler; petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, mücevherci eşyası ve aksamı, tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış), yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük taşımaya mahsus benzeri gemilerdir.

İTHAL ETTİĞİMİZ ÜRÜNLER

Singapur'dan ithal ettiğimiz başlıca ürünler; etilen polimerleri (ilk şekillerde), otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen makinalar, elektronik entegre devrelerdir.

Singapur ile çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşması da vardır. İmzalanan STA'ya göre bu anlaşma da revize edilecektir.