ŞİÖ’nün ilham kaynağı olan bir başka birliktelik: 1955 Bandung Bağlantısızlar Konferansı

Geçen hafta Semerkand’da yapılan Shanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) toplantısı büyük ses getirdi. Ve öyle görünmekte ki çok yakın geleceğin dünyasını da değiştirme potansiyeline sahip bir birliktelik bu.

ŞİO toplantılarını, bundan 67 sene önce yine aynı umutlarla ve belki de daha başarılı bir şekilde başlatılan Bandung Bağlantısızlar Konferansı’nın yapıldığı, Asya-Afrika Müzesi’nin yakınında izleme imkanımız oldu. Sukarno’lu, Tito’lu, Nasır’lı, Cu EnLay’lı, Nkrumeh’li çok önemli liderler, Bandung’daki bu çok mütevazi salonda, Bağlantısızlar adına yakışan bir zerafetle ve samimiyetle toplanmışlar ve o zamanın süper devletleri ABD ve SSCB karşısında, dünyanın birleşmesi gerektiğini dosta düşmana duyurmuşlardı.

18 Nisan 1955’te yapılan bu çok önemli konferans, aslında Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)’nin iki super devlet karşısında, kendisini ezilmeden geliştirebilme ve bugünkü Çin Halk Cumhuriyeti olabilme şansına kavuşmasını sağlamıştı. Bandung birlikteliği, Çin Halk Cumhuriyeti için, kendisine nefes alacak bir orta alan bulduğunda, Mao Zedung ve Deng Shiao Ping’in birbirlerini tamamlayan politikaları sayesinde, bugünkü ÇHC olabilmesinin yolunu açmış oldu.

TİTO’DAN NASIR’A DEVRİMCİ LİDERLERİN KENDİNE GÜVEN ANITI

Bu konferans ve birliktelik sayesinde, Tito’nun Yugoslavyası Balkanlar ile Avrupa’nın orta yerinde muazzam bir bağımsızlıkçı sosyalist cumhuriyet kurabilecekti. Mısır’da Cemal Abdülnasır, Arap dünyasında bağımsızlık ve beraberlik ateşini yakacak ve Mısır ile Suriye’nin birleşik bir cumhuriyet olmasını bile organize edebilecekti. Yine, daha yeni bağımsızlığına kavuşmuş olan Hindistan’ın lideri Jawaharlal Nehru, Kamboçya’nın lideri Norodom Sihanuk, Ghana’nın unutulmaz devrimci önderi Kwame Nkrumah ve konferansa ev sahipliği yapan Endonezya’nın unutulmaz başkanı Sukarno, Afrika ve Asya’nın her tarafından gelen liderler ve delegelerle, Bandung kendinde dünya tarihinde ilk defa büyük devletlerin etkisinden bağımsız olarak elele vermiş ve gelecek 50 senenin yeni tarih yazımının ilk sayfasını oluşturmuşlardı.

Onların izinde ve o tecrübeden edinilen kazanımlarla, geçen hafta Semerkand’da toplanan ŞİO, gelecek yüzyıla damgasını şimdiden vurmaktadır. 67. yıldönümünde, Bandung Konferansını ve onun unutulmaz önderlerini hatırlatmak için Bandung’daki Asya-Afrika Müzesini ziyaret ettik ve sizler için fotoğraflarla bir gezinti yapmak istedik.